Swap Nedir?

Başta döviz ve faiz olmak üzere çeşitli unsurların değişimini mümkün kılan swap nedir ve bu tarz işlemler neden yapılır?

Swap Nedir?

Bir ticari terim olan swap, Türkçede “takas etmek, değiş - tokuş etmek” gibi kavramlarla karşılık bulmaktadır. İşlem mantığı itibariyle de tam olarak bir değiş tokuş söz konusudur. Tarafların, varlık ve yükümlülüklerle ilişkili olan farklı döviz türlerini ya da faizlerini, belirli bir zaman çerçevesinde değiş tokuş etmelerine bağlı olan bir sözleşmedir. Benzer türden dalgalı ya da sabit oranlı faizlerden doğan yükümlülüklerin değiştirilmesi ile oranlardaki değişimlerin doğurduğu risk en aza indirilir.

Swap Ticari Olarak Ne Demek?

Swap, varlıklardan ziyade mali ve iktisadi değerlerin takasını ifade eden bir kavramdır. Konu ve değer bakımından bir denkliğe sahip olan değerlerin değişimi ticari olarak takas işleminin gerçekleşmesidir. Özellikle döviz kurları ve piyasası için önemli bir işlemdir.

Döviz piyasalarında, belirli bir değerdeki dövizin aynı anda, farklı vadeler ile alınması ve satılması şeklinde bu işlem gerçekleşir. Bu yöntemde tek bir işlem yapılmasına rağmen iki farklı işlem gerçekleştirilmiş olur. Örneğin bir yatırımcı, döviz piyasasındaki bir bankadan, yerel para birimi ile döviz alıp aynı anda bu dövizi, belirli bir vade süresi sonunda teslim etme şartıyla bankaya geri satarak swap işlemi yapabilir. Bu durumda hem vadeli döviz işlemi hem de spot piyasa işlemi tek bir işlem sonucunda gerçekleşmiş olur.

Değiş tokuş işleminin doğrudan devletler arasında da varlığı söz konusudur. Merkez bankaları arasında da zaman zaman bu işleme ihtiyaç duyulur. Bir ülkenin merkez bankası, başka bir ülkenin merkez bankası ile belirli bir miktarda para takası gerçekleştirir. Bu takas ihtiyaca bağlı olarak yapılır ve aslında bir ödünç alma işlemidir. İhtiyacın ortadan kalkması ile ödünç alınan paralar iade edilir.

İşletmenizin ihtiyaçlarını karşılayabilecek ticari kredi seçenekleri hakkında bilgi almak için ilgili yazımızı okuyabilir ya da KOBİ kredisi fırsatlarına göz atabilirsiniz.

Swap Türleri Nelerdir?

Yatırımcı, finansal kuruluş ya da merkez bankaları arasında gerçekleştirilebilecek çok sayıda takas işlemi mevcuttur. İşlem türleri işlemin amacına, takas edilen değerin türüne, faiz durumuna ve benzeri unsurlara göre gruplanmaktadır. Genel olarak sözleşme türleri ise tablodaki gibidir.

Faiz Swapı Nedir?

Faiz swapı, faiz sabitlemesini hedefleyen bir takas işlemidir. İki taraf arasında belirlenmiş olan bir anapara birimi üzerinden, değişken ve sabit olmak üzere farklı faiz oranlarına tabi tutularak hesaplanan faizlerin, anlaşılan bir vadede takasını konu edinen bir anlaşmadır.

Bunun dışında bir de swap faizi kavramı mevcuttur. Peki, swap faizi nedir? Aslında bu kavram da yukarıda anlatılan faiz takasını ifade etmek için kullanılır. Söylem farkından dolayı farklı bir anlama sahipmiş gibi görünebilmektedir.

Merkez bankası faiz kararı hakkında güncel bilgiler ve oranlar için ilgili yazımıza göz atabilirsiniz.

Döviz Swapı Nedir?

En sık başvurulan takas sözleşmeler, döviz işlemleri ile alakalı olanlardır. Bunun sebebi, kur dalgalanmalarından etkilenmemek üzere nakit akışı sağlamaktır. Bu avantajı sağlayan döviz swap nedir?

Döviz değişimi; tarafların iki farklı döviz tutarını işlem tarihinde takas edip sonrasında anlaşılan vade günü geldiğinde, önceden anlaşılan kur, para birimi ve oran gibi şartlara bağlı kalarak tekrar takas etmeleridir.

Swap Oranı Nedir?

Dalgalı, yani kısa vadeli piyasalarda yapılan işlemler ve alıcı talepleri ile ilgili bir oran söz konusudur. Bu durumda ortaya çıkan swap oranı nedir? İlgili oran, alıcı tarafından, dalgalı piyasalardaki riski azaltma amacıyla sabit olması talep edilen bir orandır. Takas işlemine konu olan iki farklı para biriminin farklı faiz oranları vardır ve bu oranlar arasındaki fark, swap oranını ifade eder.

Swap Kullanılmasının Nedeni Nedir?

Takas sözleşmelerinin yapılmasına sebep olan birtakım nedenler vardır. Bu işlemleri yapan taraflar fon, döviz ve benzeri unsurlar ile ilgili problemlerini takas işlemleri ile çözer. Bazı piyasalardaki vadelerin kısa olması, belirli dövizlere ulaşmanın zorlukları, ticari işleme bağlı olarak doğan farklı döviz türünden fon edinme mecburiyeti gibi detaylar, takas sözleşmelerinin nedenleri arasında gösterilebilir.

Ayrıca taraflar sabit faizli fon sağlamak, belirli dövizlere bağlı olan kredileri kullanmak, piyasalardaki yapısal farklılıklara uyumlu olabilmek ve farklı kredi değerliliklerinin yarattığı sorunları çözmek adına da takas sözleşmelerine başvururlar.

Swap Kullanım Alanları Nelerdir?

Takas sözleşmeleri merkez bankaları, uluslararası fonlar, çok uluslu şirketler, ithalat - ihracat kuruluşları, bankalar, yerel yönetimler ve bunlar gibi tarafların dahil olduğu işlemlerdir. Kullanım alanı ise duruma göre genişleyip daralabilir. Temel kullanım alanları şu şekildedir:

1. Arbitraj alımı ve satımı
2. Kaynak kullanım maliyetlerini düşürme girişimleri
3. Aktif getiri oranlarını yükseltme girişimleri
4. Risk yönetimi

Swap İşlemlerinin Avantajları Nelerdir?

• Yeni kaynaklara, kredi kullanma sonucunda doğan maliyetletlerden daha düşük maliyetler ile ulaşma fırsatı yaratır.
• Farklı piyasalara erişmeye ve farklı vadelerle sözleşme yapmaya olanak tanır.
• Aktif ve pasif yönetiminin etkinliğini artırır.
• Kredi arbitrajı ile fonlama masrafları azalır.
• Riskleri en aza indirir ve zaman zaman tamamen ortadan kaldırır.
• Ticari sırları koruma konusunda verimlidir.

Swap İşlemlerinin Dezavantajları Var mıdır?

• Sözleşmeler iki tarafın anlaşması ile oluşturulur ve bir standarda bağlı değildir.
• İşlemler borsa gibi resmî bir piyasada değil, taraflar arasında gerçekleşir.
• Kur, faiz ve kredi konusundaki risklerin azalması ya da ortadan kalkması her zaman mümkün değildir.