ÖTV Nedir, Hangi Araçlara ÖTV İndirimi Yapıldı?

Vergiler, sosyal fayda sağlamak amacıyla devlet tarafından toplanır ve toplum ihtiyacına göre gerekli yerlere harcanarak yenilik ve geliştirmelere finansman olur. Her mal ya da hizmet grubu, farklı bir kalem ile vergilendirilebilir. Bazı mallarda ise birden fazla vergi olur. Örneğin araçlarda hem KDV hem de ÖTV bulunmaktadır. Tam olarak ÖTV nedir, hangi ürünlerde vardır ve kimler ödemekle yükümlüdür?

ÖTV Nedir?

Özel Tüketim Vergisi (ÖTV); belirli ürün grupları üzerinden, ürün grubuna göre oransal ya da maktu olarak, 2002’den itibaren alınmaya başlanan bir çeşit harcama vergisidir. 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu, 6 Haziran 2002 tarihinde kabul edilmiş olup 12 Haziran 2002 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Avrupa Birliği uyum sürecinde gündeme gelerek hakkında çalışmalar yapılan ÖTV, sosyal fayda sağlamak amacıyla, özellikle lüks olarak nitelendirilen ürünlere uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir.

Hangi Ürünlerde ÖTV Uygulanır?

Özel Tüketim Vergisi, piyasada satışı bulunan çok sayıda üründe mevcuttur. İlk olarak lüks, sağlığa zararlı ve çevreye zararlı gibi nitelikleri bulunan mallara uygulanmıştır. Sonrasında yapılan düzenlemeler ile kapsamı genişletilmiştir. ÖTV ile en çok gündeme gelen ürünler otomobiller, oyun konsolları, alkollü içkiler, benzin, sigara ve türevleridir. Bu verginin uygulandığı tüm ürünler ve oranları, Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun ekli listelerinde yer almaktadır.

Hangi Araçlarda ÖTV İndirimi Yapıldı?

ÖTV indirimli araçlar, ilgili cumhurbaşkanlığı kararnamesindeki ekli listede belirtilmiştir. 6417 sayılı karar doğrultusunda, söz konusu indirime tabi olan araçlar aşağıdaki tabloda görüldüğü gibidir.

Kimler ÖTV Ödemekle Yükümlüdür?

ÖTV, herkes tarafından ödenmesi gereken bir vergi değildir. KDV gibi ürünün her el değiştirmesinde doğması söz konusu değildir. Ürünün sadece ithal edildiği sırada ya da üretici tarafından ilk alıcısına satıldığı sırada doğar. Dolayısıyla daha önce ÖTV uygulanmış bir ürünün tekrar satılması sırasında yeniden ÖTV doğmaz. Bu verginin mükellefleri ithalatçılar ve ilk satıcılardır. Satıcılar, vergiye tabi ürünleri satarken bu vergiyi, devlet adına ürünün ilk alıcısından tahsil eder ve devlete öder.

Taşıt Kredisine Başvurun!

ÖTV Nasıl Hesaplanır?

ÖTV hesaplama işlemi, her bir ürün grubu için farklıdır. Hatta söz konusu ürün grupları içerisinde de bazı kriterlere göre farklı hesaplama vardır. Sabit bir oranı bulunmayan ÖTV, örneğin otomobillerde, aracın motor hacmine ve satış fiyatına göre belirlenir. Bu hesaplamada, ürünün ham satış bedeli dikkate alınır ve bu bedel üzerinden vergi hesabı yapılır. ÖTV indirimi gibi durumlarda ise indirim yapılan orana karşılık gelen tutarın, toplam tutardan düşülmesi gerekir.

ÖTV’de Vergi İndirimleri Ne Zaman Uygulanır?

Normal şartlarda, bir muafiyetin olmadığı durumlarda ÖTV indirimi söz konusu değildir. Fakat devletin ÖTV indirimi yapma gibi bir yetkisi de vardır. Ülke genelindeki ekonomi ve piyasa çalışmaları doğrultusunda, devlet tarafından ÖTV indirimi uygulanır. ÖTV indirimi, genellikle belirli bir süreyi kapsar ve bildirilen tarihlerin dolması itibariyle yeniden eski hâline döner. Devletin ÖTV indirimi ile ilgili belirli bir takvimi bulunmaz ve dönemsel olarak, ihtiyaçlar doğrultusunda bu indirim yapılır. Dolayısıyla ne zaman uygulanacağını hesaplamak gibi bir durum söz konusu değildir.

En son ÖTV indirimi ile ilgili 23 Kasım 2022 tarihinde 6417 sayılı karar çıkarılmış olup 23 Kasım 2022 tarihli ve 32023 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yayım tarihinde yürürlüğe giren ÖTV indirimi kararı ile ilgili hükümlerin yetkisi ise Hazine ve Maliye bakanlığına verilmiştir.

ÖTV İndirimi Araçlarda Uygulanır mı?

ÖTV indiriminin uygulanacağı ürün grupları, indirim ile ilgili çalışmaların kapsamına göre değişkenlik gösterebilir. Genellikle belirli bir ya da birkaç ürün grubuna özel bir ÖTV indirimi uygulaması yapılır. Fakat genel olarak, vergiye tabi tüm mallar için de ÖTV indirimi kararı çıkarılabilir.

23 Kasım 2022 tarihinde yürürlüğe giren 6417 sayılı karar ise araçlara özel bir ÖTV indirimini kapsar. Karar doğrultusunda, belirli araçlarda, belirlenen nitelikleri taşıması kaydıyla çeşitli oranlarda ÖTV indirimi uygulanmıştır.

Araçlarda ÖTV Muafiyeti Hangi Durumlarda Uygulanır?

Normal şartlarda sıfır olarak ÖTV’siz araç almak mümkün değildir. Fakat bazı özel durumlar için belirli muafiyetler uygulanır. Bu özel durumlardan birisi, araç alacak kişinin engelli olmasıdır. %90 ve üzeri bir engeli bulunan tüketicinin adına, ilgili raporun ibrazı ile birlikte ÖTV’siz araç satın almak mümkündür. 

Özel Tüketim Vergisi muafiyetinin uygulandığı bir başka durum da hurda araçların imhasıdır. En son 2018 ve 2019 yıllarında uygulanan hurda araç ÖTV muafiyeti, belirlenen tarihler sonrası yürürlükten kaldırılmıştır. Bu yasa doğrultusunda 16 yaşından büyük aracı olan kişiler, araçlarını hurdaya ayırarak belirli kurumlara teslim edip aracın durumuna göre belirli oranlarda ÖTV indirimi almaya hak kazanmaktaydı.

Elektrikli araçlar da ÖTV muafiyetine tabi tutulmaktadır. Bu muafiyete göre, satın alınacak aracın elektrikli olması durumunda, motor gücüne göre belirli oranlarda ÖTV indirimi yapılmaktadır. Yani elektrikli araçlar ile benzinli/dizel araçların vergi oranları farklıdır. Fakat bu muafiyetten yararlanabilmek için, ilgili aracın tamamen elektrikli olması gerekmektedir. Hibrit araçlar muafiyet dahilinde değildir.

Elektrikli Araçlarda Matrah Limitleri

18 Kasım 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, elektrikli araçların Özel Tüketim Vergisi matrahlarında değişikliğe gidildi; motor gücü 160 kW'yı geçmeyen araçlarda ÖTV matrahı 1 milyon 250 bin liradan 1 milyon 450 bin liraya çıkartıldı.

Araçlarda ÖTV İndirim Oranları Nasıldır?

En son çıkan 6417 sayılı ÖTV indirimi kararı doğrultusunda, belirli araç gruplarında önemli oranda vergi indirimi yapılmıştır. Daha önce %80 olan ÖTV oranı, kararda belirtilen araç grupları için daha aşağıya çekilmiştir. Karar doğrultusunda bazı araçlarda bu oran %50, bazı araçlarda ise %45 olarak güncellenmiştir. Oranlar, araçların motor hacmine göre değişkenlik göstermektedir.

ÖTV İndirimi Sonrası Araç Fiyatları Nasıl Değişir?

ÖTV indirimi, son yıllarda ciddi oranda artış gösteren araç fiyatlarında önemli bir etkiye sebep oldu. Vergi oranının yüksek olmasından da etkilenmiş olan araç fiyatları, indirim ile birlikte azalış gösterdi. ÖTV’nin KDV’yi etkiliyor olması da fiyatların düşmesinde önemli bir rol oynamaktadır.

Özel Tüketim Vergisi, aracın ham satış bedeli üzerinden hesaplanır. Katma Değer Vergisi ise ham satış bedeli ve ÖTV toplamı üzerinden hesaplanır. Buna göre ÖTV tutarının düşmesi, KDV matrahının da düşmesini sağlamaktadır. 

En uygun taşıt kredisi veren bankalar ve bankaların tekliflerine HangiKredi üzerinden ulaşabilir, başvurunuzu hızlı bir şekilde doğrudan bankaya iletebilirsiniz.

Taşıt Kredisi İle ÖTV İndirimli Araç Alınır mı?

Taşıt kredileri, araçların son satış fiyatına göre hesaplanarak tüketiciye kullandırılır. Bankalar genellikle kredi ile alınabilecek araçların fiyatı ile ilgili bir limit koyar ve limiti aşmayan araçlar için kredi kullandırır. Ayrıca her zaman araç fiyatının tamamını karşılamaz. Bunun için de satış fiyatı ile ilgili limitler göz önünde bulundurulur. Taşıt kredisi hesaplama aracı ile ne kadar kredi kullanabileceğinizi hesaplayıp ÖTV indiriminden faydalanarak araç satın alabilirsiniz.

Daha detaylı bilgi için “Taşıt Kredisi Nasıl Alınır?” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.