İşsizlik Maaşı Nedir? İşsizlik Maaşı Şartları Nelerdir?

Kendi iradesi dışında, çeşitli sebeplerle işsiz kalan çalışanlara, belirli kriterler ve sınırlı süreler dahilinde işsizlik maaşı verilir.

İşsizlik maaşı uygulamasından yararlanabilmek için öncelikle şartları taşımanız, sonrasında başvuru yapmanız gerekmektedir. Bu konuda yetkili kurum İŞKUR olarak belirlenmiştir. Kurumun belirlediği şartları taşıyan her çalışan işsiz kaldığında ödenekten yararlanarak, yeni iş arama sürecinde destek alabilir.

1999 yılında 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında ortaya çıkan işsizlik fonu, 2000 yılından itibaren prim tahsilatı yapmaya başladı. Ancak ilk maaş ödemelerini 2003 yılına kadar yapamadı. Bunu temel sebebi, üç yılda içerisinde fonda para birikmesinin beklenmesidir. Fon içerisinde biriken paralar iş veren, sigortalı ve devletten alınır. Sonrasında gerekli durumlarda, gerekli şartları sağlayan kişilere dağıtılır.

İşsizlik Maaşı Nedir?

İşsizlik maaşı, devletin hem kendisinden hem de işveren ve işçiden belirli oranlar içerisindeki kesintileri bir fon altında birleştirerek oluşturduğu havuzdan, işçiye, işsiz kaldığı dönemde yaptığı ödemeye verilen addır.

Bu ödeme çalışanın işsiz kalması durumunda yapılır. Çalışan kesimin işsiz kaldığında en büyük desteği olan işsizlik fonunda, fona direkt ya da dolaylı yoldan ödeme yapan çalışanlar adına biriken paralar bulunmaktadır. İşsizlik fonunda biriken paralar yalnızca sigortalı işçilere aittir. Sigortasız çalışan ya da işçi çalıştıran bir kurum bu ödemeyi yapamaz. Dolayısıyla işçinin de herhangi bir hak talebi olamaz.

Bankalar çoğu zaman geliri olmayan kişilere kredi kartı kullandırmaz fakat işsizlik maaşı alırken, kolay kredi kartı veren bankaların fırsatlarından yararlanabilirsiniz.

İşsizlik Maaşı Alma Şartları Nelerdir?

İşsizlik fonundan yararlanabilmek için belli başlı şartlar gerekmektedir. Bu koşulları taşımayan kişilere işsiz kalsalar dahi bu maaşı alamazlar. İşsizlik maaşı alma koşullarını taşımayan kişilere, işsizlik sigortası primi yatırarak fona katkı sağlamış olsalar bile herhangi bir ödeme yapılmaz.

Yetkili kurum olan İŞKUR tarafından belirlenen işsizlik maaşı şartları arasında şunlar yer almaktadır:

1. Çalışanın kendi isteği dışında işsiz kalması
2. İşsizliğe sebep olan konunun yasal bir suç olmaması, çalışanın kusurlu olmaması
3. İşten çıkarılma tarihinden önceki son 120 günlük süreçte hizmet akdinin bulunması
4. Sözleşme feshinden önceki son 3 yıllık süre içinde en az 600 gün sigortalı çalışma
5. İşten çıkarılma tarihinden sonra en geç 30 gün içinde online olarak ya da İŞKUR şubesine bizzat gidilerek işsizlik ödeneğine başvuru yapılması

İşsizlik Maaşı Başvuru İşlemi Nasıl Yapılır?

İş akdinin sonlandırılmasını takip eden 30 gün içerisinde kişinin bu konuda tek yetkili kurum olan İŞKUR’a başvuru yapması gerekmektedir. Başvurular ya direkt ya da internet aracılığı ile yapılabilir. İnternet üzerinden yapılacak başvurularda izlenecek adımlar şu şekildedir:

• iskur.gov.tr adresine girerek, internet şubesine tıklayın.
• İş arayan kısmında yer alan “Giriş” butonuna basın.
• T.C. Kimlik no ve şifrenizi girin.
• Karşınıza gelen ekrandan “İşsizlik Ödeneği Başvurusu” kısmına tıklayın.
• İş fesih tarihinizi girin.
• Gelen ekrandan tüm bilgilerinizi kontrol edin ve ileri butonuna tıklayın.
• Ayrılmış olduğunuz iş yerinizin il ve ilçesini seçerek “Kaydet” butonuna tıklayın ve tüm işlemleri sonlandırın.

İşsizlik ödeneğini almaya hak kazandığınızda ödeme planını görebilmek için online işlemlerden “Tazminat ve Fon” kısmına girerek tüm planı görüntüleyebilirsiniz.

İşsizlik fonundan yararlanabilmek için ayrıca iş almaya hazır olmak da gerekmektedir. Kısacası İŞKUR’a iş arama kaydının da yapılması gerekiyor. Aksi takdirde tüm şartları sağlasanız dahi sistem sizin iş almaya hazır olmadığınızı tespit ederek fondan yararlanmanıza engel olacaktır. Bununla birlikte işsizlik maaşı alırken İŞKUR sizi bir işe yerleştirmek isterse ve reddederseniz, maaş alma hakkınızı kaybedersiniz ve ödenek kesilir.

İşsizlik Fonundan Kimler Yararlanabilir?

İşsizlik maaşını alabilmek için öncelikle sigortalı bir işte çalışmalısınız. Eğer bir kurumda sigorta yapılmadan, kayıt dışı çalışıyorsanız adınıza herhangi bir fon yatmayacağı gibi sağlık hizmetlerinden de yararlanamazsınız. Sigortalı çalışanlar, herhangi bir sandığa bağlı olanlar ve Türkiye’de çalışma vizesi ile bir iş yerinde çalışan yabancılar fondan yararlanabilir.

İşsizlik Maaşının Miktarı Neye Göre Belirlenir?

Kişinin ayrıldığı işinde son dört ayda aldığı maaş göz önüne alınarak, sigortadan alacağı işsizlik ödeneği primi belirlenir. Buna göre günlük kazancının brüt yüzde 40’ı göz önüne alınır. Hesaplanan işsizlik ödeneği brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçmeyecek şekilde belirlenir. Ayrıca damga vergisi dışında herhangi bir kesintiye uğramadan ihtiyaç sahibi işsize ödeme yapılır.

2021 yılında, son 4 ay asgari ücretle çalışan kişilerin alacağı işsizlik maaşı 1.420 TL olarak hesaplanmaktadır. Örnek işsizlik ödeneği tablosu aşağıdaki gibidir.

İşsizlik Maaşı Ne Zaman Sonuçlanır?

Fondan yararlanmak için yapılan başvuruların ardından takip eden ayın sonuna kadar tüm işlemler sonuca ulaştırılır. Her ayın 5’inde işsizlik ödeneği almaya hak kazanan kişinin adına PTT şubelerine yatırılır. Kişi T.C. kimlik kartı ya da nüfus cüzdanı ile maaşını çekebilir.

Aile Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından yapılan ödemelerin tarihi, gerekli görülmesi durumunda öne çekilebilir ya da ileriye atılabilir. Bu konuda tek sorumlu bakanlıktır.

İşsizlik Maaşı Kaç Ay Ödeniyor?

İşsizlik fonundan yararlanma süresi belirlenirken hizmet akdinin sona ermesinden önceki üç yıla bakılır. Bu durumda son 3 yıl içindeki hizmet akdine göre işsizlik maaşı alma süreleri şu şekildedir:

• 1080 gün sigortası olanlara 10 ay
• 900 gün sigortası olanlara 8 ay
• 600 gün sigortası olanlara 6 ay

İşsizlik ödeneği alıyor olmanız işsiz olduğunuzu gösterir ve bu süreçte kredi başvuru yaparsanız büyük ihtimalle reddedilir. Bu gibi durumlarda kredi kartınızdan taksitli nakit avans çekerek nakit ihtiyaçlarınızı karşılayabilirsiniz. İşsiz kalmanız hâlinde kart borçlarınızın problem yaratmaması için ise kredi kartı işsizlik sigortası yaptırabilirsiniz.

İşsizlik Maaşı Ödenirken Neler Kapsam İçerisine Dahil Ediliyor?

İşsizlik fonunun sağladığı tek fayda maaş değildir. Bunun yanında farklı destekler de sunulmaktadır. Böylece kişi işsiz kaldığı dönemlerde birçok konudan muaf olur. Kapsam içerisine dahil olan hizmetlerden bazıları şunlardır:

1. İşsizlik ödeneği
2. İşsiz kaldığında ödemesi gereken Genel Sağlık Sigortası priminin adına yatırılması
3. Yeni iş bulma konusunda kurumun imkânlarından yararlanma
4. Meslek geliştirme ve edindirme kurslarına katılım

İşsizlik Sigortası Prim Miktarı Nedir?

Fona yatırılacak primler, sigortalının aylık brüt kazancı üzerinden hesaplanır. Buna göre yüzde 1 çalışan, yüzde 2 işveren ve yüzde 1 devlet tarafından ödenir. İsteğe bağlı işsizlik sigortası primi ödeyenlerden ise yüzde 1 sigortalıdan, yüzde 2 işverenden kesinti yapılarak, birikim yapılır.

İşsizlik Maaşını Yeniden Başlatma

İşsizlik fonundan yararlanırken, iş bulan kişilerin maaşları otomatik olarak kesilir. Ancak yeniden işsizlik fonundan yararlanmak için gerekli şartları yerine getirmeden işsiz kalan kişi, daha önce aldığı ve yarım kalan ödeneğini yeniden başlatabilir. İŞKUR’a yapılan başvuru neticesinde yarıda kesilen ödenek, tekrar hak sahibine tahsis edilir.

Ancak girilen işte yeni hak sahipliği kazanacak şartları yerine getirdikten sonra işsiz kalınması durumunda yarım kalan ödenek ödenmez. Bu durumda kişiye yeni hak sahipliğinden doğan maaş ödenir.