PEG Oranı Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Finansal piyasalarda bir hisse senedinin ucuz mu pahalı mı olduğu sorusunun yanıtı yalnızca güncel fiyatına değil gelecekte yaratacağı potansiyele göre değerlendirilmelidir. Bu noktada yatırımcıların sıkça kullandığı oranlardan biri olan PEG oranı hem bugünü hem de geleceği aynı denklemde buluşturması açısından değerleme analizlerinin merkezinde yer alır. Özellikle Fiyat/Kazanç oranının zaman zaman yanıltıcı olabildiği durumlarda, PEG oranı daha adil ve dengeli bir analiz sunar.

Hisse fiyatları çoğu zaman yüzeyde görünenle sınırlı kalmaz. Aynı fiyattan işlem gören iki farklı şirketin gelecekteki performansı ciddi şekilde farklılık gösterebilir. Bu yüzden yalnızca bugünün değil yarının da hesaba katıldığı analizler daha kıymetlidir.

PEG Oranı Nedir?

“PEG oranı nedir?” sorusu, temel analiz literatürünün en çok yöneltilen ve en önemli sorularından biridir. PEG, “Price/Earnings to Growth” ifadesinin kısaltması olup, Türkçeye “Fiyat/Kazanç-Büyüme Oranı” olarak çevrilir. Bu oran, bir şirketin Fiyat/Kazanç (F/K) oranının, yıllık kâr büyüme oranına bölünmesiyle elde edilir. Yani PEG, hisse başına kazancın büyüme hızıyla ilişkilendirilerek daha dengeli bir fiyatlama yapılmasına olanak tanır.

Fiyat/Kazanç oranı bir şirketin kârına göre pahalı mı ucuz mu olduğunu gösterirken, PEG oranı bu yorumlamaya büyüme dinamiğini de ekler. Dolayısıyla klasik F/K oranından daha ileri düzeyde bir değerleme ölçütü sağlar. Özellikle büyüme potansiyeli yüksek şirketlerde, F/K oranı tek başına yanıltıcı olabilir. Bu gibi durumlarda PEG oranı, hisse senedinin gerçek değerine daha yakın bir yaklaşım sunar.

PEG Oranı Nasıl Hesaplanır?

“PEG oranı hesaplama” formülü oldukça sade ve anlaşılırdır. Ancak doğru verilerle yapılmadığı takdirde ciddi yanıltıcı sonuçlar doğurabilir. PEG hesaplamak için şu üç bilgiye ihtiyaç vardır:

• Güncel hisse fiyatı
• Yıllık kâr büyüme oranı (Genellikle analist tahminleriyle)
• Hisse başına kâr (EPS)

Borsada PEG Oranı Nedir?

Yatırımcıların yönelttiği bir başka temel soru “Borsada PEG oranı nedir?” şeklindedir. Bu soru, PEG oranının bireysel hisse düzeyinde değil endeks ve sektör bazında nasıl kullanıldığını anlamak açısından önemlidir. BIST 30 veya BIST 100 endekslerindeki şirketlerin PEG ortalaması, piyasanın genel olarak nasıl fiyatlandığı hakkında fikir verebilir. Özellikle makroekonomik belirsizlik dönemlerinde, endeks bazında PEG analizleri, portföy dağılımı ve risk yönetimi açısından stratejik kararları şekillendirir.

Sektörel bazda da PEG farklılık gösterebilir. Teknoloji ve biyoteknoloji gibi büyüme odaklı sektörlerde PEG oranı genellikle daha yüksektir. Buna karşılık savunma, gıda veya enerji gibi daha durağan sektörlerde PEG düşük kalabilir. Bu farklılıklar, PEG’in yalnızca şirket özelinde değil sektör bazında da bağlam içinde değerlendirilmesi gerektiğini gösterir.

Hisse Senetlerini İncele!

PEG Değeri Kaç Olmalı?

“PEG değeri kaç olmalı?” sorusu genellikle yatırımcıların bir hisse senedinin ucuz ya da pahalı olduğuna karar verirken başvurduğu referans noktalarından biridir. Teorik yaklaşımlara göre:

• PEG < 1: Hisse, büyüme potansiyeline göre ucuz olabilir.
• PEG ≈ 1: Hisse adil değerindedir, fiyat ve büyüme dengededir.
• PEG > 1: Hisse, büyüme oranına göre pahalı işlem görüyor olabilir.

Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, PEG’in her sektöre veya ülkeye göre farklı normlara sahip olabileceğidir. Gelişmiş pazarlarda kabul gören 1 seviyesi, gelişmekte olan piyasalarda daha aşağıda olabilir. Ayrıca bazı yatırımcılar “yüksek büyüme - yüksek PEG” korelasyonunu makul bulurken, kimileri için bu değer, aşırı fiyatlamayı işaret eder.

PEG Oranı Ne Olmalı?

Bu bağlamda “PEG oranı ne olmalı?” sorusunun yanıtı da sabit bir değerden çok yatırım stratejisine, sektör yapısına ve piyasa döngüsüne bağlıdır. Değer yatırımcıları genellikle 1’in altında PEG’e sahip şirketleri tercih eder. Bu grup için PEG 0,5 - 0,8 gibi aralıklar, büyümeye göre iskontolu fiyatlama anlamına gelir.

Bunun yanı sıra büyüme yatırımcıları için PEG oranının 1,2 veya üzeri olması bile sorun teşkil etmez. Çünkü bu tarz yatırımcılar için önemli olan fiyatın değil şirketin gelecekte yaratacağı değer zinciridir. Ancak bu tür stratejiler daha uzun vadeli ve volatiliteye açık yatırımlar anlamına gelir. PEG'in yanı sıra özsermaye kârlılığı, borçluluk oranı ve piyasa çarpanları gibi diğer değişkenler de yatırım kararlarını desteklemelidir.

PEG Oranı Neden Yanıltıcı Olabilir?

Her ne kadar güçlü bir araç olsa da PEG oranının da sınırlılıkları vardır. Bu oran, geleceğe dair beklentilere dayandığı için varsayımsaldır. Şirketin büyüme hızı tahmin edilirken analist raporları, sektör dinamikleri ve makroekonomik beklentiler devreye girer. Ancak bu tahminler her zaman gerçekleşmeyebilir. Bu da PEG oranını baz alarak alınan yatırım kararlarını riskli hâle getirebilir.

Ayrıca yüksek büyüme oranına sahip bir şirketin kârlılığı sürdürülebilir değilse PEG oranı düşük görünse de hisse gerçekte pahalı olabilir. Örneğin büyüme, geçici vergi teşvikleriyle ya da tek seferlik gelirlerle oluşuyorsa PEG yanıltıcı sonuçlar verebilir. Bu nedenle PEG tek başına değil çoklu analiz araçlarıyla birlikte kullanılmalıdır.

Bütün bunların yanı sıra PEG oranı, yatırımcının değerlemede bugünü ve yarını birlikte dikkate almasını sağlayan, modern finansal analiz araçlarından biridir. Klasik F/K oranını kâr büyümesiyle birleştirerek daha derinlikli bir değerleme sunar. Ancak bu oran da bağlamdan bağımsız değildir. Şirketin büyüme hızı gerçekçi mi, sürdürülebilir mi, sektörel normlara uygun mu? Bu sorulara yanıt verilmeden yapılan PEG hesaplamaları eksik ve yanıltıcı olacaktır.

Değer yatırımı yaklaşımını benimseyen yatırımcılar için en sağlıklı yöntem; PEG oranını, şirketin temel finansallarını, piyasa koşullarını ve sektörel verileri bir arada analiz ederek karar vermektir. Böylece yalnızca bugünü değil geleceği de fiyatlayan stratejik bir yatırım yaklaşımı mümkün olabilir. Ayrıca yatırımcıların PEG oranını değerlendirirken şirketin geçmiş büyüme trendlerini, AR-GE yatırımlarını, rekabet avantajlarını ve dışsal ekonomik faktörlerin olası etkilerini de göz önünde bulundurması gerekir.

Makroekonomik dalgalanmaların, döviz kurlarının ya da faiz politikalarının büyüme tahminlerini nasıl etkileyebileceği de unutulmamalıdır. Bu sayede PEG analizleri daha gerçekçi ve sağduyulu yatırım kararlarına temel oluşturabilir.

PEG oranı gibi göstergeler, hisse senedi analizinde önemli bir yer tutsa da tek başına yeterli değildir. Sağlıklı kararlar alabilmek için çeşitli yatırım araçları arasındaki farkları bilmek ve piyasayı bütünsel şekilde değerlendirmek gerekir.