Nakit Akışı ve İşletme Sermayesi Yönetimi

Nakit akışı nedir?

Şirketin kasasında gerçekleşen tüm para girişleri ve çıkışlarına nakit akışı denir. Bir diğer ifadeyle nakit akışı, işletmenin faaliyetlerinden kaynaklanan tüm gelirler ve giderlerdir. Mali istikrarın anahtarlarından olan bu kavram, işletmenin kârını ve zararını belirler. Ayrıca finansal ve operasyonel kararlara da yön verir. Bu yönüyle farklı ölçeklerde faaliyet gösteren tüm şirketler açısından oldukça önemlidir.

Şirketler için nakit akışı neden önemlidir?

Nakit akışı, işletme sermayesi yönetiminin temel unsurlarından biridir. Zira bu göstergeyle şirketin mevcut mali durumu ve büyüme potansiyeli tespit edilir. Gelir ve gider gibi somut verilerle yapılan incelemenin ardından ileriye dönük kararlar alınabilir. İşletmelerde bütçe yönetimi sağlayan nakit akışını önemli kılan diğer hususlar şöyle:

Likidite değerlendirmesi: İşletmenin likidite* durumunu gösterir. Nakit akışının düşük olması, şirketin kısa vadeli borçlarını ödemekte zorlanabileceğini ortaya koyar.

Finansal tahmin: Gelecekteki nakit gereksinimlerini tahmin etmeye yardımcı olur. İleride nakit sıkıntısı öngörülüyorsa finansman kaynaklarına şimdiden başvurulabilir.

Borçları planlama: Nakit akış performansına göre borçlanma kararı alınabilir. Örneğin nakit hareketleri pozitif yönlüyse yeni yatırımlar için borçlanılabilir.

Risk yönetimi: İşletme sermayesi yönetiminde risklerin belirlenmesi oldukça önemlidir. Nakit akışı üzerinden gecikmiş tahsilatlar, bütçeyi aşan borçlanmalar ve diğer risk faktörleri tespit edilir.

Nakit akışının önemi, acil ve beklenmedik durumlarda ortaya çıkar. Şirketler, öngörülmeyen harcamaları karşılayacak sermayeyi elinde bulundurmalıdır. Ayrıca ham maddeye, üretime, tedarikçilere ve personellere yapılan ödemelerin aksamaması için de güçlü bir nakit akışı gerekir.

İşletme sermayesi nedir?

İşletme sermayesi, günlük operasyonların sürdürülmesi için gereken kısa vadeli kaynaklarla yükümlülükler arasındaki farktır. Başka bir ifadeyle, şirketlerin yakın zamandaki borçlarını ödeyebilme gücünü gösteren finansal veridir. İşletme sermayesi şu iki ana bileşenden oluşur:

Kısa vadeli varlıklar: Bir yıldan daha kısa süre içinde kullanılan ya da nakde çevrilebilen varlıklardır. Dönen varlıklar arasında; nakit ve nakit benzerleri, stoklar, alacaklar ve kısa vadeli yatırımlar bulunur.

Kısa vadeli yükümlülükler: İşletmenin bir yıldan daha kısa sürede yapacağı ödemelerdir. Bunlara; tedarikçilere olan borçlar, vergi, maaş ve kredi ödemeleri örnek gösterilebilir.

Özetle, işletme sermayesine dönen varlıklardan kısa vadeli yükümlülükleri çıkararak ulaşılabilir. O zaman söz konusu formüle göre örnek rakamlarla bir işletme sermayesi hesaplayalım.

Negatif işletme sermayesi, ödemelerin aksamasına yol açabilir. Buna bağlı olarak işletme sermayesi yönetimi için farklı adımlar atmalısınız. Örneğin bankaların ticari kredilerinden faydalanabilir, gereksiz harcamaları kısarak nakit akışınızı güçlendirebilirsiniz.

İşletme sermayesi yönetimi neden önemlidir?

İşletme sermayesi yönetiminin önemi hem finansal hem operasyonel süreçlerde kendisini gösterir. Şirketlerin mali istikrarı, ticari faaliyetlerin aksamadan ilerlemesini sağlar. Ayrıca ödemelerin zamanında yapılması ve beklenmedik harcamalara hazırlıklı olma gibi avantajlar da getirir. İşletme sermayesi yönetimi sayesinde kaynaklar verimli kullanılır. Örneğin etkili bir stok yönetimiyle maliyetleri düşürebilir, kaynakları farklı alanlara yönlendirebilirsiniz.

İşletme sermayesi yönetimindeki temel unsurlar nelerdir?

Çalışma sermayesi yönetimini şekillendiren bazı temel unsurlar bulunur. Ancak öncelikle şirketinizin bütçe kontrolünü gerçekleştirmelisiniz. Bu kontrolde sırasıyla; planlama, ölçüm, karşılaştırma va takip adımları izlenir. Böylece gelir gider dengesini sağlayabilir, finansal disiplin kurabilir ve kârlılığı artırabilirsiniz. Ardından sıra, temel işletme sermayesi unsurlarını uygulamaya gelir.

Nakit akış yönetimi

İşletme sermayesi yönetiminde nakit akışının önemli bir yer vardır. Zira nakit gücü yetersiz kaldığında şirketin faaliyetleri aksayabilir. Nakit akış yönetiminde işletmenin kasasında meydana gelen girişler ve çıkışlar izlenir. Bu süreçte takip edilen adımlar şunlardır:

• İşletmenizin finansal durumunu; günlük, haftalık, aylık ve yıllık periyotlarda izleyebilirsiniz.
• Bütçe açığı ve acil ihtiyaçları hesaba katarak yeterli nakit rezervi bulundurabilirsiniz.
• Gelir gider tablosu oluşturarak düzenli ödeme ve tahsilat takibi yapabilirsiniz.
• Gereksiz harcamaları ortadan kaldırarak maliyet kalemlerinizi azaltabilirsiniz.

Nakit akış yönetimi için net kâr ve zarar analizlerini düzenli yapmalısınız. Bu analiz için kazançlardan maliyetleri çıkarmalısınız. Yapılan araştırmalar, kâr eden bazı firmaların nakit sıkıntısı yaşadığını gösterir. Bu durumda kazancın borçlanma yoluyla ve yüksek maliyetlerle elde edilmesi rol oynar.

Ticari borç ve alacak yönetimi

İşletme sermayesi yönetiminde ticari borç ve alacakların takibi son derece önemlidir. Bu noktada tahsilat ve ödeme arasındaki dengeyi kurmalısınız. Örneğin satış gelirlerinizi 2 ayda tahsil edeceğinizi, tedarikçi ödemelerini ise 1 ay içinde yapacağınızı varsayalım. Bu durumda açığa çıkan 1 aylık boşluk için nakit ihtiyacınız olur. Söz konusu ihtiyacı borçla karşıladığınızda finansal durumunuz riske girebilir. Bunun yerine tahsilat ve ödeme süresini dengeleyerek işletmenizin nakit akışı yönetimini kontrol altında tutabilirsiniz.

Etkili stok yönetimi

İşletmelerin varlıkları arasındaki stokların stratejik yöntemlerle idare edilmesi gerekir. Bu noktada stok devir hızı konusuna değinelim. Stok devir hızı, işletmenin deposundaki malları elden çıkarma performansını gösterir. Satış gelirlerinin ortalama stok değerine bölünmesiyle hesaplanır. Bu hız yüksek olduğunda satış faaliyetlerinin planladığı gibi işlediği anlaşılır. Ayrıca stokların çabuk tükenmesi, maliyetleri de azalttığı için işletme sermayesi yönetimini kolaylaştırır.

Nakit akışı ve işletme sermayesi yönetiminde teknolojiden nasıl faydalanılır?

Nakit akışı ve işletme sermayesi yönetiminde teknolojik yollardan faydalanılır. Böylece şirketinin mali süreçlerini daha etkili ve verimli yönetebilirsiniz. Otomasyon ve veri analitiği gibi olanaklar, işletme sermayesi yönetimini hızlı ve kusursuz hâle getirir. Üstelik stok yönetiminden tedarik zincirine, işletme sermayesi analizinden ödeme sistemlerine kadar pek çok işlemde teknolojik imkânlardan yararlanabilirsiniz.

Otomasyon ve veri analitiği ile nakit yönetimi

İşletmelerde nakit akışı ve sermaye yönetimi için geliştirilen bazı sistemler bulunur. Örneğin finansal yönetim yazılımları, varlık ve borçları otomatik olarak izlemenizi sağlar. Ayrıca düzenli raporlamalar ve analizlerle tüm mali süreçlere yön verir. Veri analitiği ile nakit yönetimi, manuel işlemlerde karşılaşılan hataları ortadan kaldırır. Bu sayede karar alma süreçlerinin doğru, güncel ve kapsamlı bilgilerle ilerlemesi mümkün olur.

Online finansal araçlar ve uygulamaların işletme sermayesi yönetimine katkıları

Online finansal araçlar ve uygulamalar, işletmelerin sermaye yönetimine kolaylık getirir. Envanter yönetimi, tahsilat, tedarik zinciri optimizasyonu ve finansal planlamalar gibi süreçlerde kullanılır. Finansal araçlar ile işletme sermayesi yönetiminin avantajları şöyle:

• Online ödeme yöntemleri, tahsilat işlemlerini hızlandırır. Böylece işletmenin kasasındaki varlıklar artar ve nakit akışı iyileşir.
• Elektronik fatura platformları, yasal ve operasyonel süreçlerin daha çabuk ilerlemesini sağlar.
• Envanter yönetimi yazılımları, şirketlerin stok seviyelerini optimize etmelerine yardımcı olur.

Yeni nesil finansal araçlar, şirketlere mobilite ve erişilebilirlik avantajı kazandırır. Farklı sistemler arasında entegrasyon kurulduğu için tüm süreçleri tek platformdan ve dilediğiniz yerden yönetebilirsiniz. Ayrıca işletmenize ait veriler de güvende olur. Güçlü güvenlik önlemlerine sahip sistemler, finansal ve operasyonel verilerinizin gizli kalmasını sağlar.

Notlar:
*nakde kolay çevrilebilen varlıklar