Mevduat Faizi Hesaplama

Türk Lirası, döviz ya da altın türündeki birikimlerimizi bankada muhafaza etmemizi sağlayan mevduat hesaplarının vade, yetki ve amaca göre farklı alt türleri vardır.

Amacına göre mevduat hesapları tasarruf mevduatı ve ticari mevduat olarak ikiye ayrılır;

• Tasarruf Mevduatı: Vadesi 1, 3, 6 yada 12 aylık olarak mevduat sahibi tarafından belirlenen ve vade bitiminde faiz getirisi sağlayan hesaplardır.
• Ticari Mevduat: Ticari işlemler amacıyla firmaların sahip olduğu mevduat hesaplarıdır.

Mevduat hesapları vadesine göre de farklı isimlerle anılır;

• Vadesiz Mevduat: Vadesiz mevduatlar normal banka hesaplarıdır. Paranızı muhafaza edebileceğiniz, dilediğiniz zaman para çekip para ekleyebileceğiniz ve bankacılık işlemleri gerçekleştirebileceğiniz hesaplardır.
• Vadeli Mevduat: Vadesiz mevduat hesabınıza bağlı olara açılan vadeli mevduat hesabı, paranızın belirlenen faiz oranı üzerinden, belli bir vadede getiri sağladığı hesaptır. Tüketicinin belirlediği 1, 3, 6 ya da 12 aylık vadelerle açılabilen bu hesaplar risksiz yatırım araçlarındadır. Vade bitimine kadar paranın çekilmemesi prensibine dayandığından bu hesaplara yatırdığınız parayı dilediğiniz zaman çekemezsiniz.
• İhbarlı Mevduat: Hesap sahibinin, bankadan para çekmek istediğinde belli bir süre öncesinden bankaya haber vermesini gerektiren hesaplardır. Bankalar ihbarlı mevduat hesabından para çekilebilmesi için genellikle 7 gün önceden haber verilmesini şart koşarlar. 7 gün önceden haber verilmemesi durumunda bankanın parayı vermeme hakkı bulunur.
• Kırık Vadeli Mevduat: Vadeli hesap işlemlerinden tek farkı 1, 3, 6, 12 ay kuralına uyamayacak olanlar için geliştirilmiş sistemi. 1-3 ay arasında belirlenen vade süreleri otomatik olarak kırık vadeli mevduat adı altında değerlendirilir.
• Birikimli Mevduat: En az 5 sene vade ile açılabilir. Sözleşmede belirtileceği üzere 1 aylık ya da 5 aylık süreler ile hesaba para yatırılabilir. Bu mevduat hesaplarına değişken faiz uygulanabilir.
• Birikim Hesabı: Vadeli mevduata alternatif bir ürün olan birikim hesabı gecelik faiz işleyen bir hesap türüdür. Herhangi bir vade kısıtı olmadan istenilen her an para çekilebilir, para yatırılabilir.

Bunlara ek olarak tassarruf yetkisine göre, para cinsine göre ya da hesap sahibine göre de mevduat hesaplarını sınıflandırmak mümkün.

Faiz paranın maliyetidir. Bankalar, tüketicilerden topladıkları mevduatı, diğer tüketicilere kredi olarak kullandırdığından her iki ürünün faizini belirlerken de bu işlemlerden dolayı oluşacak maliyeti göz önünde bulundururlar. Bankalar faiz oranını; reel risksiz faiz oranına, beklenen  enflasyon oranına, vade risk primine, temerrüt risk primine ve likidite risk primine bakarak belirlemektedir.

Günlük, aylık ve yıllık faiz ne olursa olsun mevduat hesaplaması yapılırken sabit br formül kullanılır. Faiz hesaplaması için genel olarak şu formül kullanılmaktadır:

Anapara x Faiz Oranı x Vade (gün)/36500

Bu işlem ile bulunan tutar stopajsız sonuç olacağından güncel mevduat stopaj oranı ile ne kadar kesinti yapılacağının da hesaplanması gerekir. Bu işlemi daha kolay şekilde ve direkt stopaj kesintisi ile birlikte görebilmek için HangiKredi mevduat hesaplama aracından destek alabilirsiniz.

Mevduat, en basit tanım ile bankada bulunan ve tüketiciye ait olan paradır. Standart bir banka hesabında yer alan bakiye, mevduat olarak tanımlanabilir. Mevduatınız, bankaya, faizli ya da faizsiz bir şekilde geri almak şartıyla yatırdığınız paradır. Vadeli bir mevduat hesabınız varsa bankanın sunduğu mevduat faizi oranı üzerinden hesaplama yapılır ve mevcut paranız değer kazanır. 

Bankaya para yatırabilmeniz için bir mevduat hesabına sahip olmanız gerekir. Mevduat hesabı tasarruf etme, ödeme yapma, havale/EFT gerçekleştirme gibi işlemlerde kullanabileceğiniz, vadeli olması durumunda faiz kazanabileceğiniz, kredili olması durumunda ise acil nakit ihtiyaçlarınızı karşılayabileceğiniz bir bankacılık hizmetidir. Aynı anda birden fazla bankada hesap açabileceğiniz gibi aynı bankada da birden fazla hesap açabilirsiniz. Sahip olduğunuz mevduat hesabındaki parayı ödemelerinizde kullanabilmek için bankadan bir kart talep edebilirsiniz. Bu kartı alışverişlerinizde kullanmanız mümkündür.

Bankalar pek çok farklı mevduat hesabı hizmeti sunar. Başlıca hesap türleri şöyledir:

• Vadesiz hesap
• Vadeli hesap
• Kredili mevduat hesabı
• Döviz hesabı
• Altın hesabı
• Dönem ödemeli hesap
• Çeyiz hesabı
• Birikim hesabı

Kredili mevduat hesabı (KMH), hesabınızda para bulunmadığı durumlarda da harcama yapabilmenizi sağlayan bir mevduat hesabı türüdür. Tüketici Kredisi Sözleşmeleri Yönetmeliği kapsamında sunulan KMH, küçük tutarlı ve devamlı bir kredi olarak da kabul edilebilir. Hesabınıza tanımlı ve her ay limit dahilinde kullanabileceğiniz bir krediniz olur. Bu hesabınızı kullandığınızda, harcama yaptıkça bakiyeniz (-) olarak görünür. Hesabınıza yeterli para girdiğinde ise yeniden artıya çıkar. Kredili hesabınızdan kullandığınız tutarı, belirlenen tarihlerde, uygulanacak faiz tutarı ile birlikte ödemeniz gerekir. Aksi hâlde gecikme faizi uygulanır ve kredi notunuz olumsuz etkilenir.

Kredili mevduat hesaplama işlemi bankalar tarafından yapılır ve genellikle bankanız size bu hesabı teklif eder. Bankalar, uzun süre müşterisi olan ve ürünlerini aktif olarak kullanan müşterilerine, genel müşteri limiti üzerinden bu hesabı kullandırırlar. Ayrıca siz de bankadan kredili hesap talebinde bulunabilirsiniz. Bunun için vadesiz mevduat hesabına sahip olmanız gerekmektedir.

Vadeli mevduat hesabı, birikim yapmanıza ve yapılan birikim üzerinden faiz getirisi sağlamanıza olanak tanıyan bir hesap türüdür. Bu hesaba yatıracağınız para, belirlediğiniz vade süresi boyunca, bankanın belirlediği vadeli mevduat faiz oranları doğrultusunda değer kazanır. Vade sonunda hem anapara hem de faiz getirisi, gerekli vergiler kesilerek size ödenir. Vade dolmadan paranızı çekmek isterseniz, faiz getirisi kazanamazsınız ve sadece anaparayı alırsınız. Vadeli hesap açmak için bankaların hizmet verdiği tüm kanalları kullanabilirsiniz. Bankalar genellikle mobil uygulama, internet bankacılığı ve şube üzerinden bu hesabı açmaktadırlar. Hesap açarken vade süresini siz belirlersiniz. Çoğunlukla kullanılan vade süreleri şu şekildedir:

• 32 gün
• 46 gün
• 55 gün
• 92 gün
• 181 gün

Yabancı paralar için de vadeli hesap açma şansınız vardır. TL mevduat faizi ile euro ya da dolar mevduat faizi genellikle farklı seviyelerde olur. Dolayısıyla bu durumda dikkat etmeniz gereken nokta döviz mevduat faiz oranlarıdır.

En sık kullanılan hesap türünden biri vadesiz mevduat hesabıdır. Vadesiz hesaba istediğiniz zaman para yatırabilir, istediğiniz zaman çekebilirsiniz. Fakat bu hesaptan faiz getirisi sağlayamazsınız. Vadesiz hesaplar genellikle para biriktirmek, nakit parayı kart ile kullanmak, havale/EFT yapmak ve online alışveriş yapabilmek için kullanılır. Maaş hesapları da vadesi hesap olarak açılır. Vadesiz hesap açmak oldukça basittir. Çalıştığınız bir banka varsa bu bankanın mobil uygulaması üzerinden hızlıca hesap açmanız mümkündür. Bunun dışında şubeye giderek ya da çeşitli dijital desteklerden faydalanarak vadesiz mevduat hesabı açabilirsiniz.

Tasarruf mevduatı; bankalarda, bireysel müşteriler tarafından açılan hesapların tümü için kullanılan bir tabirdir. Banka tarafında yaşanılacak herhangi bir olumsuzluğa karşı tasarruf mevduatlarında bulunan paralar devlet tarafından güvence altına alınır. Bu güvenceyi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) sağlar. Güvence altına alınacak paralar içinse belirli limitler vardır. Bu limitler dönemsel olarak değişebilir ve değişiklik hâlinde Resmî Gazete’de duyurulur.

Faiz; bir borç anlaşmasından doğan ve alacaklı için geliri, borçlu için de gideri ifade eden, borca konu olan anaparanın haricinde, anaparaya göre hesaplanan tutardır. Genel olarak nominal ve reel olmak üzere iki farklı grupta incelenir. Banka gibi organizasyonel finansal kurumlarda geçerli olan ve ilgili kurumun belirlediği faiz, nominal faizdir.

Mevduat faizi hesaplama, belirli bir formüle bağlı olmakla birlikte her bankada aynı şekilde hesaplanır. Fakat her bankanın sunduğu faiz oranı farklı olduğu için alınacak sonuç farklı olur. Hesaplama yapılırken anapara ile birlikte faiz oranı ve vade süresi de dikkate alınır.

Mevduat faiz hesaplama formülü, brüt hesaplama için “Anapara x Faiz Oranı x Vade (Gün) / 36500” şeklindedir. Bu formül sonucu elde edilen tutar brüt getiriyi gösterir ve gelir vergisi (stopaj) kesintisi yapıldıktan sonra net tutar bulunur. Yapılacak kesintinin oranı, vade süresine göre belirlenir. Kullanılan formül vade süresinin uzunluğuna göre değişebilir ve diğer formüller şu şekildedir:

• Günlük Faiz Getirisi = (Anapara / 100) x (Faiz Oranı / 365) x Gün Sayısı
• Aylık Faiz Getirisi = (Anapara / 100) x (Faiz Oranı / 12) x Ay Sayısı
• Yıllık Faiz Getirisi = (Anapara / 100) x (Faiz Oranı) x Yıl Sayısı

Bankaların sunduğu mevduat faiz oranları değişken olduğu için hesap açmadan önce araştırma yapmanız gerekir. En yüksek mevduat faiz oranlarını sunan banka hangisiyse o bankaya yönelmeniz, elde edeceğiniz gelirin daha yüksek olmasını sağlar. Türkiye’de aktif olarak hizmet veren banka sayısı bir hayli fazladır ve bu nedenle söz konusu araştırmayı yaparak en yüksek faiz oranına ulaşmak zor olabilir. Banka mevduat faiz oranlarını en kolay öğrenme yöntemi HangiKredi üzerinden karşılaştırma yapmaktır. HangiKredi’den tüm bankaların sunduğu faiz oranlarını görebilir, karşılaştırma yapabilir ve online olarak hesap açabilirsiniz.

Banka mevduat faiz oranları dönemsel olarak farklılık gösterir. Bunun sebebi bankaların sık sık oranlarını güncellemesidir. Faiz oranlarının güncellenme sıklığı için belirlenmiş bir süre yoktur. Bankalar, dönemsel kampanyalar doğrultusunda sık sık faiz oranlarını değiştirebilir. Ayrıca yeni bir ürün tanıttıklarında ya da spesifik bir müşteri grubuna özel bir hizmet sunduklarında da faiz oranlarında değişikliğe gidebilirler. Bu nedenle mevduat faiz oranlarına işlem yapacağınız zaman bakarak güncel oranları öğrenmeniz gerekir.

Bankalarda tek bir mevduat faiz oranı yoktur. Mevduat hesapları kapsamına giren her hizmette farklı bir faiz oranı olması mümkündür. Bu nedenle mevduatınıza uygulanacak faiz oranının sadece size özel olma ihtimali de vardır. Dolayısıyla hesabınızda para işlerken, yani vade devam ederken bir faiz oranı güncellemesi olursa bu size otomatik olarak yansımaz. Hesap açılışında belirlenen faiz oranı, vade sonuna kadar geçerli olur. Vade bittikten sonra yeni bir hesap açarsanız, paranız açılış günündeki güncel faiz oranları üzerinden işlem görür.

Tasarruflarınızı vadeli hesapta değerlendirmeden önce mevduat getirisi hesaplama işlemi yapmanızda fayda vardır. Bu sayede vade sonunda elde edeceğiniz toplam parayı ve faiz getirisini ayrı ayrı görebilirsiniz. Hesaplamada anapara, faiz oranı, vade günü sayısı, gelir vergisi stopajı gibi detaylar dikkate alınır. Anaparaya faiz eklendikten sonra tüm para size doğrudan ödenmez. Vergiler düşüldükten sonra birikiminizi alabilirsiniz.

Vadeli mevduat faiz hesaplamasında, “Anapara x Faiz Oranı x Vade (Gün) / 36500” şeklindeki formül ile vade sonunda oluşacak toplam brüt tutar hesaplanır. Bu toplam tutar ile hesaba yatırdığınız anapara arasındaki fark ise faiz getirisidir. Gelir vergisi, bu faiz getirisi üzerinden hesaplanır ve yapılan kesinti sonucunda kazancınız belli olur.

HangiKredi, bankalar ile anlaşmalı bir şekilde, alanında uzman personellerden oluşan geniş kadrosuyla hizmet verir. Dolayısıyla mevduat faizi oranlarını güncel olarak alır ve tüketicilerin hizmetine sunar. HangiKredi üzerinden anlık olarak güncellenen mevduat faizi oranlarına ulaşabilir, tasarruflarınızı en avantajlı şekilde değerlendirebilirsiniz.

Mevduat stopaj oranları, Gelir Vergisi Kanunu kapsamında Cumhurbaşkanlığı kararı ile belirlenir. Faiz kazancı üzerinden hesaplanan bu oran banka tarafından tahsil edilse de bankanın hesabında kalmaz ve hesap sahibi adına devlete ödenir. Hesap türüne göre farklı oranlar geçerli olabilir. 

En yüksek mevduat faiz oranını veren banka dönemsel olarak değişiklik gösterir. Her bankanın sunduğu faiz oranı farklı olduğundan ve sürekli değişebildiğinden en yükseğinin hangisi olduğunu bulabilmek için tüm bankaların oranlarını tek tek incelemek gerekir. Bankaları ayrı ayrı gezmek yerine HangiKredi mevduat sayfasından hesaplama yaparak en yüksek mevduat oranı veren bankaya ulaşabilirsiniz.