Borsada Emir Tipleri Nelerdir?

Emir tipleri ne demek?

Yatırımcılar, birikimlerini borsada kârlı ve yasal yollarla değerlendirebilir. Ancak borsaya yatırım yapmadan önce emir tiplerini öğrenmelisiniz. Zira bu yatırım kanalında tüm işlemler, talimatlar üzerinden ilerler. Borsa emir tipleri, bir payı almak ya da satmak için verilen direktiflerdir. İşlemin türü, büyüklüğü, fiyatı ve geçerlilik süresi bilgilerini içermelidir. Pay için verdiğiniz emirler, ilgili aracı kurum ya da dijital platform tarafından piyasalara iletilir. Ardından işlem seansının başlamasıyla alış ve satış fiyatları oluşur. Böylece tercih ettiğiniz hisse emir tiplerine göre farklı fiyatlarla işlem yapabilirsiniz.

Borsada emir türleri neden önemlidir?

Borsa emir tipleri, yatırım kararlarını doğru almak açısından oldukça önemlidir. Pay alımı ve satımı için stratejik talimatlar vererek kârınızı maksimuma çıkarabilirsiniz. Ancak öncelikle borsa fiyat türlerine ve seanslarına hâkim olmalısınız. Zira alış satış emirleri, açılış ve kapanış seansında verilir. Örneğin Borsa İstanbul (BIST) açılış seansı, 09.40-09.55 saatleri arasındadır. Bu 15 dakikalık zaman diliminde yatırımcıların emirleri toplanır. Daha sonra 09.55 itibarıyla açılış fiyatı belirlenir. Saat 10.00’dan 18.00’e kadar da sürekli işlem seansı devam eder.

Pay alış satış borsa emirleri, kapanış seansında da verilir. BIST kapanış seansı, 18.01 itibarıyla başlar. Ardından 18.01 ila 18.05 arasında emirler toplanır. 18.07-18.10 saatleri arasında kapanış fiyatından son işlemler gerçekleştirilir. Kısaca, açılış ve kapanış seanslarında emir tipleri toplanır. Sürekli işlem seansında ise alım ve satım talimatları, optimal fiyatlar üzerinden birbiriyle eşleşir. Böylece sizin verdiğiniz emirle bir başka yatırımcının talimatı, mevcut fiyatta buluşarak işleme dönüşür.

Fiyat kontrolü ve risk yönetimi sağlayan limit emri nedir?

Menkul kıymetlere yatırım yaparken kazanç ve risk yönetimini dengelemelisiniz. Borsada temkinli ilerlemek istiyorsanız limit emrinden destek alabilirsiniz. Borsa emir tipleri arasındaki bu talimat, daha iyi fiyatlarla işlem yapmak isteyenlere hitap eder. Limit emri, yatırım aracını daha önceden belirlenen fiyat üzerinden alıp satmayı mümkün kılar. Burada temel amaç, emrin söz konusu fiyatta ya da daha iyi bir seviyede gerçekleşmesidir. Aşağıda bu emir türüne dair ayrıntıları görebilirsiniz.

• Limit alış emri, hisse senedinin olası en düşük seviyesinden verilir. Bu sayede hisse, minimum fiyatı üzerinden alınır.
• Limit satış emri, hisse senedinin olası en yüksek seviyesinde verilir. Böylece hissenin en yüksek fiyatı üzerinden maksimum kâr elde edilebilir.

Hisse senedinin 10 TL’den işlem gördüğünü ve bu fiyatın 7 TL’ye düşmesinin beklendiğini varsayalım. Bu durumda limit alış emrini, 7 TL seviyesinde vermelisiniz. Söz konusu hissenin değeri, 7 TL ya da altına düşerse talimatınız uygulanır. Ancak bu noktada emrinizin, başka bir yatırımcının alım satım kararıyla eşlemesi gerektiğini belirtelim. Yani piyasada yeterli pay yoksa ya da hissenin değeri beklenen seviyeye ulaşmadıysa limit emriniz gerçekleşmeyebilir.

Hızlı ve anında işlem yapma fırsatı sunan piyasa emri nedir?

Borsa emir tipleri arasında farklı yatırım stratejilerine uygun alternatifler bulunur. Örneğin piyasa emri, fiyat yerine hıza öncelik verenlerin tercihidir. Bu emir türünde sadece miktar üzerinden işlem yapılır. Alım satım işlemi, hissenin anlık olarak işlem gördüğü piyasa fiyatı üzerinden gerçekleştirilir. Piyasa fiyatlı emirde sizinle zıt yönde talimat veren yatırımcılarla eşleşirsiniz. İşlem anında mevcut olan hisse değerinde eşleşen emirler işleme dönüşür. Özetle piyasa emri, optimal fiyattan hemen alım satım yapmak isteyen yatırımcılara hitap eder.

Zararı sınırlama ve kârı kilitleme stratejisi: Stop emri nedir?

Borsada emir tipi, yatırımdan elde edilen kazancı belirleyen faktörlerden biridir. Bu kapsamda hem doğrudan işleme yönlendiren talimatlar hem alım satımın gerçekleşmesini koşula bağlayan şartlı emirler vardır. Şartlı borsa emir türleri arasında zararı sınırlayan ve kâr sabitleyen seçenekler bulunur. Stop emri, kazancını ve kaybını kontrol altında tutmak isteyenler için idealdir. Bu emir türünde yatırımcılar, bir “stop fiyat” seviyesi belirleyerek hisse senedini piyasa değerinden alıp satmayı hedefler. Hissenin değeri, bu düzeye ulaştığında otomatik olarak işlem gerçekleşir.

Bu noktada limit talimatıyla stop emir arasındaki farka değinelim. Limit emirde hisse senedi, ulaşılması beklenen fiyat hedefinden daha düşük seviyede alınır ve daha yüksek değerle satılır. Yani piyasa fiyatının az ya da fazla emir verilmez. Stop emirde ise işlem seviyesi, piyasa fiyatının altında ya üstünde belirlenir. Zira burada amaç, hisse senedi fiyatındaki hareketin aynı yönde devam etmesi hâlinde zararı ya da kazancı durdurmaktır.

Stop limit emir nedir?

Stop limit emri, borsada verebileceğiniz şartlı talimatlar arasındadır. Stop emrinden ince bir çizgiyle ayrılır. Bu borsa emir tipleri, temelde fiyat koşulunun oluşmasıyla aktif hâle gelir. Ancak stop limit emri, adından da anlaşılacağı üzere yatırımcı tarafından belirlenen sınır fiyatı üzerinden gerçekleşir. Mevcut değerinin değişeceği, ancak bir noktadan sonra eski hareketine devam edeceği düşünülen hisseler için idealdir.

Borsa emir tipleri arasındaki bu talimatı bir örnek üzerinden açıklayalım. Örneğin bir hissenin 15 TL’ye yükselmesini, ardından 13 TL’ye düşmesini ve bu seviyeden tekrar artmasını bekliyorsunuz. Bu durumda stop emrini 15 TL’ye, limit emrini ise 13 TL’ye verebilirsiniz. Böylelikle hisse senedini daha ucuza alabilirsiniz. Fakat burada da limit emirde olduğu gibi yeterli pay yoksa ya da fiyat seviyesi oluşmadıysa işlemin gerçekleşmeyeceğini belirtelim.

Hangi emir türü stratejisi tercih edilebilir?

Şartlı ve normal limit piyasa emri türleri arasında karar verirken yatırım stratejilerinizi göz önünde bulundurabilirsiniz. Mesela temkinli ilerlemek, kazançlarınızı ve kayıplarınızı dengelemek istiyorsanız koşula bağlı emirler sizin için oldukça uygundur. Risk alarak kârınızı maksimuma çıkarmayı hedefliyorsanız hızlı ve anında işlem sağlayan emirlere yönelebilirsiniz. Aşağıda borsa emir verme kararlarınız için bazı ipuçları yer alır.

Borsa emir tipleri arasında karar verirken bu talimatların geçerlilik sürelerini de dikkate almalısınız. Bu kapsamda belli başlı geçerlilik süreleri bulunur. Örneğin günlük emirler, herhangi bir eşleşmeye konu olmazsa kapanış seansının ardından iptal edilir. İptale Kadar Geçerli (IKG) talimatlar, vade sonuna kadar aktiftir. Vade bitiminde otomatik olarak geçerliliğini kaybeder. Kalanını İptal Et (KIE) seçeneği ise emirlerin tamamının ya da bir bölümünün gerçekleşmesini, artan kısmının ise hükümsüz sayılmasını sağlar. Aracı kurum üzerinden emir verirken bu süreleri de özenle belirlemelisiniz.