İşsizlik Sigortası Nedir?

İşsizlik sigortası yaptırarak, beklenmedik bir şekilde işsiz kalmanız hâlinde maddi destek alabilirsiniz ve işsiz kaldığınız süreçte ekonomik sıkıntı yaşamazsınız.

İşsizlik sigortaları özel ya da SGK’ya bağlı tüm kişiler için gerçekleştirilebilen sigorta türleri arasındadır. SGK’ya bağlı çalışanlar kendi istekleri dışında işten çıkarılmaları durumunda bu sigorta sayesinde ödeme alabilmektedir. Ayrıca işe girene kadar bu sigortadan faydalanabilmektedirler. İşsizlik sigortaları, çalışanların, işsiz kalma tehlikesine karşı alabilecekleri bir önlemdir ve poliçe sayesinde maaşlar garanti altına alınır.

Çalıştığınız süre boyunca çeşitli borçların altına girebilirsiniz. Bununla birlikte temel gereksinimler ve ev giderleri de maddi bir kaynak gerektirir. Beklenmedik bir şekilde işsiz kalmanız ise yeni bir iş bulana kadar sizi ekonomik bir sıkıntının içine sokar. İşsizlik sigortası, sizin kontrolünüz dışında gelişen işsizlik durumlarına karşı size maddi güvence sunar.

Kimler İşsizlik Sigortası Yaptırabilir?

İşsiz kalma durumlarını teminat altına alan bu poliçe, İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında yürürlüktedir. Dolayısıyla bu poliçeden faydalanabilmek için ilgili kanunda belirtilen çalışan gruplarından birine dahil olmanız gerekmektedir. Gerekli şartları taşımamanız hâlinde sigorta yaptırma hakkınız olmaz. Kanuna göre işsizlik sigortası yaptırabilecek kişiler şu şekildedir:

• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun ilgili maddeleri kapsamında bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalılar
• Yine aynı kanunun geçici 20. maddesinde yer alan sandıklara tabi olan sigortalılar
• Ülkemizde çalışma vizesi ile çalışan yabancı işçiler
• Ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelik taşıyan şehir içi toplu taşıma aracı işyerleri
• Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya daha fazla kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içerisinde çalışma gün sayısı 10 günden az olan kişiler

İşsizlik Sigortası Başvurusu Nasıl Yapılır?

İşsizlik sigortası zorunlu olarak yapılması gereken bir sigorta türüdür. Bordrolu çalışanlar işe girdiği tarih itibari ile sigortalı olur. Sosyal Sigortalar Kurumu’na bildirilen iş yeri ve sigortalılar işsizlik sigortası için İŞKUR’a da bildirilmiş sayılmaktadırlar.

İşten ayrıldıktan sonra ödeme alabilmek için 1 ay içinde İŞKUR’a şube ya da online olarak işsizlik durumunu bildirmek gerekmektedir. Bu bildirim sonrasında, kişiye işsizlik maaşı/ödeneği bağlanır. Prim, gün sayısı ve alınan maaş gibi parametreler doğrultusunda ödemenin yapılacağı süre ve ödenecek miktar belirlenir.

İşsizlik Sigortasından Faydalanmanın Ön Koşulu Nedir?

İşsizlik sigortasından faydalanabilmek için kişilerin sağlaması gereken belirli ön şartlar bulunmaktadır. Bu ön şartları hangi oranda sağlıyor ise ona göre belirli gün sayısında işsizlik sigortası ödemeleri yapılmaktadır. İşsizlik ödeneği için başvuru yapan kişilerin ödenek alabilmeleri için mevzuata göre sağlanması gereken dört temel koşul bulunmaktadır. Bu koşullar şöyledir:

1. Hizmet akdinin sona erdiği tarih öncesi son 3 yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak primi ödenmiş olması
2. İşten çıkarılma gününden önceki son 120 gün boyunca prim ödeyerek sürekli çalışmış olması
3. Hizmet akdinin İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 51’inci maddesinde sayılan hallerden birisine dayalı olarak sona ermiş olması
4. Sigortalı işsizin işten ayrıldığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde İŞKUR ilgili birimine doğrudan ya da elektronik ortamda başvurması

İşsizlik Sigortası Süresi Nedir?

İşsizlik ödeneği için başvuru yapan kişiler, işsizlik sigortasından faydalanma ön koşullarını sağlaması durumunda ödenmiş prim oranında belirli gün sayısında işsizlik ödeneği almaktadırlar. İşsizlik maaşı süresi 3 farklı şekilde belirlenmektedir.

• 600 gün prim ödemiş olanlar 180 gün / 6 ay
• 900 gün prim ödemiş olanlar 240 gün / 8 ay
• 1080 gün ve daha fazla prim ödemiş olanlar 300 gün / 10 ay

1080 gün üzerinde prim ödemeniz gerçekleşmiş olsa bile alacağınız işsizlik ödeneği 300 gün ile sınırlı kalır.

İşsizlik Sigortası Ödeneği Nasıl Hesaplanır?

Söz konusu sigorta kapsamında işsiz kalanlara yapılacak olan ödemeler, işsiz kalma tarihinden önceki son 4 aylık maaşa göre hesaplanır. Son 4 aydaki prime esas kazancın, yani brüt maaşın ortalaması alınır. Bu ortalamanın %40’ı, kişiye işsizlik maaşı olarak ödenir. Fakat alınabilecek maksimum ödenek, brüt asgari ücretin %80’ini geçemez. Ayrıca ödenekten Damga Vergisi de kesilir.

Bu hesaplamaya göre, 2021 yılı esas alındığında, son dört ayda asgari ücret almış olan bir çalışanın işsizlik ödeneği 1.420 TL olur. Alınabilecek maksimum işsizlik maaşı ise 2.840 TL’dir.

Özel İşsizlik ve Kredi İşsizlik Sigortası Nedir?

Zorunlu işsizlik sigortası haricinde işsizlik sürecinde geçen zamanı korumak için özel sigorta şirketleri aracılığıyla da sigorta yaptırılabilmektedir. Özel işsizlik sigortasında en büyük artı, üst düzey yöneticilere kadar her kademeden çalışanın bundan faydalanabiliyor olmasıdır.

Kredi işsizlik sigortası ise alınan kredi ödemelerinin güvence altına alınması anlamına gelmektedir. Yani kredi çeken kişinin işsiz kalması durumunda ödemelerin aksamadan devam edebilmesini sağlayan bir sigorta türüdür. İşsizlik sigortasının tamamlayıcısı niteliğinde düşünülebilir. Özellikle konut kredisi gibi uzun vadeli kredilerde banka tarafından talep edilir.

İşsizlik Sigortası Ödemesi Ne Zaman Başlıyor?

İşsizlik sigortası kapsamında İŞKUR’a yapılan ödenek başvuruları genellikle birkaç gün içinde sonuçlanır. Kurum, bu süre içerisinde kişinin neden işten çıkarıldığını inceler. Eğer çalışanın bir kusuru nedeniyle ya da adli bir suç sebebiyle işsizlik ortaya çıkmışsa, kişiye ödeme yapılmaz.

Onaylanan ödemeler ise genellikle bir sonraki ayın ilk haftası başlar. İşsizlik sigortası ödemesi almaya hak kazanan vatandaşlar, ödeneklerini PTT şubelerinden alabilmektedir. Ödemeyi alabilmek için T.C. kimlik kartı ibraz edilmesi zorunludur.

İşsizlik Ödeneği Hangi Durumlarda Kesilir?

1. Yetkili müfettiş ve denetim elemanları tarafından yapılan denetim sonucunda işsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıtsız olarak çalıştığı tespit edilen kişilerin ödenekleri kesilir.
2. İşsizlik ödeneği alınan süre içerisinde sosyal güvenlik kuruluşlarından yaşlılık aylığı diğer bir deyiş ile emekli aylığı almaya başlanması durumunda kesilir.
3. İŞKUR tarafından teklif edilen, kişinin mesleki şartlarına uygun bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddeden kişilerin aldığı ödenek kesilir.
4. İŞKUR tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimlerini kabul etmeyen ve kabul ettikten sonra katılmayan ya da düzenli katılım göstermeyen kişiler de ödenek alma haklarını kaybederler.

İşsizlik Ödeneği Süresince Sağlık Hizmetlerinden Yararlanılır mı?

İşsizlik ödeneği alan kişiler genel sağlık sigortası kapsamında olup bakmak ile yükümlü oldukları kişiler de genel sağlık sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir. Söz konusu sigorta sadece devlet hastanelerini kapsamaktadır.