Çalışan bireyler; 4A (SSK), 4B (Bağ-Kur) ve 4C (Emekli Sandığı) gibi sigorta sistemlerinde belirlenen şartları eksiksiz olarak sağladığında emekli olmaya hak kazanır.
Çalışma hayatına dâhil olan bireyler için emeklilik dönemine sorunsuz bir şekilde geçmek oldukça önemlidir. Sigortalı çalışanların, emekli olabilmesi için bazı şartları sağlaması gerekir. Bu koşullar arasında ise sigortalılık süresi, prim gün sayısı ve yaş gibi hususlar yer alır. Bahsi geçen şartlardan prim gün sayısının eksik olması durumunda, bireyin emeklilik süreci ertelenir. Prim borçlanması tam bu noktada gündeme gelir. Emeklilik koşullarında eksiklik olanlar, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) aracılığıyla prim borçlanması işlemi yapabilirler.
Prim borçlanma işlemini yapabilmek için bazı şartların sağlanması önemlidir. Borçlanma şartları kadın ve erkek çalışanlara belirli durumlarda özel olarak belirlenir. Bu şartlar ise meslek gruplarına ve çalışamama durumlarına göre değişiklik gösterir. Kişinin sigortalı olarak çalışmasını engelleyen objektif fiil imkânsızlığı prim borçlanma işleminin yapılmasını olanaklı kılar. Prim borçlanması ile aylık maaş almaya hak kazanan bireyler, emekli bankacılığı kapsamında pek çok avantaja sahip olur. Bankaların sunduğu emekli ürünleri sayesinde maaşın yanı sıra gelir desteklerinden faydalanmanız mümkündür.
Çalışan bireyler; 4A (SSK), 4B (Bağ-Kur) ve 4C (Emekli Sandığı) gibi sigorta sistemlerinde belirlenen şartları eksiksiz olarak sağladığında emekli olmaya hak kazanır. Aktif çalışma hayatı içerisinde olan bireyler, gerekli koşulları tamamlayıp emeklilik hayatına geçiş yapmak ister. Ancak bazı durumlarda çalışma hayatından uzak kalınabilir. Bu durumda birçok koşul yerine getirilse de prim ödemelerinde eksiklik olduğu görülebilir. Geriye dönük borçlanma işlemi, eksik prim günlerinin daha sonra tamamlanmasından ibarettir.
Geriye dönük emeklilik borçlanması yapılabilmesi için öncelikle bireyin belirlenmiş koşulları yerine getirmesi gerekir. İş Kanunu çerçevesinde fiil imkânsızlığı nedeniyle çalışamama gibi durumlarda ilgili koşullar sağlanmış olur. Kişi, şartları sağladığına dair bir dilekçe ile başvuru yaptıktan sonra geriye dönük prim ödemelerini tamamlayabilir. EYT geriye dönük borçlanma sisteminden yaş ve sigortalılık süresini tamamlayan bireylerin yararlanması mümkündür.
Açılımı ‘’Emeklilikte Yaşa Takılanlar’’ olan EYT, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı işe giren bireyleri tanımlayan bir kavramdır. Gerekli çalışma süresini ve prim gün sayısını dolduran bu bireyler, yaş sınırına takıldıkları için emekli olamıyor. EYT’liler için emeklilik şartlarının değişmesi, geriye dönük borçlanma konusunu gündeme getirmiştir. Buna göre 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışma hayatına başlayan bireyler, emeklilikte kademeli geçiş sürecine dâhil edilmiştir. Böylece emekli olabilmek için yaş, prim ödeme ve sigortalılık süresi şartı da değişime uğramıştır. İlgili kişilere, EYT geriye dönük borçlanmayla gerekli prim günlerini tamamlama hakkı tanınmıştır. Geriye dönük ödemelerden yararlanabilecek kişiler ise şu şekilde sıralanır:
EYT geriye dönük borçlanma işleminde ödenmesi gereken prim günü sayısı sigorta türüne göre değişiklik gösterir. Örneğin 4A geriye dönük borçlanma kapsamında bireyin emeklilik için ödemesi gereken prim günü sayısı 4B sigorta sisteminden farklıdır. Ayrıca serbest çalışanları kapsayan 4B geriye dönük borçlanma sisteminde ihya ile prim ödeme sistemi uygulanır. EYT sorgulama işlemiyle eksik prim gün sayısı, yaş ve sigortalılık süresi gibi bilgilere ulaşabilir, emeklilik süreciniz hakkındaki ayrıntılara ulaşabilirsiniz.
EYT ve kanun kapsamında belirlenen koşulları yerine getiren bireyler, prim borçlanmasından yararlanabilir. Eksik prim günlerini tamamlayarak emekliliğe hak kazanmayı sağlayan bu uygulama, kadın ve erkek sigortalıların faydalanabileceği şekilde düzenlenir. Emekli maaşı almak için düzenlenen EYT formülleri arasında geriye dönük prim ödemeleri de yer alır. Söz konusu borçlanma çeşitleri ise askerlik, doğum, isteğe bağlı sigorta ödemesi ve ihya ile prim başlıkları altında toplanır. EYT geriye dönük borçlanma sayesinde eksik primleri kapatmak mümkündür.
Çalışma hayatına zorunlu olarak ara verilen durumlardan biri askerlik vazifesidir. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başladıktan sonra askerlik vazifesini yapmış olan bireylere, eksik prim günlerini tamamlamaları için hak tanınır. EYT askerlik borçlanması olarak adlandırılan bu durum kapsamında kişiye erken emeklilik hakkı sağlanmaz.
Bu borçlanma türünde sadece prim günü eksiği tamamlanarak bireyin askerlik nedeniyle emeklilik tarihinin daha da gecikmesi önlenir. Ancak askerliğini çalışmaya başlamadan önce yapanlar, ilgili borçlanma sayesinde sigorta başlangıç tarihini öne çekebilir. Bu durum bireyin daha erken emekli olmasına imkân verir. EYT geriye dönük borçlanma uygulaması, askere gittiğiniz süreçte ödenmeyen primleri ileriki tarihlerde yatırabilmenizi olanaklı kılar.
EYT kapsamında yapılabilecek borçlanmalardan biri de doğum yapan kadınlarla ilgilidir. Doğum borçlanması, sigortalı çalışan kadınların objektif fiil imkânsızlığı nedeniyle geriye dönük prim ödemelerini olanaklı kılar. Bu borçlanma türünde aranan temel koşul, kadının doğumdan önce sigortalı çalışıyor olmasıdır. EYT’li kadınlar, doğum nedeniyle çalışamadıkları 2 yılı borçlanma yaparak emeklilik süresine dâhil etme imkânına sahiptir.
EYT doğum borçlanması işlemi için başvurular, Sosyal Güvenlik Kurumu il müdürlüklerine şahsen yapılabilir. Ayrıca e-Devlet kanalıyla da geriye dönük prim ödemesi işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz. Kadın sigortalıları ilgilendiren bu işlemlerde herhangi bir belge aranmaz. Kurum kayıtlarına bakılarak başvuru işlemleri sonuçlandırılır. EYT geriye dönük borçlanma; 4A, 4B ve 4C sigorta sistemlerinin tümü için geçerlidir.
İsteğe bağlı sigorta, bireylerin prim ödemelerini kendilerinin yaptığı bir uygulamadır. Bu uygulama kapsamında kişiler, genel sağlık sigortasına tabi olabilir. Ayrıca uzun vadede belirli koşulların yerine getirilmesi hâlinde hayat boyu tüm sigorta yardımlarından yararlanabilirler.
İsteğe bağlı sigorta şartları 5510 sayılı kanun çerçevesinde düzenlenmiştir. Söz konusu uygulamadan yararlanan bireyin hayatını kaybetmesi hâlinde ise varsa hak sahipleri sigorta kollarının sağladığı yardımlardan faydalanabilir. EYT geriye dönük borçlanma uygulamalarına dâhil olan bu durum sayesinde prim ödemelerinizi yapabilirsiniz.
İhya, sigortalılık süresini yeniden canlandırma işlemlerini temsil eden bir kavramdır. Bağ-Kur sigorta sistemine kayıtlı olan bireyler, geçmişe dönük prim ödemesi yaparak hizmetlerini canlandırabilir. Diğer bir deyişle hizmet ihyası olan bu uygulamada silinen hizmetlere ait primler, dondurulan sürenin tamamı ödenerek gerçekleşir. Bağ-Kur borcu, güncel rakamlara göre hesaplandığından dilekçeyle başvuru yapan kişiye bir ödeme planı çıkarılır. Ödemelerin toplu bir şekilde alınması ise pek çok kişi için emekli kredisi konusunu gündeme getirir. İhya ile prim ödeme işlemleriniz için bankaların sunduğu kredi seçeneklerine HangiKredi’nin hesaplama araçlarıyla kolayca ulaşabilirsiniz.
EYT hakkında diğer içeriklerimize göz atın!
24.04.2024
4.04.2024
27.03.2024
25.03.2024
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.