Kredi kartı ile alışveriş yapmak hem pratik hem de avantajlı bir yöntem ancak kimi zaman sahte kredi kartı ve çeşitli dolandırıcılık yöntemlerinden dolayı bazı sorunlar yaşanabiliyor.
İçindekiler
Teknolojik gelişmeler, bankacılık faaliyetlerine de yansır. Finans alandaki değişimle birlikte harcamalarda nakit paranın yerini kredi kartları almış durumda. Fakat bu dijital dönüşüm, bazı sorunları da beraberinde getirir. Bu süreçte karşılaşılan en büyük problemlerden biri de kredi kartı dolandırıcılığı. Özetle kredi kartı dolandırıcılığı, size ait olan bir finansal ürünün başkası tarafından izinsiz kullanılmasıdır. Bunun sonucunda maddi kayıplar ve hukuki sorunlar açığa çıkar. Kredi kartı güvenliğinizi korumak için dolandırıcılık yöntemlerini ve alınabilecek önlemleri bilmelisiniz.
Kredi kartı dolandırıcılığı yapan kötü niyetli kişilerin kullandığı pek çok yöntem var. Bu yöntemlerin neler olduğunu öğrenerek kredi kartı kullanımınızı daha güvenli hâle getirebilirsiniz. Dolandırıcılık yöntemlerini öğrendikten sonra sıra, yaşanması muhtemel mağduriyetleri engellemek için çeşitli önlemler almaya gelir. Kredi kartı dolandırıcılığından kaçınmak için öncelikle kart bilgilerinizi koruyabilir ve güvenli yerlerden alışveriş yapabilirsiniz. Kartınızın kaybolması, çalınması ya da şüpheli alışveriş tespit edilmesi durumunda ise vakit kaybetmeden bankanızla ve polisle iletişime geçmelisiniz.
Kopyalama, kredi kartı dolandırıcılığında en sık rastlanan yöntemlerden biri. Hem yurt içinde hem yurt dışında yaygın olan bu teknikle başa çıkabilmek için alışveriş sırasında son derece dikkatli olmalısınız. Bu yöntemde kartınız, siz görmeden encoder cihazından geçirilerek kopyalanır. Daha sonra üretilen sahte kredi kartına bilgileriniz aktarılarak sizin yetkiniz dışında alışveriş yapılır. Bu yöntem, özellikle dolandırıcılığın zor ispatlanması nedeniyle diğerlerine kıyasla daha tehlikeli. Kopyalamanın önüne geçmek için alışverişinizi, internetten sanal kredi kartı ile yapabilirsiniz.
Para transferinde en çok kullandığımız yollar arasında ATM’ler yer alır. Ancak en güvenli para çekip yatırma yolları arasında görülen ATM’lerde de dolandırıcıların tuzağına düşebilirsiniz. Bu yöntemde kötü niyetli kişiler, kartın takıldığı alana bir cihaz yerleştirir. Kredi kartını geri almayı engelleyen bu cihaz, ATM’nin arızalı olduğu algısı yaratır. Ardından size yardım etme bahanesiyle yaklaşan dolandırıcılar, şifrenizi öğrenir ve ATM’nin önünden ayrılmanızın ardından kartınızı cihazdan çıkararak kullanır. Bu tip dolandırıcılık yöntemlerinden korunmak için ATM kredi kartınızı yutarsa sadece banka yetkililerinden destek almalısınız.
Finansal alandaki teknolojik dönüşümle beraber farklı online kredi tuzakları da ortaya çıktı. Bunlardan biri de kart sahiplerinin bilgilerini, çeşitli yollarla ele geçirmeye yarayan phishing yöntemi. Oltalama olarak da bilinen phishing tekniğinde kart kullanıcılarına banka adına açılan sahte hesaplarla ulaşılır. Ardından kart sahibinin bir URL linkine tıklayarak tatil promosyonlarından ya da indirimlerden yararlanabilmesi için bilgilerini paylaşması istenir. Böylece kullanıcıların bilgileri, dolandırıcıların eline geçer.
Bir diğer online alışveriş dolandırıcılığı ise tercih edilen sitelerin kötü niyetli kişiler tarafından kullanılmasından kaynaklanır. Kart hırsızlığından kaçınmak için online alışveriş yaptığınız sitenin güvenilir olup olmadığına dikkat etmelisiniz. Bunun için sitenin bilinirliğine ve SSL sertifikasına sahip olmasına önem verebilirsiniz. Alışveriş yaptığınız sitede yer alan güvenlik politikaları da size yol gösterir. Ayrıca online alışveriş yaparken 3D Secure ödeme sistemi kullanmak da kredi kartı dolandırıcılığına karşı yapılması gerekenler arasında.
Dolandırıcılar, kredi kartı bilgilerinizi çalmak için size farklı iletişim kanallarından ulaşabilir. Zaman zaman bankalar ya da diğer kurumlar adına size eriştiklerini belirten mesajlar alabilirsiniz. Sahte SMS ve e-postalarla size ulaşan kötü niyetli kişiler, genellikle ilk etapta kart bilgilerinizi talep eder. Öncelikle hiçbir kurum ve kuruluşun söz konusu yollarla sizden kişisel bilgilerinizi istemeyeceğini bilmelisiniz. Ayrıca SMS ya da e-posta üzerinden size gönderilen zararlı linklere tıklamaktan kaçınarak kredi kartı bilgilerinizi koruyabilirsiniz.
Değiştirilmiş kredi kartı yöntemi, kötü niyetli kişilerin en çok tercih ettiği tekniklerden biri. Bu teknikte çalınmış ya da dolandırıcının kendine ait olan kredi kartının üzerinde yer alan numaralar ütülenerek yok edilir. Ardından bunların yerine, başkasına ait kredi kartı numarası, CVV kodu ve adı soyadı basılır. Kredi kartınızın değiştirilmesi, çalınması ya da kaybolması durumunda kartınızı iptal ettirerek yenilemelisiniz. Kredi Kartı Yenileme adlı yazımızı inceleyerek kredi kartınızı nasıl yenileyebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Kredi kartı dolandırıcılığı yöntemlerinden bir diğeri, boş plastik plakalara bilgilerin aktarılması. Boş plastik kredi kartı tekniğinde söz konusu plakalara, gerçek hesaplara ait numaralar basılır. Daha sonra sahte kartlar, imprinter cihazından geçirilir. Yani bu plastik kartla sanki alışveriş yapılmış gibi bir satış belgesi hazırlanır. Ardından iş yeri, bankadan para tahsil ederek dolandırıcılık yapmış olur. Ancak POS cihazlarının yaygınlaşması ve temassız kredi kartı kullanımıyla bu dolandırıcılık yöntemine daha az rastlandığı söylenebilir.
Kredi kartı ile alışveriş yaptığınızda kimliğinizin gösterilmesi ya da imzanızın istenmesi gibi durumlarla karşılaşabilirsiniz. Bunun nedeni, kayıp ve çalıntı kredi kartı kullanımının önüne geçebilmek. Çalınan kredi kartları, özellikle kimlik kontrolü olmayan iş yerlerinde kullanılır. Çalıntı ya da kayıp kredi kartı için atmanız gereken ilk adım, bloke işlemlerini başlatmak. Kredi kartınızı bloke ettirip yenisi için başvuruda bulunarak yaşayacağınız maddi kayıpları önleyebilirsiniz.
Bilgilerinizi korumanızı gerektiren bir diğer yöntem de kredi kartı sahteciliği. Bu dolandırıcılık yönteminde sahte bir kredi kartı basılır. Ardından kartın arkasındaki manyetik şeride başka birinin bilgileri kodlanır. Böylece dolandırıcıların kendi adına sizin kartınızdan alışveriş yapması mümkün olur. Kredi kartınızdan şüpheli alışveriş yapıldığını fark etmeniz durumunda derhal bankanızla iletişime geçerek kartınızın iptalini gerçekleştirmelisiniz.
“Kredi Kartı Üzerindeki Numaralar Ne Anlama Geliyor?” adlı yazımızdan kredi kartının üzerindeki numaralarla ilgili detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz.
Sahte kredi kartı yöntemine benzeyen bu dolandırıcılık şeklinde numaralar ve bilgiler, encoder cihazı ile silinir. Bunların yerine karta, başkasına ait bilgiler yüklenir. Bilgilerinizin aktarılmasıyla kartınız sizde olsa dahi hesabınız üzerinizden alışveriş yapılır. Eğer kredi kartı ekstresinde size ait olmayan harcamalar tespit ederseniz hiç vakit kaybetmeden bankanıza ve yasal yollara başvurabilirsiniz.
Bankalar, kredi kartı dolandırıcılığına karşı farklı önlemler alır. Müşterilerine belirli aralıklarla SMS ya da e-posta yoluyla hatırlatma yapar. Kart sahipleriyle iletişime geçerek bilgilerini üçüncü kişilerle paylaşmamaları konusunda uyarıda bulunur. Ayrıca bankaların hem kendi hem müşterilerinin güvenliğini sağlamak için aldığı başka tedbirler de mevcut. Aşağıda bu tedbirlerden bazılarını görebilirsiniz.
|
PIN ve çipler: Finansal dolandırıcılıkla mücadele etmek isteyen bankalar, PIN ve çiplerden yararlanarak müşterilerinin maddi kayıplarını önler. Sahte kart basımını önlemek için çip; çalıntı ve kayıplara karşı da PIN yani şifreler kullanılır. |
|
İki faktörlü doğrulama (2FA): 2FA özetle, kart sahibinin hesabına erişmek için iki ayrı adımın izlenmesidir. Bunun için öncelikle kullanıcının bilgileri, ardından SMS ya da e-posta üzerinden gönderilen kodla doğrulama talep edilir. |
|
Risk analiz yazılımları: Bankalar, finansal suçları tespit etmek ve engellemek için gelişmiş yazılımlardan destek alır. İşlem verilerini analiz eden bu yazılımlar, dolandırıcılık ihtimali yüksek olanları belirler. |
Sayılanların dışında bankaların şüpheli gördüğü işlemleri engelleme ve kart sahibine bildirimde bulunma gibi yetkileri de var. Örneğin her zamankine kıyasla sık ve geniş çaplı harcamalar yaptığınızda bankanız sizinle iletişime geçebilir. Böylece kartınızdaki hareketliliğin normal olup olmadığı da açığa çıkar.
Kredi kartı güvenliği için alınacak önlemleri, online ve fiziki alışverişler olarak iki gruba ayırabiliriz. Dışarıda kredi kartınızla alışveriş yaparken dikkat etmeniz gereken ilk nokta, güvenli yerleri tercih ettiğinizden emin olmak. Zira kredi kartı kopyalama sistemleriyle kart bilgileriniz ve şifreniz kötü niyetli kimselerin eline geçebilir. İnternetten alışveriş yaparken ise online mağazanın güvenli olması son derece önemli. Bunu anlamak için şu detayları inceleyebilirsiniz:
Kredi kartı dolandırıcılığına karşı önlem almak için alışveriş sitelerindeki gizlilik politikalarını inceleyebilirsiniz. Bu politikalarda haklarınız ve sorumluluklarınız yer alır. Böylece online alışveriş sürecinde sizi bekleyen tüm detaylara hâkim olabilirsiniz.
Kredi kartı dolandırıcılığıyla karşılaştığınızda ilk olarak bankanızla iletişime geçebilirsiniz. Bankanız, yaşadığınız mağduriyet konusunda size bir yol haritası çizer. Örneğin kredi kartının çalınması durumunda bloke işlemleri yapılır. Buna ek olarak yaşadığınız sorunla ilgili yetkili mercilere başvurarak yasal haklarınızı arayabilirsiniz. Özellikle bu süreçte bir maddi kaybınız olduysa Cumhuriyet Başsavcılığına ya da kolluk kuvvetlerine başvurmalısınız. Böylece hem kendi kayıplarınızı giderebilir hem dolandırıcılıkla mücadeleye katkıda bulunabilirsiniz.
Kredi kartı dolandırıcılığı, Türk Ceza Kanunu’ndaki suç türleri arasındadır. Bu suçla ilgili esaslar, “Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması” isimli başlıkta yer alır. Söz konusu düzenlemeye göre kredi kartı dolandırıcıları, 3 ila 6 yıl arasında hapis cezası alır. Ayrıca 5.000 güne kadar adli para cezasına çarptırılır. Sahte kredi kartı oluşturan, satan ve kullananlara ise 3-7 yıl arası hapis ve 10.000 güne kadar adli para cezası verilir.
Notlar:
12.12.2024
10.12.2024
9.12.2024
29.11.2024
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.