TASK ve KAKS (Emsal) Nedir?

TAKS

TAKS, taban alanı katsayısı kelimelerinin kısaltılmış hâlidir. Bu terim, inşaatın total taban alanını belirler. Başka bir ifadeyle, yapıların parsel üzerindeki izdüşümü taks ile ifade edilir. Söz konusu alanın ölçümü imar planıyla belirlenir. Bu ölçüm aynı zamanda maksimum kat sayısı için de belirleyicidir. Taks hesaplaması yapılırken en geniş yüz ölçümüne sahip olan katın kapladığı alan dikkate alınır.

KAKS

KAKS, kat alanı katsayısı kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir terimdir. Bu hesaplama, katların toplam alanının parsele oranı bulunarak yapılır. Söz konusu ölçüm net parsel alanı üzerinden yapılmalıdır. Hesaplama yaparken bütün katların ölçümleri dikkate alınır. Bu verinin de imar raporunda belirtilmesi gerekir.

TAKS nasıl hesaplanır?

TAKS hesaplama yapılırken öncelikle parselin yani yerleşim yapılmaya müsait alanın ölçüsü çıkarılmalıdır. Sonrasında projedeki taban oturum alanı hesaplanarak bunun arsaya oranı bulunmalıdır. Yapının arsa üzerinde kaplayabileceği alanın sınırları ilgili kanunlar tarafından belirlenir. Bu sınır genellikle 0,10 ile 0,60 arasında olur. Nadir durumlarda taban alanının 0,60 üzerine çıkmasına izin verilir. Bu birimin hesaplanması oturum alanı / parsel alanı formülü ile yapılır. Binanın kapladığı bölgenin m² cinsinden sayısı parselin aynı birim üzerinden toplam ölçümüne bölünür.

KAKS nasıl hesaplanır?

KAKS hesabı, yapı projesindeki katların tamamını kapsar. Bu hesaplama yapılırken öncelikle katların toplam ölçümü bulunmalıdır. Elde edilen rakam, parselin metrekare cinsinden ölçüsüne bölündüğünde söz konusu değer elde edilir. 1000 metrekare üzerinde 500 m² taban genişliğine sahip ve toplam kat alanı 2000 m² olan bir proje için taks kaks hesaplaması aşağıdaki gibi yapılabilir.

TAKS için dikkate alınması gereken değer en geniş katın taban ölçütüdür. “KAKS ne kadar?” sorusunun yanıtını öğrenmek için katların taban ölçülerinin toplamı hesaplanır.

TAKS ve KAKS değerleri neden önemlidir?

Parselin iç ve dış alanlarının kullanımı binanın kapladığı taban alanının belirlenmesine bağlıdır. Projeyi şekillendirebilmek ve iç kısımdaki detaylara karar verebilmek için yapının kapladığı alana karar verilmelidir. TAKS KAKS emsal alan üzerinde inşa edilebilecek bölgeyi belirler. Bu ölçümler yapının genel hatlarına karar verebilmek için de gereklidir. Örnek olarak, binanın toplam uzunluğu en geniş katın taban alanına göre belirlenir. Total kat sayısına karar verebilmek için TAKS hesabı yapılmalıdır.

KAKS hesabı, kentsel dönüşüm projelerinde önemli bir kriterdir. Söz konusu projelerde, ev/arsa sahibine mülkünün bedeli kadar ücret veya daire verilir. KAKS ölçüsü belirlenerek değeri karşılığında takas yapmak mümkündür. Binanın katlarının parsel üzerinde kapladığı toplam alanı tespit etmek bu tür projelerde kolaylık sağlar. 

Yasal mevzuat da TAKS / KAKS hesabı yapmayı önemli kılan unsurlar arasındadır. Arsa sahipleri, mülklerinde inşa faaliyetinde bulunurken imar kanunları ve belediye mevzuatları tarafından belirlenen kurallara uyma yükümlülüğüne sahiptir. Her yapının parsel üzerinde kaplayabileceği belirli bir alan vardır. Bazı yerlerde projelerde otopark ve bahçe yapma zorunluluğu getirilebilir. Bu durumda, binanın sahip olduğu toplam alan TAKS üzerinden hesaplanır. Taban ölçümü proje aşamasında belirlendiğinde arazi kullanımının ilgili mevzuatlara uygun olup olmadığına karar verilebilir.

TAKS / KAKS hesaplamaları parseli verimli kullanmak için de önemlidir. Mülkün sokak veya cadde ile bağlantısına karar vermek için binanın toplam alanı belirlenmelidir. KAKS hesabı; elektrik, su ve doğal gaz tesisat işlemler için önem arz eder. Bu hesap yapıldığında planların oluşturulması ve tesisat öğelerinin (elektrik kabloları, su ve doğal gaz boruları) miktarı da belirlenebilir. Bu sayede, gerekli maliyet hesaplamaları kolaylıkla yapılabilir.

TAKS ve KAKS nasıl arttırılır?

Projelerde yapılan değişikliklerde TAKS KAKS arttırma işlemi yapılabilir. Bu arttırımın yapılabilmesi için dikkat edilmesi gereken çeşitli hususlar vardır. Binanın kapladığı alanın arazinin geneline göre belirli bir oranda olması gerekir. Bu oran, belediyelerin mevzuatlarına ve arsanın bulunduğu bölgeye göre değişiklik gösterebilir. Örnek olarak; kent merkezinde bulunan bir parselin TAKS limiti ile şehir dışında bulunan arsa için belirlenen maksimum ölçü değişiklik gösterebilir. TAKS ve KAKS ölçüleri kentsel dönüşüm projeleriyle arttırılabilir.

KAKS artışı yaptırmak için parsel birleştirme yapılabilir. Bu işlem, inşaat yapılabilecek alanın genişlemesini sağlar. Böyle bir durumda KAKS artışı için onay almak mümkündür. Arsanın çevresindeki yapılar bu hususta önemli bir kriterdir. İnşa yapılan alan yola komşuysa KAKS oranı güvenlik için belli bir limitle sınırlı tutulabilir. Bu kriterler, konut ve çevre güvenliği için gereken hususlardır. Aynı şekilde, parselin bulunduğu yerde doğal bir bölge varsa bu alanın korunması için TAKS / KAKS ölçülerine limit belirlenebilir.

TAKS ve KAKS artışı yapmak için arsanın bulunduğu belediyenin İmar Müdürlüklerine başvurmak gerekir. Bu artış, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın onayını da gerektirebilir. Hangikredi sitesi üzerinde yer alan parsel sorgulama içeriğini okuyarak, sahip olduğunuz arsa üzerindeki imar limitlerini öğrenebilirsiniz. Buradan parselinizin ölçümünü öğrenebilir ve TAKS / KAKS hesaplama için gerekli verileri edinebilirsiniz.