Ülkelerin yerel para birimleri ve bu paraların değerleri, uluslararası piyasalarda büyük önem taşır.
Özellikle ithalat ve ihracata konu olan dış ülkelerin farklı olması durumunda, bu farklı ülkelerin para birimleri de dikkate alınır. Bu noktada devreye parite ve döviz çifti kavramları girer. Peki tam olarak parite nedir, hangi amaçla kullanılır ve nasıl hesaplanır?
Parite, iki farklı ülkeye ait iki farklı para biriminin birbirine oranını gösteren bir kavramdır. Başlıca kullanım amacı ise bu iki farklı para biriminin, üçüncü bir para birimine göre ifade edilebilmesini sağlamaktır. Örneğin döviz çifti sayesinde, dolar ve euronun arasındaki ilişki Türk lirasına göre yorumlanabilir.
Pariteler, hesaplamaya konu olan iki para biriminin uluslararası kısaltmaları ile ifade edilir. Örneğin euro / Türk lirası döviz çifti EURTRY şeklinde ifade edilir. İki dövizi içerdiği için döviz çifti olarak da adlandırılır. Bu döviz çiftleri iki kısımdan oluşur. Birinci para birimi Baz Döviz (Base Currency), ikinci para birimi ise Karşıt Döviz (Counter Currency) olarak adlandırılır. EURTRY örneğinde Baz Döviz euro, Karşıt Döviz ise Türk lirasıdır.
EURUSD paritesi, euro ve Amerikan dolarını, üçüncü bir para birimine göre ifade eden döviz çiftidir. Türkiye için en önemli döviz çiftlerinden biridir. Bunun sebebi Türkiye’nin dış ticaret dengesidir. Türkiye’de ihracat euro, ithalat ise dolar ağırlıklı yapıldığı için, dış ticaret ekonomisinde bu döviz çiftine her zaman dikkat edilir.
Döviz kurları piyasası hakkında merak edilenler için ilgili yazımıza göz atabilir, konu hakkındaki sorularınıza cevaplar bulabilirsiniz.
Döviz çiftleri, yapılan kombinasyonların içerdiği para birimlerinin büyüklüğüne göre farklı isimlerle adlandırılır. 3 farklı döviz çifti türü vardır. Buna göre major, minör ve egzotik parite ne demektir?
Major parite, dünyanın 7 büyük para biriminin birbirlerine oranlanması ile bulunan döviz çiftlerine verilen isimdir. En büyük 7 para birimi olarak kabul edilen birimler şu şekildedir:
Para Birimi | Kısaltması |
Amerikan Doları | USD |
Euro | EUR |
İngiliz Sterlini | GBP |
Avustralya Doları | AUD |
Kanada Doları | CAD |
İsviçre Frangı | CHF |
Japon Yeni | JPY |
Tabloda belirtilen ve dünyanın 7 büyük para birimi olarak kabul edilen para birimleri ile diğer para birimleri arasında bulunan döviz çiftlerine minör parite adı verilir. Bu büyük ekonomilerle ilişkisi olan, nispeten daha küçük ekonomiye sahip ülkeler için önemlidir.
Egzotik parite ise 7 büyük para biriminin dışında kalan diğer para birimlerinin arasında yapılan döviz çiftleridir. Genellikle yatırımcıların kendi ülkeleri adına takip ettikleri döviz eşitliklerini içerir.
Döviz çifti hesaplamak son derece basit bir işlemdir. Hesaplama sırasında, Baz ve Karşıt dövizlerin, üçüncü para birimine karşılık gelen değerleri dikkate alınır. Örneğin EURUSD döviz çifti TL’ye göre hesaplanırken;
Dövizler ile ilgili tüm hesaplamalar HangiKredi’nin döviz hesaplama aracı ile hızlı ve kolay bir şekilde yapılabilir.
EURUSD döviz çifti sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada en önemli döviz çifti olarak kabul edilir. Bunun sebebi, bu iki para biriminin, dünyanın en büyük ekonomilere sahip olmasıdır. Euro Avrupa Birliği ülkelerinin ortak para birimidir ve çok sayıda ülkede kullanılır. Dolar ise dünyanın en büyük ekonomik güçlerinden biri olan ABD’nin para birimidir. Euro daha az ve kısa aralıklarla dalgalanırken dolar daha sık ve geniş aralıklarla dalgalanır. Dolayısıyla bu döviz çifti sürekli bir değişkenliğe sahiptir ve pek çok ülkenin dış ticareti için önemlidir. Yurt dışından ya da yurt içinde yabancı para ile satış yapan iş yerlerinden alışveriş yapabilmek için gerekli bilgilere "Kredi Kartı ile Döviz Üzerinden Alışveriş" başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.