Serbest Meslek Sahipleri ve Vergilendirme

Serbest meslek sahiplerinin meslek icra etme ve gelir elde etme biçimleri farklıdır. Dolayısıyla vergilendirme süreci de farklı işler.

Kişinin bir kuruma bağlı olmaktan ziyade kendi namına çalışması ve standart bir mesleğe bağlı olmaması, o kişiyi serbest meslek sahibi yapar. Serbest meslek sahiplerinin maaş gibi düzenli ve kayıtlı bir gelirleri yoktur. Gelirler düzeyleri değişkendir ve yapılan mesleğe göre çalışma süreleri de farklılık gösterir. Vergilendirme sistemi, kazanç sağlayan her bireyden vergi alınmasını gerektirdiği için serbest meslek sahibi grubundakiler için de özel bir vergilendirme sistemi kurulmuştur.

Türkiye sınırları dahilinde yapılan hemen her ticari eylem, vergilendirmeye tabidir. Bu ticari eylemlerin başında da çalışmak ve kazanç sağlamak gelir. Çalışılan kurum ve yapılan meslek, vergi kalemlerini ve oranlarını etkileyebilir. Kurumsal bir firmaya bağlı olmayan, teknik olarak işveren ve çalışan statüsü taşımayan kişiler, serbest meslek sahibi olarak farklı bir şekilde vergi öderler. Başta sanatçılar olmak üzere pek çok kişi bu gruba dahildir.

Serbest Meslek Ne Demek?

Serbest meslek; kişinin sermayeye değil de kendi şahsına, ilmine veya mesleki bilgisine dayalı olarak çalışması durumudur. Aynı zamanda ticari nitelik taşımayan ve verilen işlerin, iş sahiplerine bağlı olmaksızın, bütün sorumluluğu ile kişinin kendi şahsına ve hesabına yapılması anlamına gelir.

Her türlü serbest meslek işinden elde edilen kazanç serbest meslek kazancı olarak adlandırılır. Kısacası serbest meslek faaliyetlerini kendi şahsına yürüten ve hesabını yapan; doktorlar, öğretmenler, veterinerler, hekimler, mimarlar, danışmanlar, ressamlar, yazarlar gibi daha birçok alan uzmanları serbest meslek grubuna girerler. Bu gruba dahil olan diğer meslekler şöyle örneklendirilebilir:

• Gümrük komisyonu ile uğraşanlar, borsa ajansları, noter görevlileri vb.
• Serbest meslek ile ilgilenen kolektifler, şirketler vb.
• Dava vekili, müşavir, kurum ve tüccarlar vb.

Serbest Meslek Kazancı Nedir?

Gelir Vergisi Kanunu’nun 65. maddesine bağlı olarak tanımlanan serbest meslek; her türlü mesleği icra edebilme ve bu meslekler üzerinden doğan kazançların tamamının serbest meslek kazancı olarak adlandırılması manasına gelmektedir. Herhangi bir sermayeye değil kişinin kendisine bağlı olarak yapılan işlerin bütününü kapsar.

Serbest meslek kazancına sahipseniz ve bu kazancınız dahilinde “En fazla ne kadar kredi çekebilirim?” sorusuna cevap arıyorsanız, HangiKredi’de hesaplama yapabilirsiniz.

Serbest Meslek Sahiplerinin Sigorta Hakkında Bilmesi Gerekenler

Türkiye şartlarında sağlık sigortaları, genellikle istihdama bağlı olarak şekillenir. Bir kurumda maaşlı olarak çalışan kişiler için devletin zorunlu tuttuğu sigorta, işveren tarafından çalışan adına yapılır. Fakat serbest mesleklerde çoğu zaman bir işveren yoktur ve yapılan iş dönemsel olabilir. Böyle durumlarda serbest çalışan kişinin sigortası olmayacağı için olası bir sağlık probleminde, devlet hastanelerinden dahi ücretsiz hizmet alınamaz.

Bu nedenle serbest çalışanlar, özel sağlık sigortası seçeneği başvurmaktadır. Serbest meslek sahibiyseniz bu tip bir sigortayı kendiniz yaptırabilirsiniz ya da işveren konumunda bulunan bir kişi varsa ondan talep edebilirsiniz.

İşverenlerin Serbest Meslek Çalışanlarına Sağlayabilecekleri Sigortalar

Serbest meslek grubundaki işler için çalışanlara sahip olan işverenler, çalışanlarına sigorta sağlayabilirler. Bu sigortayı sağlamak önemlidir. Çünkü sigortasız bir çalışanın iş kazası sonucu sağlık sorunu yaşaması, işveren için problem yaratabilir.

Bireysel Sağlık Sigortası Alımı

İşverenler daha çok düşük orana sahip olan sigortaların alımını yapmayı tercih ederler. Bireylere yönelik olan bu sigorta poliçeleri, pek çok sigorta şirketinden kolaylıkla bulunabilir. Serbest çalışanlar adına ödenecek sağlık sigortası primleri için vergi indirimi alınabileceği de unutulmamalıdır. Aynı şekilde tıbbi harcamaların bir kısmının vergi indirimi için uygun olabileceğini belirtmekte fayda vardır.

Sağlık Tasarruf Hesabı

Diğer bir seçenek olan bu hesap sayesinde yüksek kazançlı sağlık planları alabilir ve bir sağlık tasarruf hesabi ile eşleştirebilirsiniz. Maaş ödemelerinden ve reçeteden doktor muayenesine kadar tüm çeşitli sağlıkla masrafları için bu hesaptan para çekilebilir. Paranız seneden seneye yuvarlanır, bu yüzden de sene sonunda harcamalar yapabilirsiniz.

Serbest Meslek Sahiplerinin Vergilendirme Hakkında Bilmesi Gerekenler

Serbest meslek sahiplerinin ödemeleri, ilgili yıl içerisinde Bağ-Kur primi ve sigorta primi düşürüldükten sonra yapması kazanç sağlama durumuna döner. Beyannameye göre, yıllık olarak şekillenen maddelere bağlı olarak serbest meslek kazancı üzerinden vergilendirme yapılır. Konu ile ilgili Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesi aşağıdaki gibidir.

Şahıs Sigorta Primi ve Bireysel Emeklilik Payı

Gelir Vergisi Kanunu 89/1. maddesine göre hem Bağ-kur giriş keseneği hem de sigorta primlerinin ilgili yıl içerisinde ödenmiş olması koşulu ile beyannamede beyan edilen gelirin %5’inin ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla indirim mümkün olmaz.

Beyan edilen gelirin %10’unu ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla kişinin kendisine, eşine ve çocuklarına ait hayat, hastalık, analık, kaza, doğum ve ölüm gibi bireysel sigorta primleriyle bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, kişinin yıllık beyannamesi ile bildireceği gelirden indirilebilir.

Eğitim ve Sağlık Harcamaları İndirimi

Mükellef olan kişilerin beyan ettikleri gelirin %10’unu aşmaması, harcamaların Türkiye içerisinde yapılması, gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgeler ile tevsik edilmesi koşuluyla; mükellefin kendisi, eşi ve çocuklarına ilişkin yapacakları eğitim ve sağlık harcamaları, gelir vergisi matrahının hesabında yıllık beyanname ile bildirilen gelirlerden indirilebilir.

Bağış ve Yardımlar

Bağış ve yardımlar da yıllık beyannamede belirlenmiş olan vergiye tabi gelirlerden indirilebilir fakat bazı koşullara bağlıdır. Bu koşullardan birincisi beyannamede toplanan gelirin pozitif olmasıdır. İkincisi ise bağış ve yardımların, belirli kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığında yapılmış olmasıdır. Bu bağlamda iki tür bağış vardır:

1. Gelirin %5’i ile sınırlı bağışlar
2. Gelirle sınırlı olmayan bağışlar

Serbest meslek gelirinizi beyan ederek kredi kartı başvurusu yapmanız mümkündür. Bankaların tekliflerini HangiKredi üzerinden görüntüleyebilirsiniz.