Konut Fiyatlarını Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Konut fiyatları ne kadar ve neden arttı?

Ev almak isteyenler, konut fiyatlarındaki değişiklikleri düzenli olarak izleyerek en doğru zamanı tercih etmeyi hedefler. Ekonomideki gelişmelere ve konut talebindeki yükselmeye bağlı olarak bu fiyatların arttığı gözlemlenir. Nitekim her 3 ayda bir Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan Konut Fiyat Endeksi (KFE) verileri de bu artışı ortaya koyar. En son eylül 2022’de paylaşılan rakamlar incelendiğinde bu endeks, bir önceki aya göre %4,9 oranında yükselmiştir.

Konut fiyatlarındaki artışın nedenleri arasında dünya genelinde yaşanan mali sorunlar ve buna bağlı gelişen tedarik sıkıntıları vardır. Enflasyonun artmasıyla inşaat sektörünün yavaşlaması, konut arzının yetersiz kalmasına sebep olur. Ayrıca konut kredisi ile ev almaya olan ilginin artması gibi etkenlerle talepte yükselme meydana gelir. Bu durum da beraberinde talebin arzdan fazla olmasını ve fiyatlardaki artışı getirir.

Konut fiyatları nelerden etkilenir?

Konut fiyatları, diğer tüm piyasalarda olduğu gibi arz ve talep arasındaki dengeye göre belirlenir. Talebin fazla olduğu dönemlerde yeterli ev bulunamadığı için fiyatlar yukarı yönlü hareket eder. Aksi durumda ise arz fazlalığı oluşur ve fiyatlar geriler. Konut fiyatlarını etkileyen faktörler arasında; yüksek enflasyon, işsizlik, kurdaki ve faiz oranlarındaki değişimler de sayılabilir. Piyasaların gidişatını belirleyen bu faktörler, konut fiyatlarında artışa ya da azalışa neden olur. Benzer şekilde bankaların konut kredisinde sunmuş olduğu faiz oranları da talebin ve fiyatların değişiklik göstermesine sebebiyet verir.

GSYİH ve Kişi Başına Gelir

Konut fiyatlarını etkileyen faktörler arasında Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) ve kişi başına gelir yer alır. GSYİH, aynı yıl içinde üretilen mal ve hizmetlerin toplam piyasa değeridir. Refah seviyesini ölçen bir kriter olan bu değerin yükselmesi, ülke ekonomisinin büyüdüğünü gösterir. Ekonomideki genişleme de beraberinde kişi başına düşen gelirin ve satın alma gücünün artmasını getirir. Yani daha çok kişinin konut satın alması mümkün hâle gelir.

Ekonominin yavaşladığı dönemlerde reel gelirde gerileme yaşanır. Satın alma gücü azalacağı için piyasalarda bir durgunluk olur. Belirsizliğin hâkim olduğu böyle zamanlarda bireyler, harcamalarını kısarak tasarruf yapmaya yönelir. Bu durumun etkisiyle konut alımına olan talep de azalır.

İşsizlik oranı

İşsizlik oranı, ekonomik faaliyetlerde durgunluğun olduğu dönemlerde yükselir. İşsizliğin artması, bireylerin gelirlerindeki düşüşe bağlı olarak harcamalarını azaltmasına sebebiyet verir. Geleceğe dair kötümser beklentiler, konut fiyatlarında düşüşe neden olur. Zira böyle dönemlerde kişilerin ev satın alma gibi finansal tercihlerden kaçındığı gözlemlenir. İşsizlik oranının düşmesi ise beklentilerin pozitif yönde değişmesini sağlar. Bu sayede bireyler, risk alabildiği için konut kredisiyle ev sahibi olma gibi uzun vadeli kararlar verebilir.

Reel faiz oranları

Reel faiz, enflasyonun etkilerinden arındırılmış olan oranı ifade eder. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından belirlenen bu orana, bankaların önerdiği nominal faizden 12 ay sonraki tahmini enflasyonun çıkarılması sonucunda ulaşılır. Konut fiyatlarını etkileyen faktörler arasında yer alan reel faiz oranları, bireylerin yatırım kararlarında belirleyici olur. Faizin düştüğü dönemlerde kredi çekerek konut alma eğilimi artar. Tabii buna bağlı olarak konut fiyatları da yükselir. Aşağıdaki tabloda 2022’de artan konut fiyatları endeksi ve düşen reel faiz oranları arasındaki ilişkiyi görebilirsiniz.

Ağustos, eylül ve ekim ayları, mali üçüncü çeyreği ifade eder. Bu dönemde reel faiz oranları sırasıyla %13, %12 ve %10,50 şeklinde kademeli olarak düşürülmüştür. İlgili ayları kapsayan Konut Fiyat Endeksi’nin de bu doğrultuda yükseldiğini görebilirsiniz. Ancak söz konusu artışta reel faiz oranının yanı sıra konut enflasyonu ve diğer ekonomik faktörlerin de etkili olduğunu hatırlatmakta fayda vardır.

Krediye erişim

Konut kredisinin vergiden muaf tutulması ve faiz oranlarının düşürülmesi, ev almak isteyenlerin finansal destek bulmasını sağlar. Krediye erişimin kolaylaşması, konut fiyatlarını etkileyen faktörlerden biridir. Ev satın almak istediğinizde öncelikle yeterli bütçeye sahip olmanız gerekir. Bankalar, avantajlı faiz oranları ve vadelerle kendi evine sahip olmak isteyenlere çeşitli teklifler sunar. Ayrıca bu süreçte konut sigortası, DASK (Zorunlu Deprem Sigortası) ve ekspertiz raporuna göre belirlenen peşinat ödemesi gibi bazı masraflar çıkar. Söz konusu ödemeler için de bankaların farklı kredi türlerinden yararlanabilirsiniz.

Konut inşaatı maliyetleri

Ev arzının talebin gerisinde kalması bir diğer ifadeyle konut enflasyon oranının artması, inşaat sektörünün yavaşlamasına sebebiyet verir. Ayrıca dövizdeki dalgalanmalar da bu durgunluğu artırır. İnşaat süreçlerinde kullanılan malzemeler, çoğunlukla dövize endeksli olduğu için kurdaki yükselmeden negatif yönde etkilenir. Bunun sonucunda maliyetler artacağı için daha az yeni ev yapılır. Konut arzındaki yavaşlama, durgunluk dönemlerinde bireylerin evlerini satma eğilimi göstermesiyle daha çok derinleşir.

Hükûmet politikaları

Konut fiyatları artış hızı, hükümetin vergi, harç ve diğer ödemeleri ilgilendiren politikalarından etkilenir. Örneğin mülk sahiplerinin ödediği Emlak Vergisi’nin oranları arttığında konut talebi azalabilir. Benzer şekilde ev alırken ödenen tapu masraflarının yükselmesi de aynı yönde bir etkiye neden olur. Konut fiyatlarını etkileyen faktörler arasında vergi muafiyetleri de yer alır. Hükümet, konut kredisi çekenlerden vergi almadığında ev talebini destekler. Düşük faiz oranları da bu talebin artmasını sağlar. Bahsi geçen imkânlardan yararlanarak ev sahibi olma hayali kuruyorsanız konut kredisi hakkında bilinmesi gerekenleri inceleyebilirsiniz.

Konut fiyatlarındaki artış hızı yavaşlıyor mu?

Hükümet, attığı bazı stratejik adımlarla konut fiyatlarını etkileyen faktörleri yönlendirir. Farklı bütçelere sahip vatandaşların ev almasını kolaylaştıran sosyal konut projeleri de bu kapsamda yer alır. Bu projelerin yanı sıra ekonomik verilerin pozitif yönde seyretmesi de konut fiyatlarındaki artışın hızını yavaşlatır. Özellikle fiyatların aşırı yükselerek tavan seviyesini gördüğü zamanların ardından bu yönde bir hareketlenme olabilir. Nitekim Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırma Merkezi’nin (BETAM) 2022 kasım ayı verileri, konut fiyatlarındaki artış hızının yavaşladığını gösterir.

HangiKredi ile güvenli bir şekilde konut kredisine başvurun!

Kendi evinize sahip olmak ya da yatırım yapmak için konut kredisi kullanmak isteyebilirsiniz. HangiKredi, bankalar arasında değişen faiz oranları ve alınabilecek maksimum tutar gibi bilgileri rahatlıkla görmenizi sağlar. Ayrıca konut değerini artıran yatırımlar ve ev alırken dikkat etmeniz gerekenler gibi konularda size ihtiyaç duyduğunuz desteği verir. Arzu ederseniz hiç vakit kaybetmeden HangiKredi üzerinden konut kredilerindeki avantajları inceleyebilir, kolay başvuru yapma imkânından faydalanabilirsiniz.