Viop Nedir?

En güvenilir ve kullanışlı piyasalardan biri olan Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası yani VİOP nedir?

VİOP ne demektir?

Türkiye’nin ilk özel borsa kuruluşu olarak 2005 yılında faaliyete geçen VOBAŞ (Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş.) ile 2012 yılında faaliyete geçen İMKB Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası, 2013 yılında Borsa İstanbul çatısı altında birleşti ve tüm işlemler Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’na taşındı. Kısaca VİOP adıyla anılan bu piyasada faiz, yabancı endeks, enerji, emtia ve kıymetli maden vadeli işlem sözleşmeleri ile döviz, endeks ve pay opsiyonları işlem görür.

Hem yerli hem de yabancı yatırımcılara açık olan BIST Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda kaldıraç etkisinden faydalanma, hedging, yüksek likiditeye ulaşma ve portföy çeşitlendirme gibi amaçlarla yatırım yapılmaktadır.

Vadeli işlem sözleşmeleri

Vadeli işlem sözleşmeleri fiyat, vade, miktar ve nitelik gibi dört ana unsurdan oluşur. Yatırım aracını; işlem günü anlaşılan bir fiyat ile önceden belirlenen bir vadede alma ve satma hakkı veren sözleşmeler vadeli işlem sözleşmeleridir. Çoğunlukla arbitrajcılar, spekülatörler ve riskten korunmak isteyen yatırımcılar tarafından tercih edilir.

Opsiyon sözleşmeler

Satıcı ve alıcı arasında yapılan opsiyon sözleşmeleri; alıcıya belirli bir opsiyon primi karşılığında, yatırıma konu olan aracı, belirlenmiş olan vade tarihinde ya da vade tarihine kadar, işlem günü belirlenmiş olan fiyat üzerinden satma ve satın alma hakkı tanır. Bu durumda satıcıya da aynı şartlar altında, alıcının hakkını kullandığı takdirde satın alma ya da satma yükümlülüğü doğar. DolarTL, pay endeksi ve pay senedi gibi opsiyon sözleşmeleri mevcuttur.

Dolar, euro, sterlin ve diğer tüm para birimlerini canlı olarak HangiKredi döviz kurları sayfasından takip edebilir, hesaplama aracı ile hızlıca hesaplama yapabilirsiniz.

VİOP’ta hangi ürünler üzerinden işlem yapılır?

VİOP’ta işlem gören ürünler, dayanak varlıklar başlığı altında 8 farklı gruba ayrılmaktadır. Aşağıdaki tabloda her bir grup içerisinde yer alan ürünler hakkında bilgi yer almaktadır.

Yatırımlarını altın üzerinden değerlendirmek istiyorsanız, HangiKredi altın kurları sayfası üzerinden canlı altın fiyatlarını ve altınlarınızın TL karşılığını görebilirsiniz.

VİOP üyeliği bulunan aracı kurumlar ve bankalar nelerdir?

Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’na işlem yapabilmek için bir aracı kurum ya da banka ile anlaşmak ve bunlar üzerinden bir hesap açtırmak gerekmektedir. Üyeliği bulunan bankalardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Akbank
• Anadolubank
• Denizbank
• ING Bank
• QNB Finansbank
• Garanti BBVA
• Türkiye İş Bankası
• Yapı Kredi

Üyeliği bulunan tüm bankalara ve aracı kurumlara Borsa İstanbul’un “Yetki Verilenlere İlişkin Bilgiler” sayfasından ulaşılabilir.

VİOP’ta nasıl hesap açılır?

Yatrımcıların VİOP’ta doğrudan işlem yapmasına izin verilmez. Dolayısıyla yatırımcılar VİOP’ta değil, üyeliği bulunan aracı kurum ya da bankaların birinde hesap açabilirler. Hesap açılması, alım satım kararlarının iletilmesi ve VİOP teminatının yatırılması gibi işlemlerin takip edilmesi ile birlikte yatırım yapmaya başlayabilirler. Hesap açma konusunda daha detaylı bilgi için yukarıdaki listede yer alan bankalarla ya da BİST listesindeki aracı kurumlarla iletişime geçilebilir.

VİOP’ta nasıl işlem yapılır?

1. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası üyesi olan bir bankada ya da aracı kurumda hesap açılır.
2. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından belirlenen risk bildirim formu imzalanır.
3. Alım - satım kararı verilir. Bu aşamada aracı kurum ve bankadaki yatırım uzmanlarına danışmakta fayda vardır.
4. İşlem teminatı yatırılır. Teminat, her sözleşme için yatırılması gereken tutarı ifade eder. Takasbank tarafından belirlenen VİOP teminat oranları zaman zaman güncellenir. Güncel tutarlar ile ilgili bilgi aracı kurum ve bankadan alınabilir.
5. Emirler, aracı kurum ya da banka vasıtasıyla borsaya iletilir. Bu aşamada eksiksiz bir emir verilmelidir. Bu nedenle emrin alım-satım yönü, adedi, sözleşmesi, fiyatı, türü, yöntemi ve süresi bildirilmelidir.

Daha kazançlı bir yatırım için “Borsada Hisse Senedi Seçimi” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

VİOP’ta hangi saatlerde işlem yapılabilir?

VİOP canlı işlemlerin yapıldığı bir piyasadır ve belirli işlem saatleri vardır. İşlem ve seans saatleri Borsa İstanbul tarafından ilan edilir ve aksi duyurulmadığı sürece geçerlidir. Ayrıca normal seansların son 10 dakikası “Kapanış Aralığı” olarak kabul edilir ve günlük uzlaşma fiyatları, bu süre içerisindeki işlemler kullanılarak hesaplanır.

VİOP kaldıraç oranları nedir?

Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası kaldıraçlı bir piyasadır ve bu detay pek çok yatırımcı için tercih sebebidir. Çünkü kaldıraçlı piyasalarda yatırılan tutara göre daha yüksek hacimli işlemler yapmak mümkündür. VİOP’ta hemen her sözleşmenin farklı bir kaldıraç oranı vardır ve bu oranlar başlangıç teminatı, sözleşme büyüklüğü, kontrat türü gibi piyasa koşullarına göre değişiklik gösterir. Basit olarak “Sözleşme Büyüklüğü / Başlangıç Teminatı” şeklinde hesaplanır.

Borsa ve yatırım işlemleri ile ilgili daha detaylı bilgilere “Borsa Nasıl Oynanır?” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.

VİOP’un avantajları nelerdir?

• Portföy çeşitlendirmesi ve yönetimi
• Düşük maliyetli risk yönetimi
• Kaldıraç sistemi sayesinde az miktarda yatırımla yüksek hacimli işlemlere ulaşma imkânı
• Geniş finansal ürün yelpazesi
• Teminatlardan faiz geliri elde etme
• Çift yönlü piyasa özelliği ile hem düşüşten hem de yükselişten kazanç sağlama
• Pay endeksi ve pay senedi sözleşmelerinden gelen değer artışı kazançlarında vergi avantajı

VİOP’un dezavantajları nelerdir?

• Kazancı ve kayıp riskini aynı oranda yükselten kaldıraç sistemi
• Likidite farklılığı ve dalgalanma artışı
• Etkin yönetim gerektiren teminat sistemi