Sıfır Atık Yaşam Tarzına Nasıl Geçilir?

Sıfır atık nedir?

Sıfır atık, insan faaliyetleriyle ortaya çıkan çöp yığınlarının azaltılmasını ve ürünlerin yeniden kullanımını hedefleyen prensipler bütünüdür. Zero Waste International Alliance (Sıfır Atık Uluslararası Antlaşması) bu anlayışı, “Tüm atıkların yakılmadan ve çevreyi ya da insan sağlığını tehdit edecek biçimde toprağa, suya veya havaya karıştırılmadan geri kazanılması yoluyla tüm kaynakların korunması.” olarak tanımlar. Sıfır atık yaklaşımında malzemelerin en son kullanılabileceği sınıra kadar geri dönüştürülmesi gibi hedefler temel alınır.

Sıfır atık yaşamın amacı nedir?

Sıfır atık yaşam prensibi, temelde atık miktarını minimuma indirmeyi ve mevcut olanları da yeniden kullanılabilir hâle getirmeyi amaçlar. Bu hedefler, ekosistemin korunması gibi daha uzun vadeli faydalara hizmet eder. Aşağıda geri dönüşümle sıfır atık anlayışının genel amaçlarını görebilirsiniz.

Atıkların zararsız yollarla geri dönüşümünü sağlayan bu anlayış, sera gazlarının atmosfere salınmasını azaltmayı hedefler. Toplumsal bilinci artırarak kişileri, şirketleri, devletleri ve uluslararası toplulukları, “dünyayı koruma” noktasında birleştirir. Bu sayede iklim değişiklikleri ve canlı türlerinin zarar görmesi gibi süreçlerle dayanışma içinde mücadele edilebilir.

Doğayı koruyan sıfır atık yaklaşımının sağladığı avantajlar nelerdir?

Doğayı koruyan sıfır atık yaşam yaklaşımı, bireysel ve genel anlamda pek çok avantajı beraberinde getirir. Örneğin tekrar kullanılabilir ürünleri seçerek hem çevreyi koruyabilir hem de tasarruf edebilirsiniz. Etki alanını her geçen gün genişleten bu anlayış sayesinde sıfır atık ürünlerin sayısı oldukça artmıştır. Bu kapsamda temizlik malzemelerinden bakım ürünlerine kadar pek çok seçenek bulunur. Böylelikle günlük rutinlerinizden ve ihtiyaçlarınızdan vazgeçmeden sıfır atık prensibine uygun yaşayabilirsiniz.

Ülke ve şirketlerin ekonomisi açısından da sıfır atık avantajlarından söz edilebilir. Zira bu yaklaşım sayesinde ham madde giderleri azaltılabilir. Malzemeler geri dönüştürülebildiği için bu alana yeniden harcama yapmaya gerek kalmaz. Öte yandan, sürdürülebilir ve yeşil finans konularında bilinçli kurumlara yönelik teşvikler de vardır. Bu şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetsel alanlardaki performansını ortaya koyan bir ölçüt olan ESG skoru yükselir. Şirketin duyarlı yaklaşımını yansıtan bu ölçütün yatırımcılar, finansman sağlayıcılar ve diğer paydaşlar üzerinde olumlu etkileri bulunur.

Günlük yaşamda çevreye duyarlılık: Sıfır atık yaşam nasıl uygulanır?

Sıfır atık yaklaşımının faydalarına ulaşmak için günlük hayatta dikkat edebileceğiniz birkaç nokta vardır. Öncelikle tüketim alışkanlıklarınızı gözden geçirerek bu sürece adım atabilirsiniz. Ardından yiyecek israfını azaltma, doğal temizlik malzemelerini tercih etme ve her alanda geri dönüşüme önem verme gibi konulara odaklanabilirsiniz. Takip eden başlıklarda bu konuların her birini sizin için açıkladık.

Alışveriş alışkanlıklarınızı değiştirme: Ambalajlardan kurtulma stratejileri

Alışveriş alışkanlıklarınızı değiştirerek ambalaj atıklarını azaltabilir ve sıfır atık yaşam tarzına katkıda bulunabilirsiniz. Bu doğrultuda atabileceğiniz adımlardan bazıları şöyledir:

• Termos, yemek kapları ve alışveriş çantaları gibi tekrar kullanılabilir ürünleri tercih edin.
• Plastik ve kâğıt ürünler yerine cam ya da metal gibi uzun ömürlü seçeneklere yönelin.
• Ambalajları, özelliklerine uygun geri dönüştürülebilir atık kutularına atın.

Ayrıca iş süreçlerini dijitale taşımak da sıfır atık yaşam için önemli bir adımdır. Dijitalleşme sayesinde resmî yazışmaların sanal ortamdan gerçekleştirilmesi mümkün hâle gelir. Böylece kâğıt israfı önlenirken zaman, emek ve bütçe açısından da tasarruf edilebilir.

Sıfır atık mutfak: Yiyecek israfını ve ambalajları azaltma yolları

Yiyecek israfını azaltarak çevre ve sıfır atık konularında duyarlı davranabilirsiniz. Mutfak ihtiyaçlarınızı önceden planlamak, gereksiz alışverişleri engelleyebilir. Örneğin taze yiyecekleri az miktarlarda alarak bozulma riskini azaltabilirsiniz. Toptan alışveriş ise ambalaj atıklarını azaltmanın yollarından biridir. Ayrıca organik atıkları kompost* yapabilir, yiyecekleri yeniden değerlendirerek israfı önleyebilirsiniz.

Doğal temizlik malzemeleri ile çevreyi temiz tutma

Sıfır atık yaşam için doğal temizlik malzemelerini tercih etmelisiniz. Geleneksel hijyen ürünlerinde çevreye zarar veren pek çok kimyasal madde bulunur. Bu nedenle temiz içerikli ve yeniden kullanılabilir özellikteki doğa dostu seçeneklere yönelmeniz oldukça mühimdir. Ayrıca sirke ve limon suyu gibi evde bulunan malzemelerle de yaşam alanlarınızda hijyen sağlayabilirsiniz.

Evde, işte ve ofiste: Geri dönüşüm yöntemleri

Sıfır atık uygulaması hem yaşam hem çalışma alanlarında fark yaratır. Mesela evde ya da iş yerinde; kâğıt, karton, cam, plastik ve metal gibi atıkları ayrı ayrı toplayarak geri dönüşüme kazandırabilirsiniz. Ofisteki kullanılmayan elektronik atıkları geri dönüşüm merkezlerine göndermek ise çevre ve veri güvenliği açısından önemlidir. Bu sayede geri dönüşümü mümkün olan her türden ürünün ya da malzemenin doğaya zarar vermesini engelleyebilirsiniz.

Notlar:

*bitkisel ve hayvansal atıkların nemli-oksijenli ortamda organik gübreye dönüştürülmesi