Şirket Matrah Artırımı Nedir?

Matrah Nedir?

Bir mal veya hizmetin satışı esnasında ödenen KDV tutarının toplam tutardan çıkarılması ile elde edilen matrah, şirketler için büyük önem taşır.

Vergi hesaplamaları genellikler karmaşık görünse de her bir vergi türünün kendine göre basit bir hesaplaması vardır. Hesaplama sürecindeki en önemli detaylardan biri ise matrahtır. Vergiler, vergi matrahına göre hesaplanır. Vergi matrahı ise vergiye tabi tutar anlamına gelir. Pek çok vergi toplam kazanca göre değil, elde edilen kâra göre hesaplanır. Söz konusu kâr kısmı ise matrahı ifade eder. Örneğin bir vadeli hesaptaki paranın tümünden değil, elde edilen faiz getirisi üzerinden vergi alınır. Bu getirinin tamamı vergi matrahıdır.

“Gelir Vergisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler” başlıklı içeriğimizde gelir vergisine konu olan kazançlar ve hesaplama ile ilgili ayrıntılı bilgiler bulabilirsiniz.

Matrah ve Vergi Artırımı Nasıl Yapılır?

Şirket matrah artırımı, şirketlerin belirli dönemler için ilave olarak fazladan vergi ödemesini gerektiren bir durumdur. İlgili kurum matrah artırımı yapma konusunda özgürdür ve bu zorunlu bir işlem değildir. Fakat yapılmasında çoğu zaman fayda vardır. Çünkü matrah ve vergi artırımı yapan şirketler, Maliye Bakanlığı tarafından yapılan vergi denetimlerinden, matrah ve vergi artırımı yaptıkları dönem dahilinde muaf olurlar. Yani söz konusu şirketler vergi konusunda denetlenmezler. Bu da geçmişte ödenmemiş vergilerin cezasız bir şekilde ödenebilmesini sağlar.

İşletmenizin giderleri için HangiKredi üzerinden KOBİ kredisi tekliflerine göz atabilir ve ön başvuru yapabilirsiniz.

KOBİ Kredilerini İnceleyin!

Şirket matrah artırımı, geçmiş dönemler için yapılabilen bir işlemdir ve her bir vergi türü için ayrıca yapılır. Örneğin Kurumlar Vergisi matrah artırımı ile KDV matrah artırımı birbirinden farklı işlemlerdir. Aynı şekilde ödenecek vergiler ve artırılacak asgari matrah miktarı da vergi türüne göre ayrıca hesaplanır.

Matrah ve Vergi Artırımı Ne Zaman ve Hangi Durumlarda Yapılır?

Vergi matrah artırımı, her yıl yapılabilen bir işlem değildir. Devlet tarafından belirli dönemlerde çıkarılan yapılandırma kanunları kapsamında şirket matrah artırımına izin verilir. Dolayısıyla bu işlemin her zaman belirli bir tarihi yoktur. En son 9 Haziran 2021 tarihinde 7326 Sayılı Yapılandırma Kanunu kabul edilmiştir. Bu kanuna göre şirket matrah artırımı, en son 31 Ağustos 2021 tarihine kadar yapılabilir.

Matrah ve vergi artırımı şu durumlarda yapılır:

1. Geçmiş dönemlerden kalma vergi borcu olması
2. Şirketin zarar etmesi
3. Şirketin düşük kazanç elde etmesi
4. Kayıt dışı gelir ve giderlerin var olması
5. Kayıtlarda yanlışlık ve karışıklık olması
6. Kasa carisinin yüksek çıkması
7. Muhasebe ile ilgili belgelerin yetersiz kalması

Vergi İncelemesi Devam Ederken Matrah Artırımı Yapılır mı?

Matrah artırımı vergi incelemesi devam ederken de yapılabilmektedir. Geçmişte incelenmiş ya da incelemede olan vergiler için, şirket matrah artırımını mümkün kılan kanunun çıkış tarihi itibariyle artırıma gitmek mümkün. Bununla birlikte, şirket matrah artırımı yapmak, devam eden bir incelemenin de sonlanacağı anlamına gelmez. Yine ilgili kanunda belirtilen bir tarihe kadar sonlandırılan incelemeler için işlem yapılabilirken söz konusu tarihe kadar bitmemiş olan incelemeler otomatik olarak sonlanır.

Matrah ve Vergi Artırımı Neden Önemlidir?

Vergi borcu yapılandırma uygulamaları, hemen her şirket tarafından önemli kabul edilen bir uygulamadır. Aynı şekilde Maliye Bakanlığı tarafından da önem teşkil eder ve bu nedenle şirketler, vergi ve matrah artırımı yapmaları için teşvik edilirler. Vergi ve matrah artırımının en büyük önemi, geçmiş dönemlerin yapılacak olan incelemelerden muaf tutulacak olmasıdır. Bu sayede hem ceza kesilmez hem de söz konusu dönemlerin vergileri avantajlı bir şekilde ödenir.

Matrah ve Vergi Artırımında Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

• Şirket matrah artırımı sürecinde mali müşavirden destek alınmalıdır.
• Zorunlu bir uygulama değildir ve isteğe bağlıdır. Bu nedenle sadece gerekliyse yapılmalıdır.
• Şirket matrah artırımı yapıldıktan sonra da vergilerin zamanında ödenme zorunluluğu vardır.
• Zamanında ödenmeyen vergiler için yeniden denetim süreci başlar ve şirket, cezalı bir şekilde vergi ödemek durumunda kalır.
• Matrah ve vergi artırımı, denetimi devam eden vergi dönemleri için de yapılabilir.
• Sadece yapılandırma kanunu kapsamında yapılabildiği için başvuru tarihleri kaçırılmamalıdır.
• Sadece yapılandırma kanunu kapsamında belirtilen dönemler için matrah artırımının mümkün olduğu unutulmamalıdır.
• Belirtilen dönemlerin hepsi için artırım yapmak zorunlu değildir. Sadece bir dönem için de artırım yapılabilir.

Hangi Vergi Türlerinde Matrah Artırımı Yapılır?

Matrah artırımının yapılabildiği bazı vergi türleri vardır. Bu vergi türleri KOBİ ve şirketlerin ödemek durumunda kaldığı en önemli vergi kalemleridir. En son 2021 yılı içerisinde çıkarılan 7326 Sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamında matrah artırımı yapılabilecek dört adet vergi türü vardır.

1. Katma Değer Vergisi (KDV)
2. Gelir Vergisi
3. Stopaj (Muhtasar) Vergisi
4. Kurumlar Vergisi

7326 Sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamında Kurumlar Vergisi için matrah artırımı yapılabilecek dönemler ve diğer detaylar aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Kurumlar Vergisine Tabi Şirketler İçin Matrah Artırımı:

Matrah ve Vergi Artırımından Kimler Yararlanabilir?

Şirket matrah artırımı, yapılandırma kanunu kapsamına dahil edilen vergiler ile ilgili yükümlü olan şirketler tarafından yapılabilir. Söz konusu vergiler ve mükelleflere göre matrah ve vergi artırımından yararlanabilecek şirketler şu şekildedir:

1. Gelir Vergisi mükellefleri
2. Kurumlar Vergisi mükellefleri
3. Katma Değer Vergisi mükellefleri

Matrah ve Vergi Artırımından Kimler Yararlanamaz?

Normal şartlarda, kanun kapsamındaki vergi mükelleflerinin hepsi şirket matrah artırımından yararlanabilmektedir. Fakat yasa dışı durumların içinde bulunmuş ve bu durumlara sebebiyet vermiş kişiler, pek çok haktan mahrum bırakıldıkları gibi şirket matrah artırımı fırsatından da yararlanamazlar. Artırımdan yararlanamayanlar şu şekilde sıralanabilir:

• Terör suçundan hüküm giyenler
• Terör örgütü finansmanı kapsamında hakkında soruşturma açılanlar
• Milli güvenliği tehdit eden bir oluşumun içerisinde bulunduğu tespit edilenler
• Vergi Usul Kanunu kapsamındaki suçlara bulaşmış olanlar
• Belge ve defterleri yok edenler ve yok etme girişiminde bulunanlar
• Defter sayfalarını değiştirenler
• Sahte evrak düzenleyenler

Bireysel tüketicilerin de Gelir Vergisi hakkında bilmesi gereken detaylar için “Mevduat Getirisinden Gelir Vergisi Kesilir mi?” başlıklı yazıya göz atılabilir.