Net Varlık Durumu Nasıl Hesaplanır?

Bir girişimciyseniz ya da girişimci adayıysanız, bilmeniz gereken en önemli kavramlardan biri net varlık durumudur.

Bir işletme kurmak ya da işletme sahibi olmak, belirli bir bilgi donanımı gerektirir. Donanım dahilindeki bu bilgiler ise söz konusu işletme/şirket ile ilgili olmalıdır. İşletmenin değerini ifade eden net varlık durumu, işletme üzerinde söz sahibi olan idareciler tarafından da bilinmelidir. Bu kavram genellikle yatırım araçları kapsamında kullanılır ve şirket hisselerinin birim değerini gösterir.

Net varlık durumu kavramı; varlık ve yükümlülükler arasındaki farkın, yatırımcıların sahip olduğu hisse/birim sayısına bölünmesiyle elde edilen fonun değeri ve fiyatlandırması konusunda popülerlik kazanmıştır. Fonun net varlık değeri fonun “hisse başına” değerini temsil eder ve bu da fon hisselerinde değerleme ve işlem için kullanılmasını kolaylaştırır. Muhasebeye konu olabilen varlık ve yükümlülük gibi kavramlar ile bu kavramların niteliğini taşıyan işletme ve finansal ürünlerin net varlık değeri vardır.

Net Varlık Durumu Nedir?

Net varlık durumu bir işletmenin net değerini temsil eder. Bu kavram genellikle yatırım fonu ve borsa yatırım fonu bağlamında kullanılır ve fonun belirli bir tarih veya saatteki hisse başına/birim fiyatına karşılık gelir. Çoğunlukla borsa yatırım fonları veya endeksler içindeki potansiyel yatırım fırsatlarını tanımlamak için kullanılan net varlık değeri, ayrıca kendi portföylerindeki net varlık değerini görüntülemek isteyen işletmelerin de başvurduğu kaynaklardan biridir.

Net varlık değeri, genellikle bir işletmenin bilanço değerine yakındır ya da bu değere eşittir. Büyüme beklentisi yüksek olduğu düşünülen şirketler, geleneksel olarak net varlık değerinden daha fazla değer görmektedir. Net varlık değeri, genellikle yatırımlar bulmak için piyasa değeri ile karşılaştırılır. Analiz için işletme değeri veya varlık durumu katlarını kullanan çeşitli finansal oranlar da vardır.

Varlık ve Yükümlülük Nedir?

Net varlık durumu hesaplarken varlık ve yükümlülük gibi iki temel kavram üzerinde sıkça durulmaktadır. Bu nedenle finans süreçlerinde önemli rol oynayacak olan bu kavramların da net olarak bilinmesinde fayda vardır.

Varlıklar, piyasa değeri olan her şeydir. Parasal bir değeri vardır. Örneğin nakit para, döviz ve hisse senedi birer varlıktır. Aynı şekilde ev, araba, arsa da varlık sınıfına girer. Varlıkları kısaca özetlemek gerekirse parasal karşılığı olan her şeydir. Ancak işletmeler varlıklar üzerinde tam egemenlik elde etmelidir. Örneğin halen borç ödemesi devam eden krediler varlık değildir.

Yükümlülük ise işletmelerin belli bir zaman içinde ödemesi gereken borçlardır. Varlık girdi ise yükümlülükler çıktıdır. Kısaca her işletmenin ödemekle yükümlü olduğu şimdiki ve gelecekteki harcamalarıdır. Yükümlülük, yatırım amaçlı da olabilir; keyfi/günlük harcamalar sonucunda da olabilir.

İşletmenizin net varlık değerini artırmak ve yeni yatırımlara yönelmek için ihtiyaç duyduğunuz finansmanı KOBİ kredisi kullanarak sağlayabilirsiniz.

Net Varlık Durumu Hesaplama Formülü

Size ait olan nakit para, ev, arsa, araba vb. varlıkların değerini borçlarınızdan çıkararak net varlık değerinizi hesaplayabilirsiniz. Varlık değerini hesaplarken sahip olduğunuz taşınmaz malların veya parasal karşılığı olan diğer varlıklarınızın güncel piyasa değerini doğru biliyor olmalısınız. Çünkü zaman geçtikçe her şeyin fiyatı da değişir. Bu nedenle varlıklarınızın durumunu net bir şekilde hesaplamak için güncel piyasa gelişmelerini takip etmeniz gerekmektedir.

Net varlığı hesaplamak için klasik bir hesap makinesinden, telefon ve bilgisayar fonksiyonlarından ya da bu işlemler için özel olarak geliştirilen mobil uygulamalardan faydalanabilirsiniz. Net varlık durumu hesaplama formülü ise şu şekildedir:

• Varlıklar – Yükümlülükler = Net Varlık Durumu

Net Varlık Durumu Neden Önemli?

Profesyonel bir iş hayatına atılıp şirket kurduysanız, net varlıklarınızın değerini iyi biliyor olmalısınız. Çünkü şirketinizi bir adım öteye götürmekten ziyade ayakta kalabilmeniz için bu işin muhasebesini yapmanız gerekir. Net varlık durumu, şirketinizin ne durumda olduğunu size gösteren bir kılavuza benzetilebilir. Bu nedenle finans durumunuzu kontrol etmek için başvuracağınız en önemli kaynaklar arasında yer alır.

Varlıklar, bir şirkete getiri sağlar; yükümlülükler ise bir şirketin borcunu gösterir. Dolayısıyla eksi/negatif değerde olan net varlık durumu, şirketler için bir soruna işaret edebilir. Negatif değerler, şirketlerin ömrünü kısaltan mali bir tablo ile karşılaşma ihtimaline işaret eder.

Her şirketin temel hedefi, kâr etmektir. Bu bakımdan geliri giderinden az olan bir şirket, temel hedefinden yoksun kalır. Aynı zamanda yeni pazarlara açılmak ya da geleceğe yatırım yapmak isteyen şirketler de kaynaklarını son derece verimli kullanmalıdır. Bu hedefini gerçekleştirmek isteyen yatırımcılar, gerekirse yatırım amaçlı bir yükümlülük altına girebilir. Dolayısıyla bu tarz girişimler düşünen şirketlerin ilk kontrol edecekleri dinamik, net varlık durumlarıdır. Ayrıca koronavirüs gibi dönemsel etkenler de göz önüne alınmalıdır.

Net Varlık Durumu İşletmelere Ne Anlatır?

Öncelikle net varlık durumu negatif olan bir işletme düşünelim. Bu işletmenin önemli bir kalkınma planına ihtiyacı olduğunu kolaylıkla söyleyebiliriz. Aksi takdirde kâr etmeyen bir işletmenin zaman içindeki akıbetini tahmin etmek çok kolaydır. Fakat negatif varlık durumunun ortaya koyduğu tablo, işletmelerin hizmet verdikleri yıla göre değişiklik gösterebilir. Örneğin yeni kurulan bir işletmenin negatif bir varlık durumuna sahip olması tehlikeli bir durum değildir. Çünkü kredi veya borç ile bir iş veya şirket kurulabilir ve uzun vadede yeni kurulan işletmenin net varlık durumu pozitife dönüşebilir.

Fakat uzun bir süredir faaliyet gösteren işletmelerin negatif değerde net varlığa sahip olmaları, bir süre sonra tehlikenin kapıda olduğunun haberini verebilir. İşletme ister yeni kurulmuş olsun ister uzun bir süredir aktif olmuş olsun; eksi yönlü bir net varlık durumu, kısa bir sürede düzeltilmesi gereken bir mali tabloyu işaret eder.

Diğer yandan olumlu bir mali tablo, yani eksi yönde olmayan bir net varlık durumu, işletmelerin doğru yolda olduğunu gösterir. Net varlık durumu olumlu veri sunan bir işletme, geleceğe yatırım yapma konusunda daha cüretkâr davranabilir ve bu girişiminin meyvelerini toplayabilir. Fakat hedefe ulaşmak için gerekli olan yatırımın değeri ile net varlık durumu arasındaki denge iyi kurulmalıdır. Aksi takdirde negatif hâle gelen net varlık durumu, işletmelerin hedeflerine ulaşmalarını engelleyen bir problem haline dönüşebilir.