Stopaj Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Stopaj nedir?

Stopaj, en kısa tanımıyla kaynaktan kesilen vergi şeklinde açıklanabilir. Kurumlar ve gelir vergisine tabi olan kazançlar üzerinden alınır. Örneğin bir şirket sahibi, çalışanlarına maaş verirken stopaj kesintisi yapabilir. Bu sayede çalışan, vergi ödemekle uğraşmaz. Şirket, bu kesintiyi çalışan adına vergi dairesine yatırmış olur. Stopaj vergisi, sabit bir tutarla ifade edilmez. Kişilerin kazancının bir yüzdesi olarak ifade edilir ve ödeme türüne göre değişkenlik gösterir. 

Neden stopaj ödenir?

Stopaj kesintisi, vergi sistemlerinin işleyişi bakımından önemlidir. Uzman kişiler tarafından yapılan bu kesintiler sayesinde vergi ödemelerinde oluşan hatalar en aza inmiş olur. Bu kesintilerle ödemeler daha şeffaf ve güvenli bir hâle gelir. Dolayısıyla vergi kaçırma gibi riskli durumların önüne geçilebilir.

Bu verginin temel amacı, ödemelerin kolay ve güvenilir yollarla tamamlanmasıdır. Bu sayede vergi dairesi, maliye idaresi ve vergi mükelleflerinin iş yükü büyük ölçüde azalır. Stopaj, vergi gelirlerinin daha hızlı bir şekilde toplanmasına yardımcı olur.

Adınıza yapılan kesintiler nasıl hesaplanır?

Stopaj vergisine tabi olan kişi ve kurumlar, stopaj nasıl hesaplanır sorusunun cevabını merak edebilir. Stopaj hesaplama, her yıl düzenli olarak güncellenen vergi dilimi oranlarına göre değişkenlik gösterir. Örnek olarak 2021 yılı tarifesinde, en düşük gelir dilimi için %15 oranında vergi oranı uygulanır. En yüksek gelir diliminde ise %40 oranında vergi geçerli olur. 

Bunun yanı sıra hesaplama işleminde brüt ücret baz alınır. Kira stopajında uygulanan kesinti oranı %20’dir. Dolayısıyla hesaplama işlemi, brüt kira tutarının %20'sinin alınması ile kolayca yapılabilir. Ücretli stopaj tise brüt tutar üzerinden SGK kesintisinin yapılmasının ardından hesaplanır. 

Brüt kira: 20.000 TL
Kira stopajı: 20.000 x 0,20 = 4000 TL

Stopaj ne zaman ödenir?

Vergi ödemeleri, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlenen takvim doğrultusunda yapılır. Bu takvim, her yılın başında yeniden belirlenir. Bakanlığın belirlediği takvimdeki tarih aralığında ödemelerin yapılması gerekir. Aksi hâlde vergi borcu doğabilir.

Vergi ödemeleri; aylık, üç aylık ve yıllık olmak üzere farklı kısımlara ayrılır. Aylık olanlarda stopaj vergisi, ilgili ayın 26. gününe kadar ödenmelidir. Ödeme işlemi için muhtasar beyannamenin bildirilmesi gerekir. Üç aylık stopaj vergisinde ise ödemenin alınacağı dönemi takip eden üçüncü ayı esas almak gerekir. Muhtasar beyanname ile bildirilen bu vergi, üçüncü ayın 26. gününe kadar ödenmelidir. Stopaj vergisini yıllık olarak da ödemek mümkündür. Bu aşamada toplam vergi tutarı, mart ve temmuz aylarında iki eşit taksitle ödenir.

Ön kesinti anlamına gelen stopaj nasıl ödenir?

Tüm stopaj türlerini vergi dairesine nakit olarak ödeyebilirsiniz. Bunun yanında ödeme işlemini evinin konforunda yapmak isteyen kişiler, kredi kartı ile vergi ödeme imkânından yararlanabilir. Kredi kartı kullanarak resmî ödemeleri yapmak için kartın internet kullanımına açık olması gerekir. Ödeme işlemlerini Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından sunulan İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden tamamlayabilirsiniz. Aynı zamanda anlaşmalı bankaların dijital bankacılık hizmetlerinden de faydalanabilirsiniz.

Hangi ödemelerde stopaj yapılması gerekir?

Stopaj kesintisinin pek çok gelir çeşidinde uygulandığı görülür. Aşağıdaki maddelere göz atarak hangi ödemelerden kesinti yapıldığını öğrenebilirsiniz.

●    Kira ödemesi
●    Mevduat faizleri
●    Kâr payları
●    Çalışanlara yapılan maaş ödemeleri
●    Serbest meslek ödemeleri

Bunun yanı sıra zaman zaman Türk parasının değerini korumak için çeşitli düzenlemeler yapılır. Bu düzenlemelerden bir tanesi de stopaj desteğidir. Bu destekle birikimlerinizi Türk lirasıyla açılan mevduat hesaplarında değerlendirebilirsiniz. HangiKredi üzerinden mevduat hesaplama aracını kullanarak en uygun faiz oranlarına göz atabilirsiniz. Hesaplama işlemi için ilgili kısımlara anapara ve vade gibi bilgileri girmeniz yeterlidir.

Stopajda ödemeyi yapanın ve ödemeyi alanın sorumlulukları nelerdir?

Stopajı kim öder sorusunun cevabı genellikle işveren olur. Ancak bazı durumlarda istisnalar görülebilir. Örneğin kira stopajı, ticari bir gayrimenkulün kiralanması ile elde edilen gelirden kesilir. Diğer vergi türlerinden farklı olarak kiracı olan kişi, kira stopajını ödemekle yükümlüdür. Bu tür ödeme işlemleri de vergi dairesi ve dijital bankacılık üzerinden kolayca yapılabilir.

Stopaj vergisine mükellef olan kişiler, beyannamenin düzenlendiği ayın 26. gününe kadar ödeme yapmakla sorumludur. Yıllık gelir vergisinde ise ödemeler, ilgili yılın mart ve temmuz aylarında iki taksit hâlinde yapılmalıdır. Ödemeyi alanlar ise hesaplanan vergi tutarından mükellef olan kişinin vergilerini mahsup etmelidir. Mahsup işleminin gerçekleşmesi için bu vergilerin kişi tarafından beyan edilmiş ve ödenmiş olması gerekir. Aksi hâlde mahsup işleminin yapılması mümkün olmaz.

Stopaj oranları nasıldır?

Türkiye'de uygulanan vergi sistemine göre kişiler, elde ettikleri kazancı beyan etmekle ve kazançtan doğan vergiyi ödemekle yükümlüdür. Stopaj oranları, çeşitli kriterlere göre değişkenlik gösterir. Bunları ödeme türüne göre aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz. 

2024 yılı gelir vergisi kesinti oranları ise aşağıdaki gibidir:

Yukarıdaki tabloda yer alan bilgilere göz atarak ödenmesi gereken vergi tutarını öğrenmeniz mümkündür. HangiKredi üzerinden hem stopaj hakkında hem de DASK hesaplama, yatırım araçları, kredi ve çeşitli finansal konularda pek çok bilgi edinebilirsiniz. İlgili sayfalara göz atarak aklınıza takılan tüm sorulara cevap alabilirsiniz.