Borsa Nedir? Nasıl Oynanır?

Borsa; başta değerli kâğıt, hisse senedi, tahvil, bono olmak üzere alınıp satılabilen emtialar, menkul kıymetler, dövizler ve çeşitli malların alınıp satıldığı pazar yeridir. Sermaye piyasası değişimleri bu ortamda gerçekleşir. Güvenli bir ortama, düzenli işleyen bir işlem mekanizmasına, gerçek zamanlı alışveriş imkânına ve güncel fiyatlara sahip olmasından dolayı yatırımcıların en çok tercih ettiği alanlardan biridir.

Borsa oynayabilmek için resmî bir yatırımcı olmanız gerekir. Borsada yatırım yapabilmek için ilk olarak bir hesap açmalısınız. Aslında borsa bir oyun değildir ve finansal okuryazarlık olmadan başarı elde edilmesi zordur. Finans hareketlerini ile birlikte ekonomik ve siyasi gelişmeleri takip etmek, analiz etmek, yorumlamak ve sonuç çıkarmak gibi yetkinlikler gerektirir.

Borsa oynamanın temel mantığında, yatırıma konu olan varlıklar düşük fiyattan alıp yüksek fiyattan satmak sureti ile aradaki farktan kazanç elde etme vardır. Bu mantığı kavradığınız takdirde fiyat değişimlerini takip edersiniz ve yaşanan hareketliliği analiz ederek alış ya da satış kararı verirsiniz. Borsada işlem gören ve yatırım yapmak istediğiniz araçları iyi tanırsanız, fiyatlarda oluşabilecek değişimleri de önceden tahmin edersiniz.

Örneğin, X şirketinin hissesinde bir artış olacağını tahmin ettiniz. Bu doğrultuda belirlediğiniz bir değer aralığı için hisseyi alış emri verirsiniz. Alış emriniz aracı kurum üzerinden borsaya iletilir ve ardından belirttiğiniz fiyat aralığından satın alınır. Sonrasında eğer tahmininiz doğru çıkarsa, aldığınız hissenin fiyatı yükselir. Fiyat yükselince hisseyi satarak kâr elde edersiniz.

Forex ile Borsa Arasındaki Fark Nedir?

Forex ve borsa, birbirine sık sık karıştırılan ve çoğu zaman birbirinin aynısı sanılan iki kavramdır. Bu iki ticaret ortamı, mantık olarak birbirine çok benziyor olsa da bazı temel farklar vardır. “Forex ile borsa arasındaki fark nedir?” sorusuna verilebilecek bazı cevaplar şöyle sıralanabilir:

• Forex ile borsa farkı olarak gösterilebilecek en önemli detay, borsanın yerel merkezli kurumsal bir yapıya sahip olmasıdır. Buna karşın forex küresel bir pazardır ve tüm dünyadan yönetilebilen bir yapıdadır.
• Kurumsal olan borsada belirli çalışma saatleri vardır ve bu saatler dışında işlem yapılamaz. Forex ise hafta içi her gün, 24 saat işlem yapılmasına olanak tanır.
• İki piyasa arasındaki en önemli farklardan biri de kâr ve zarar durumunu doğrudan etkileyen kaldıraç oranıdır.
• Borsadaki hisse senedi, tahvil, bono gibi kıymetli evraklarda kaldıraç her zaman 1:1 oranında sabittir. Forexte ise 1:10, 1:50, 1:100 gibi kaldıraç oranları görmek mümkündür.
• Forex’te işlem hacmi daha geniştir. Satış emri verilen bir senet hızlıca satılabilirken borsada bir süre alıcı çıkması beklenir.

Borsada Hisse Senedi Seçimi Nasıl Yapılır?

Borsada işlem yapıp kâr elde edebilmek için hisse senedi seçimini doğru yapmalısınız. Borsada hisse senedi seçimi nasıl yapılır ve nelere dikkat edilmelidir, bu konularda bilgi sahibi olmalısınız. Yeterli donanıma ve bilgiye sahip olmadan yapacağınız yatırımlardan kazanç elde etmeniz zor olabilir.

Hisse senedi seçimi yaparken bilinirliği yüksek olan ve güvendiğiniz şirketlerin senetlerini tercih edebilirsiniz ya da bilgi sahibi olduğunuz bir sektörde faaliyet gösteren şirketlere yönelebilirsiniz. Söz konusu şirketlerin gelir gider dengelerine ve mali tablolarına dikkat etmek de önemlidir.

Yatırım yapacağınız hisse senedini seçmeden önce, tercih edeceğiniz senedin fiyatı ve değeri ile ilgili gelişmeleri takip etmelisiniz. Şirketin kâr ve zarar dengesini bilmeniz, söz konusu senedi daha yakından tanımanıza olanak tanır. Böylece bu hisse hakkında daha doğru tahminler yaparsınız.

Borsada hisse senetleri ile işlem yapılan halka açık şirketler, belirli dönemlerde bilançolarını yayımlarlar. Bu bilançoları detaylı bir şekilde takip edip inceleyerek gelecekteki durumu hakkında fikir yürütebilirsiniz. Fakat kısa vadede çok yüksek kazançlar beklememelisiniz. Doğru senetleri tercih ettiğinizde, uzun vadede oldukça yüksek kâr oranlarına ulaşabilirsiniz.

Temettü Nedir, Nasıl Hesaplanır, Nasıl Alınır?

Borsada aktif olarak işlem yapıyorsanız sıklıkla duyduğunuz, yeni giriş yapıyorsanız da öğrenmeniz gereken birtakım terimler vardır. En yaygın kullanılan terimlerden biri temettüdür. Borsada başarılı olmak için temettü nedir, nasıl hesaplanır, nasıl alınır gibi soruların cevaplarını bilmeniz gerekir.

Temettü teriminin anlamı kâr payıdır. Hissedarları bulunan şirketlerin, belirli dönemlerde, elde edilen kazançları hissedarlara kâr olarak dağıtmasını ifade eder. Söz konusu şirketin hissesine sahip olan herkes temettü payı alır. Hisse senedi sahiplerine ödenecek temettü yani kâr payı, vergi ve giderlerin düşülmesinden sonra kalan yıllık net dönem kârı üzerinden belirlenir. Bazı şirketler geçmiş dönem kârlarını da dikkate almaktadır.

Bir şirketin elde ettiği kârdan pay alabilmek için, o şirketin hisse senetlerine sahip olmak gerekmektedir. Hisse senedine sahip olmak, şirkette bir hisseye sahip olmakla aynı anlama gelir. Temettünün hisse sahiplerine dağıtılacağı tarih de yönetim kurulu ve genel kurul tarafından belirlenip duyurulur. Belirlenen tarihlerde temettü dağıtımı yapılır.

Halka Arz Nedir?

Borsada bir şirkete ait hisse senetlerinin alınıp satılabilmesi için, halka arz edilmiş olması gerekir. Peki halka arz nedir? Halka arz; bir şirketin, çok sayıda hisse senedini, çağrı ve ilan yoluyla, kimliği önceden bilinmeyen yatırımcıların bulunduğu borsada satışa sunmasıdır. Şirketlerin hisselerini halka arz etmesindeki temel amaç, senet ihracı ile kaynak sağlamaktır.

Hisse Senedi Nasıl Alınır?

Hisse senedi almak, borsanın en çok kullanılan işlevlerinden biridir. En efektif yatırım araçları arasında gösterilen hisse senetleri, doğru bir şekilde alındığı takdirde uzun vadeli kazançlar getirir. Hisse senedi almak ve sonrasında kâr amacıyla satmak için izlemeniz gereken adımlar şöyledir:

1. Bir aracı kurum seçmek
2. Seçtiğiniz aracı kurum üzerinden yatırım hesabı açmak
3. Açtığınız yatırım hesabına para yatırmak
4. İlk hisse senedi alış emrini verip hisse almak
5. Değeri artan senet için satış emri vermek

Borsa hesabınız için profesyonel bir aracı kurumdan destek almanız faydalı olur. İlgili kurumlardan gerekli belgeleri almış olan aracı kurumlardan ya da aracı kurum görevi yapan bankalardan birini seçebilirsiniz.

Hesabınızı açıp para yatırdıktan sonra ilk alım emrinizi vermeniz mümkündür. Bu aşamada serbest fiyatlı ya da limitli emir verme şansınız vardır. Serbest emirde hissenin borsadaki fiyatı ne olursa olsun alım gerçekleşir fakat limitli emirde limitinizi aşan hisse senetleri için alım işlemi yapılmaz.

Aldığınız hisse senedinin değeri, hedeflediğiniz seviyeye ulaştığında satış emri vererek kâr elde edebilirsiniz. Konu ile ilgili daha detaylı bilgiler alabilmek adına “Hisse senedi nasıl alınır?” yazımıza göz atabilirsiniz.

Hisse Senedi Yatırımı Nasıl Yapılır?

Borsada hisse senedi almak suretiyle hisse senedi yatırımı yapmanız mümkündür. Fakat yatırıma başlamadan önce borsa mantığını tüm detayları ile öğrenmeniz gerekir. Seansları ve açılış-kapanış saatlerini bilmelisiniz. Bunların yanında hisse senedi piyasasının dinamikleri ve hareketliliği hakkında fikir sahibi olmalısınız. Eğer varsa yakından tanıdığınız bir şirketi ya da hizmet verdiğiniz sektörde yer alan şirketlerden birini hedef olarak belirleyebilirsiniz.

Hedefinizdeki şirketi ve o şirkete ait hisse senetlerinin hareketlerini bir süre izlemelisiniz. Hisse senedi yatırımı yapmak istiyorsanız, bu yatırımın uzun vadeli olduğunu unutmamalısınız. Analizinizi tamamladıktan sonra hareketleri hakkında tahmin yürütebildiğiniz hisse senedi için alış emri vererek yatırıma başlarsınız.

Yatırım Fonu Nedir?

Yatırım fonu, yatırım yapılan sermaye piyasası araçlarının ve varlıklarının tümünü tanımlamak için kullanılan bir kavramdır. Hisse senedi, tahvil, bono, menkul kıymetler ve diğer varlıklar için yatırımcılardan gelen paranın oluşturduğu havuzu ifade eder. Yatırım fonunu, fona varlık sağlayanlar ile varlıklara yatırım yapanlar oluşturur. Ortaya çıkan fonu ise profesyonel para yöneticileri yönetir.

“Yatırım fonu nedir?” başlıklı yazımızı okuyarak konu ile ilgili daha fazla bilgi alabilirsiniz.

Borsa İşlem Saatleri ve Açılış - Kapanış Saatleri

Türkiye’de “borsa” terimini doğrudan karşılayan Borsa İstanbul (BIST), 24 saat hizmet vermez. Ayrıca hafta sonları ve resmî tatil günlerinde de bu piyasada işlem yapmak mümkün değildir. Pay piyasası sürekli işlem yöntemi için geçerli borsa işlem saatleri şöyledir:

Borsa açılış ve kapanış saatleri Borsa İstanbul'dan alınmıştır.

Borsa Alım-Satım İşlemleri Nerede Yapılır?

Günümüzde borsa işlemleri, elektronik ortamlarda yapılır. Yani tüm işlemler sanal ortamda gerçekleşir. Borsa alım satımı için özel yerler mevcuttur. Bu sanal ortamlara borsa terminolojisinde “tahta” ya da “borsa ekranı” adı verilir. Tahta ya da borsa ekranında emirleri görüntüler ve alım-satım işlemlerinizi gerçekleştirirsiniz. İnternet bankacılığına benzer olarak yatırım hesabınızda çevrimiçi olursunuz ve alıp satmak istediğiniz yatırım aracı için emirlerinizi kolaylıkla verirsiniz.

Borsa Nasıl Öğrenilir?

Borsayı iyice öğrenmek ve kazançlı bir şekilde paranızı katlayabilmek için borsa verilerini takip etmeniz ve borsa yorumlarından doğru dersleri çıkarmanız çok önemlidir. Anlık borsa takibi yapmak ve gelişmeleri doğru okumak da borsadaki başarınızı etkiler ve ilgili hisselerin alım satım işlemlerinden para kazanmanıza ölçüde yardımcı olur.

Borsa öğrenimi ile ilgili yayınları, bu alandaki uzman isimleri, siyasi karakterleri ve yatırım kuruluşlarının sektörel araştırma raporlarını takip edebilirsiniz. Başlangıçta yatırım hacmini küçük tutmanız, spekülasyonlar ile yanlış adımlar atmanızı önler. Bununla birlikte kendinizi geliştirmek ve tecrübe kazanmak adına sanal borsa hesaplarında pratik yapmanız da mümkündür.

Piyasa Takibi ve Yorumunda Uzmanlaşmak İçin Neler Yapılabilir?

Borsada arz ve talep çok önemli olduğu için açıklanan borsa verilerini, yaşanan gelişmeleri, siyasi ilişkileri ve para politikalarını yakın takibe almalısınız. Bu elemanlar arz ve talebi etkileyerek fiyat değişimlerine sebep olur. Bir olayın hangi yatırım aracı üzerinde nasıl etkiler yarattığını öngörebilmek önemlidir. Bu yüzden yatırım araçlarını iyi tanımanız gerekir. Yatırım araçlarını ve nelerden etkilendiklerini kavradıktan sonra, doğruluk oranı yüksek borsa yorumlamaları yapabilecek bir duruma gelmeniz mümkündür.

Birikimlerinizi borsa dışında değerlendirmeyi düşünürseniz, en yüksek mevduat hesaplama işlemleri için HangiKredi hesaplama araçlarından destek alabilirsiniz.