Birikimlerini en iyi şekilde değerlendirmek isteyenler için yatırım fonu oldukça idealdir.
İçindekiler
Yatırım fonları, portföyünü zenginleştirmek ve güçlendirmek isteyenlerin tercihi olur. Özetle yatırım fonu; hisse senedi, bono, sermaye piyasası araçları ve diğer menkul kıymetlere yatırım yapmak isteyenlerden toplanan para havuzudur. Söz konusu finansal araç, varlığın türüne ve yatırım şekline göre alt kategorilere ayrılır.
Örneğin borsa yatırım fonu (BYF); ayrı ayrı paylara değil, hisselerin bağlı olduğu endeksin tamamına yatırım yapmayı mümkün kılar. Bu yönüyle borsada uzun vadeli yatırım stratejilerini benimseyenlere hitap eder. Aracılar; yatırımcılardan nakit toplar, ilgili endeksteki fonları satın alır ve elde edilen portföyler ile borsa yatırım fonu oluşturur. Bu fonlar, endekste yer alan altın, döviz, pay gibi varlıkların hareketlerinden etkilenir. Benzer şekilde gayrimenkul, emtia ve tahvil yatırım fonu gibi alt kategoriler de bulunur.
Katılma payı, yatırımcının fon portföyüne ortak olduğu oranı ifade eder. Fonun toplam değeri, bu oranlar kapsamında paylara ayrılır. Yatırımcılar, fondaki değer değişimlerinden belirli birim tutarı üzerinden satın aldıkları pay kadar etkilenir. Bu nedenle katılma payı, kazanç ve risk açısından önemlidir.
Yatırım fonu, varlık sınıflarına ve kapsamına göre çeşitlere ayrılır. Yatırım fonu çeşitlerinden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
Bunlara ek olarak para piyasası yatırım fonu da bulunur. Para piyasası fonları, portföy yönetiminde yüksek likiditeye* ve düşük riske sahip yatırım araçlarına yer verir. Bu yatırım araçlarına hazine bonoları ve banka mevduatları örnek olarak gösterilebilir.
Avantajlı Mevduat Faiz Oranlarını İncele
Yatırım fonları, portföyü çeşitlendirmeden fırsatları doğru değerlendirmeye kadar pek çok avantaj sağlar. Yatırım fonlarının öne çıkan avantajları aşağıdaki gibi sıralanabilir.
Yatırım fonları, nakde hızlı dönüştürülebilir. Bu sayede işlem saatleri içerisinde fondaki paylarınız için satış emri verebilir, nakit ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz. Ayrıca bu fonlar, küçük sermayelerle büyük ölçekli yatırımlara dâhil olmanızı sağlar. Böylece hem yurt içi hem küresel fonlara cüzi miktarlarla katılabilirsiniz.
Her yatırım aracı gibi yatırım fonlarının da bazı dezavantajları bulunur. Aşağıda fon işlemleri yaparken göz önünde tutulacak riskler yer alır.
Fona para yatırmak için öncelikle bazı araştırmalar ve karşılaştırmalar yapmalısınız. Bu fonlar üzerinden fiyat/kazanç oranı, satış artışı, hisse başına kazanç ya da diğer önemli veriler kıyaslamak zordur. Bir yatırım fonunun net varlık değeri, karşılaştırma sırasında size yardımcı olabilir. Fakat portföy çeşitliliği dikkate alındığında tam bir çıkarım yapılamaz. Bu gibi durumlarda yalnızca aynı piyasaları takip eden endeks fonlarını karşılaştırmak mantıklıdır.
Riski en düşük yatırım aracını öğrenmek istiyorsanız içeriğimize göz atın!
Yatırım fonu türleri, 9 farklı kategoride incelenebilir. Her bir fon türünün kendine özgü nitelikleri olduğu için risk ve kazanç durumları farklıdır. Yatırım fonu türleri şunlardır:
Fon Türü | Açıklaması |
---|---|
Hisse Senedi Fonu | Risk karşılığından daha fazla kazanç elde etmek isteyen yatırımcılar için uygundur. |
Sektör Fonu | İş sektörlerine yapılan yatırımdır ve ülke-piyasa genelinden daha yüksek artış beklenen sektörlere yatırım yapılır. |
İştirak Fonu | Şirket iştiraki hisselerinin ülke-piyasa genelinden daha fazla değerleneceği öngörüldüğünde tercih edilir. |
Grup Fonu | Fon portföyünün asgari %5'lik bölümünü devamlı olarak belli bir topluluğun menkul kıymetlerine yatırma işlemidir. |
Yabancı Menkul Kıymetler Fonu | Yabancı devlet ve şirketlerin bono tahvilleriyle dış piyasada işlem gören hisse senetlerine yatırım yapmak isteyenler için uygundur. |
Kıymetli Madenler Fonu | Piyasası değerleneceği öngörülen kıymetli metaller ve madenler için yatırım aracıdır. |
Altın Fonu | Savaş, kriz, buhran ve enflasyon dönemlerinde öne çıkan, yatırım aracı olarak en fazla seçilen fondur. |
Karma Fon | Belirli yatırım araçları bir araya getirilerek alınan risk eşit oranda dağılır. |
Likit Fon | Riski olmayan, getirisi düşük, kısa vadeli yatırımcıların tercih ettiği bir fondur. |
Sayılanların dışında hedge yani serbest yatırım fonları da bulunur. Hedge fonları, yüksek risk ve kazanç dengesiyle ön plana çıkar. Genellikle kurumsal yatırımcılar ve yüksek sermaye sahipleri tarafından tercih edilir.
Yatırım fonları, bankalar ve diğer finansal kuruluşlar üzerinden alınır. Bunun için öncelikle tercih ettiğiniz yatırım kanalında bir hesap açmalısınız. Ardından yatırım fonu katılma belgesi alarak portföye ortak olabilirsiniz. Bu belge, size yalnızca birikimlerinizi fona aktarma ve fondaki işlemlerden kazanç elde etme imkânı sunar. Yatırım fonu katılım belgesi ile işlem yapamazsınız. Portföy yöneticileri, fon alım satımı gerçekleştirir. Siz de bu işlemlerin getirilerinden payınız dâhilinde kazanç elde edersiniz.
Yatırım fonu masrafları arasında katılım ve işletim ücreti gibi giderler yer alır. Bu ücretlerin miktarı ve kuralları, fonun iç tüzüğünde belirtilir. Fonun iç tüzüğünde yer almayan bilgiler üzerinden herhangi bir masraf kesilemez. Katılım ücreti, fona dâhil olmak isteyenler tarafından ödenir. Bir diğer masraf türü ise fonun işletilmesi sırasında ortaya çıkar. Fonun yönetimi, belge işleri ve bürokratik süreçler, profesyoneller tarafından yürütülür. Bu uzmanlara yapılan ödemeler ise fondan kesilir. Fonun yönetilme bedeli, yıl sonunda yatırımcılardan toplu olarak alınır.
Fon masraflarına menkul kıymetlerin alım satımında devreye giren aracı kurumlara yapılan ödemeler de dâhildir. Aracılık komisyonu olarak tanımlanan bu ödemeler, yatırımcıların tamamından belli oranlarda kesilir. Fon gider oranları, farklı yöntemlerle hesaplanır. Toplam harcama tutarının portföy büyüklüğüne bölünmesi ile masraf oranlarına ulaşılır.
En iyi yatırım aracını belirleyerek birikimlerinizle hedeflediğiniz kazançlara ulaşabilirsiniz. Aktif yatırım araçlarının çoğu, yatırım fonuna dâhil edilebilir. Yatırım fonunda aktif olan yatırım araçları şöyledir:
Dilerseniz kıymetli maden fonlarına da yatırım yapabilirsiniz. Kıymetli maden fonları portföylerinin en az %80’i, altın ve gümüş gibi yatırım araçlarından oluşur. Tasarruflarınızı tek bir kıymetli madene yönlendirmek yerine bu portföyleri tercih edebilirsiniz.
Altın hesaplaması yapmak için ilgili linke tıklayın!
Her ne kadar profesyoneller tarafından yönetilen bir sistem söz konusu olsa da yatırım fonuna dâhil olurken bazı hususlara dikkat etmelisiniz. Bunların en önemlilerini sizler için sıraladık:
Bunların yanı sıra risk faktörlerini de göz önünde bulundurmalısınız. Piyasa hareketlerini izlemek, fonda yer alan varlıkların değeri açısından önemlidir. Örneğin hisse senedi ağırlıklı bir fon, borsalardaki dalgalanmalara karşı duyarlıdır. Tahvil ve bono ağırlıklı fonlar ise faiz değişimlerinden etkilenir.
Vadeli mevduat ve bono farkını öğrenmek için Bilgi Merkezi içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
Yatırım fonlarıyla sermaye sahipleri, profesyonel anlamda yönetilen özkaynak, tahvil ve diğer menkul kıymet portföylerine ulaşabilir. Yatırım araçları fonları, pay sahiplerine birden fazla varlık üzerinden ve farklı yöntemlerle kazanç sağlar. Yatırım fonu üzerinden şu yollarla kâr elde edilebilir:
Fona ait olan bir menkulün değeri yükseliyor fakat satış işlemleri gerçekleşmiyorsa katılma paylarının kıymeti artar. Fonun toplam değerinin artması, portföyün başarısını gösterir. Buna bağlı olarak söz konusu fona olan taleple beraber pay sahiplerinin kazançları da artar.
Yatırım fonu, yatırımcılardan toplanan paraların bazı portföyler aracılığıyla yönetilmesidir. Yatırıma katkı sunarak fona katılan herkes, katılma paylarını alarak portföye ortak olur. Katılma payları, sermaye sahiplerinin fonun ne kadarına dâhil olduklarını gösteren değer olarak baz alınır. Sermaye piyasası, tahvil/bono, madenler, hisse senedi gibi yatırım araçlarının risk ve getiri potansiyelleri birbirinden farklıdır. Örneğin banka fon getirilerine güncel oranlarla yapılan faiz hesaplamalarıyla ulaşılır. Düşük risk hedefliyorsanız banka yatırım fonları tercih edebilirsiniz.
Yatırım fonlarında yer alan tüm varlıklar, Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında garanti ve koruma altındadır. Dâhil olunan tüm yatırım fonları, Takasbank adıyla da bilinen İstanbul Takas ve Saklama Bankası tarafından korunur. İlgili kurum, menkul kıymet işlemlerinin de hızlı ve daha güvenilir şekilde yapılabilmesini sağlar. Yatırım fonları içinde yer alan varlıklar, fon yöneticisi ya da herhangi biri tarafından hiçbir şekilde teminat gösterilemez. İlgili varlıklar; ipotek, rehin ve haciz işlemlerine de konu olamaz.
HangiKredi üzerinden vadeli altın hesabı, mevduat hesabı ve döviz hesabı gibi pek çok yatırım aracına ulaşabilirsiniz.
Notlar:
*paraya kolay çevrilebilen varlıklar
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.