Mevduat, en basit tanım ile bankada bulunan ve tüketiciye ait olan paradır.
İçindekiler
Mevduatınız, bankaya, faizli ya da faizsiz bir şekilde geri almak şartıyla yatırdığınız paradır. Vadeli bir mevduat hesabınız varsa bankanın sunduğu mevduat faizi oranı üzerinden hesaplama yapılır ve mevcut paranız değer kazanır.
Bankaya para yatırabilmeniz için bir mevduat hesabına sahip olmanız gerekir. Mevduat hesabı tasarruf etme, ödeme yapma, havale/EFT gerçekleştirme gibi işlemlerde kullanabileceğiniz, vadeli olması durumunda faiz kazanabileceğiniz, kredili olması durumunda ise acil nakit ihtiyaçlarınızı karşılayabileceğiniz bir bankacılık hizmetidir.
Aynı anda birden fazla bankada hesap açabileceğiniz gibi aynı bankada da birden fazla hesap açabilirsiniz. Sahip olduğunuz mevduat hesabındaki parayı ödemelerinizde kullanabilmek için bankadan bir kart talep edebilirsiniz. Bu kartı alışverişlerinizde kullanmanız mümkündür.
Bankalar pek çok farklı mevduat hesabı hizmeti sunar. Başlıca hesap türleri şöyledir:
Vadeli mevduat hesabı, birikim yapmanıza ve yapılan birikim üzerinden faiz getirisi sağlamanıza olanak tanıyan bir hesap türüdür. Bu hesaba yatıracağınız para, belirlediğiniz vade süresi boyunca, bankanın belirlediği vadeli mevduat faiz oranları doğrultusunda değer kazanır. Vade sonunda hem anapara hem de faiz getirisi, gerekli vergiler kesilerek size ödenir. Vade dolmadan paranızı çekmek isterseniz, faiz getirisi kazanamazsınız ve sadece anaparayı alırsınız.
Vadeli hesap açmak için bankaların hizmet verdiği tüm kanalları kullanabilirsiniz. Bankalar genellikle mobil uygulama, internet bankacılığı ve şube üzerinden bu hesabı açmaktadırlar. Hesap açarken vade süresini siz belirlersiniz. Çoğunlukla kullanılan vade süreleri şu şekildedir:
Yabancı paralar için de vadeli hesap açma şansınız vardır. TL mevduat faizi ile euro ya da dolar mevduat faizi genellikle farklı seviyelerde olur. Dolayısıyla bu durumda dikkat etmeniz gereken nokta döviz mevduat faiz oranlarıdır.
En sık kullanılan hesap türünden biri vadesiz mevduat hesabıdır. Vadesiz hesaba istediğiniz zaman para yatırabilir, istediğiniz zaman çekebilirsiniz. Fakat bu hesaptan faiz getirisi sağlayamazsınız. Vadesiz hesaplar genellikle para biriktirmek, nakit parayı kart ile kullanmak, havale/EFT yapmak ve online alışveriş yapabilmek için kullanılır. Maaş hesapları da vadesi hesap olarak açılır.
Vadesiz hesap açmak oldukça basittir. Çalıştığınız bir banka varsa bu bankanın mobil uygulaması üzerinden hızlıca hesap açmanız mümkündür. Bunun dışında şubeye giderek ya da çeşitli dijital desteklerden faydalanarak vadesiz mevduat hesabı açabilirsiniz.
Tasarruf mevduatı; bankalarda, bireysel müşteriler tarafından açılan hesapların tümü için kullanılan bir tabirdir. Banka tarafında yaşanılacak herhangi bir olumsuzluğa karşı tasarruf mevduatlarında bulunan paralar devlet tarafından güvence altına alınır. Bu güvenceyi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) sağlar. Güvence altına alınacak paralar içinse belirli limitler vardır. Bu limitler dönemsel olarak değişebilir ve değişiklik hâlinde Resmî Gazete’de duyurulur.
Mevduat faiz hesaplama formülü, brüt hesaplama için “Anapara x Faiz Oranı x Vade (Gün) / 36500” şeklindedir. Bu formül sonucu elde edilen tutar brüt getiriyi gösterir ve gelir vergisi (stopaj) kesintisi yapıldıktan sonra net tutar bulunur. Yapılacak kesintinin oranı, vade süresine göre belirlenir. Kullanılan formül vade süresinin uzunluğuna göre değişebilir ve diğer formüller şu şekildedir:
Banka mevduat faiz oranları dönemsel olarak farklılık gösterir. Bunun sebebi bankaların sık sık oranlarını güncellemesidir. Faiz oranlarının güncellenme sıklığı için belirlenmiş bir süre yoktur. Bankalar, dönemsel kampanyalar doğrultusunda sık sık faiz oranlarını değiştirebilir. Ayrıca yeni bir ürün tanıttıklarında ya da spesifik bir müşteri grubuna özel bir hizmet sunduklarında da faiz oranlarında değişikliğe gidebilirler. Bu nedenle mevduat faiz oranlarına işlem yapacağınız zaman bakarak güncel oranları öğrenmeniz gerekir.
Bankalarda tek bir mevduat faiz oranı yoktur. Mevduat hesapları kapsamına giren her hizmette farklı bir faiz oranı olması mümkündür. Bu nedenle mevduatınıza uygulanacak faiz oranının sadece size özel olma ihtimali de vardır. Dolayısıyla hesabınızda para işlerken, yani vade devam ederken bir faiz oranı güncellemesi olursa bu size otomatik olarak yansımaz.
Hesap açılışında belirlenen faiz oranı, vade sonuna kadar geçerli olur. Vade bittikten sonra yeni bir hesap açarsanız, paranız açılış günündeki güncel faiz oranları üzerinden işlem görür.
HangiKredi, bankalar ile anlaşmalı bir şekilde, alanında uzman personellerden oluşan geniş kadrosuyla hizmet verir. Dolayısıyla mevduat faizi oranlarını güncel olarak alır ve tüketicilerin hizmetine sunar. HangiKredi üzerinden anlık olarak güncellenen mevduat faizi oranlarına ulaşabilir, tasarruflarınızı en avantajlı şekilde değerlendirebilirsiniz.
Mevduat stopaj oranları, Gelir Vergisi Kanunu kapsamında Cumhurbaşkanlığı kararı ile belirlenir. Faiz kazancı üzerinden hesaplanan bu oran banka tarafından tahsil edilse de bankanın hesabında kalmaz ve hesap sahibi adına devlete ödenir. Hesap türüne göre farklı oranlar geçerli olabilir. Mevduat faizi getirisi stopaj oranları şu şekildedir:
| Vade Süresi | TL Vergi Oranı | Döviz Vergi Oranı | Altın Vergi Oranı |
|---|---|---|---|
| 1 - 6 Ay | 5% | 20% | 15% |
| 7 Ay - 1 Yıl | 3% | 20% | 15% |
| 1 Yıldan Uzun | 0% | 18% | 15% |
Mevduat hesabınıza yatırdığınız parayı dilediğiniz zaman çekebilirsiniz. Fakat belirlenen vade dolmadan çekmeniz hâlinde bir faiz getirisi sağlayamazsınız. Vade açılışında belirlediğiniz vade süresi boyunca parayı çekmeyeceğinizi bankaya taahhüt edersiniz. Bu taahhüdü yerine getirmemeniz hâlinde, banka da size ödemeyi vadettiği faizi ödemez. Kazanacağınız faiz getirisinden vazgeçtiğiniz takdirde vadesi dolmadan mevduat hesabından para çekmeniz mümkündür.
Vade dolmadan para çekmenize rağmen faiz getirisini kaybetmek istemiyorsanız, birikim hesaplarını kullanabilirsiniz. Birikim hesaplarında günlük faiz yöntemi kullanılır ve bu nedenle her gün faiz kazanırsınız. Vade dolmadan paranızı çektiğinizde, o güne kadar kazandığınız faizi de alabilirsiniz. Fakat birikim hesaplarındaki oranlar, mevduat faizi oranına göre daha düşüktür.
Bankacılık olanaklarından yararlanmak ancak faizden uzak durmak isteyen tüketiciler için oluşturulan faizsiz bankacılık sistemi yani katılım bankaları, müşterilerine vadeli mevduat hesabı benzeri kazanç elde edebilecekleri bir hesap da sunuyor. Tıpkı vadeli mevduat hesaplarında olduğu gibi paranızı belli bir vade boyunca çekmemenizin neticesinde kazanç elde etmeniz prensibine dayanıyor. Ancak vadeli mevduat hesaplarında faiz getirisi sağlanırken, katılım hesaplarında banka sizin paranızı işletiyor ve bunun sonucunda size belli bir kâr payı veriyor. Vadeli mevduatta, vade bitiminde elde edeceğiniz getiri sabitken katılım hesabında böyle değil. Hatta kâr edememe olasılığı bile var. Buradaki mantık, iş ortağınızın sizin yerinize paranızı işletmesi ve sonucunda da kâr ederse sizinle paylaşması üzerinedir.
En yüksek mevduat faiz oranını veren banka dönemsel olarak değişiklik gösterir. Her bankanın sunduğu faiz oranı farklı olduğundan ve sürekli değişebildiğinden en yükseğinin hangisi olduğunu bulabilmek için tüm bankaların oranlarını tek tek incelemek gerekir. Bankaları ayrı ayrı gezmek yerine HangiKredi yatırım araçları sayfasında yer alan mevduat bölümünü takip edebilir, hesaplama yaparak en yüksek mevduat oranı veren bankaya ulaşabilirsiniz.
Aylık faiz getirisi, bankanızın size vade başında sunduğu faiz oranına göre yapılır. Vade başında belirlenmiş olan faiz oranı üzerinden vade bitiminde elde edeceğiniz getiriyi hesaplayabilirsiniz. Bu hesaplamayı yapmak için mevduat hesaplama aracımızdan yararlanabilirsiniz. Paranızı her ay, aylık olarak mevduatta tutmaya devam edecekseniz her ayın bitiminde elde ettiğiniz faiz+anaparayı dikkate alarak hesaplama yapmalısınız.
Her vade bitiminde yeniden hesap oluşturmak ya da işlem yapmak istemiyorsanız otomatik yenileme seçeneğini kullanabilirsiniz. Vadeli mevduat hesabı otomatik yenileme seçeneğinde vadeniz bittiği gün hesabınızdan para çekme ya da para ekleme imkanınız olur. Farklı otomatik yenileme seçenekleri şu şekildedir:
Anaparanın Uzatılması: Vade bitiminde sadece anapara yenilenir. Elde edilen faiz getirisi seçilmiş olan hesaba aktarılır.
Anaparanın ve Faizin Uzatılması: Vade bitiminde hesapta var olan anaparaya faiz getirisi eklenerek güncel faiz ile otomatik yenilenir.
Belirlenen Tutarın Uzatılması: Vade bitiminde sadece önceden belirtilmiş olan tutar ile yeniden vadeli mevduat hesabı oluşturulur, belirtilmiş olan tutarın üstünde kalan kısım seçilen hesaba aktarılır.
12.12.2024
10.12.2024
9.12.2024
29.11.2024
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.