Türk lirasının (TL) değerini korumaya yönelik uygulamalar her geçen gün artarak devam ediyor.
İçindekiler
Hükümetin, Türk lirasının (TL) değerini korumaya yönelik uygulamaları her geçen gün artarak devam ediyor. Yeni alınan karar ile birlikte mevduat faizleri ve katılım hesaplarına ödenen kâr paylarından yapılan stopaj kesintileriyle ilgili uygulama 31 Mayıs 2021'e kadar uzatıldı.
Konu ile ilgili karar, Resmi Gazete'de yayımlandı. Bu karar ile birlikte Türk lirasının değerininin korunması, birikimlerin Türk lirası cinsinden açılmış mevduat ve katılım hesaplarında tutulması amaçlanıyor. Özellikle vatandaşın yastık altı birikimlerinin finans kurumlarına yatırılıp ekonominin çarklarının daha hızlı dönmesi de uygulamanın ana hedeflerinden biri olarak hedeflenmektedir.
Resmi Gazete’ye göre, Türk lirası mevduatı faiz oranı, vadesiz ve ihbarlı olanlarda 6 aya kadar vadeli hesaplar için yüzde 5, 1 yıllık vadeli hesaplarda yüzde 3 stopaj yapılmasına karar verildi. 1 yıldan fazla vadeli hesaplarda stopaj oranı sıfır olmaya devam edecek. Katılım bankalarının katılma hesabı için ödediği kar paylarında ise 6 aya kadar olan oranlar yüzde 5, 1 yıl kadar vadeli olanlarda yüzde 3 olacak. 1 yıldan fazla olanlara ise sıfır olarak uygulanacak. Öncesinde yapılan düzenlemelerin süresi 31 Mart tarihinde sona ermişti.
Alınan karar ile geçerli olacak uygulamalar:
Son dönemlerde en çok duyduğumuz kavramlardan biri de dolarizasyon. Para ikamesi olarakta bilinen bu kavram, bir ülkede yaşayanların yabancı para birimlerini kendi paraları yerine veya paralel olarak kullanmaları durumunu ifade eder. Bireyler, yüksek enflasyon ve belirsizlik ortamı yüzünden ulusal paranın muhtemel değer kaybından korunmak için bu yola başvururlar.
Dolarizasyon sebebi ile ülkenin iktisadi dalgalanmalara karşı kuvveti azalır, ödeme kabiliyetine yönelik riskler nedeniyle finansal piyasalarında kırılganlık artar, döviz kurununun fiyatlara etkisi yüksek derecede hissedilir, firmalar kur sebebi ile kırılgan bir yapıya bürünürler ve yabancı para cinsinden borçlu olanlar sıkıntı yaşar. Türk lirası mevduat stopajı düzenlemesi ile yastık altındaki paranın finansal sisteme dahil edilmesi amaçlanmaktadır. Türk lirasının itibarını arttırmak isteyen karar vericiler, böylece dolarizasyonu da azaltarak yatırımları arttırmayı hedeflemektedir.
Yastıkaltı birikim kavramı hane halkı tabiri ile yapılan tasarrufların finansal sistem dışında ve üretken olmayan bir şekilde saklanması olarak tanımlanabilir. Bu birikimler genellikle altın ve benzeri kıymetli mücevherler ile çeşitli yabancı paralar ve bazen de Türk lirasının saklanması ile olabilmektedir. Yastıkaltı olarak ifade edilen bu birikimlerin ekonomiye kazandırılması büyük önem arz etmektedir.
Bir taraftan işletmelerimiz ve devletimiz finansal sorunlarla mücadele ederken, özellikle kriz dönemlerinde sektördeki işletmelerin finansman sağlamadaki sorunlar nedeniyle iflas etme tehlikesi ile karşı karşıya kaldığını biliyoruz. Bu nedenle bu büyük finansman kaynağının yastık altında tutulması ekonomik açıdan oldukça büyük bir kayıptır. Bu konu davranışsal finansçıların son dönemlerde yaptığı popüler araştırmalara konu olmaktadır.
Bireysel açıdan bakıldığında bir sorun teşkil etmeyen bu davranış bir ekonominin tamamı dikkate alındığında finansal kaynak sıkıntısının yaşandığı bir ekonomide oldukça büyük bir birikimin atıl olarak tutulması açısından önemli sorunlar teşkil edebilir. Dolayısıyla kaynakların kullanımında etkinlik sağlanamamaktadır.
Ekonomik sistemin sağlıklı olması için paranın dolaşımına ihtiyacı vardır. Nasıl canlı bir organizmanın yaşamını devam ettirebilmesi kana ihtiyacı varsa ekonomik sistemin de belli düzeyde dolaşımda olan bir paraya ihtiyacı vardır. Paranın bir kısmı ekonomi dışına itilip yastıkaltına saklanırsa, paranın yetersizliğinde finansman sorunları başlar ve ekonomik problemler baş gösterebilir.
1. Yaşanabilecek olası kötü günler için hazırlıklı olma isteği: Bu düşünce insanları az ya da çok bir miktar para, altın ya da benzeri bir varlığı acil durumlar için kullanıma hazır durumda tutmaya sevk etmektedir.
2. Finansal sisteme olan güvensizlik: Gelişmekte olan ve ekonomik istikrarın olmadığı ekonomilerde bireysel yatırımlar güvence altında değildir. Yatırımcı parasını bugün yatırdığında, yarın alıp alamayacağını bilmemektedir. Ülkelerde sürekli yaşanan ekonomik krizler ekonomik dengenin bozulmasına neden olmaktadır.
3. Yaşanan ekonomik krizler: Ekonomik krizler yatırımcıların gelecek ile ilgili kaygılarını artırdığı için harcamaların azaltılmasına ve geleceğin düşünülmesi nedeniyle daha fazla nakit bulundurmak istemelerine yol açmaktadır. Krizlerin neden olduğu bu korku ve panik nedeniyle iç tüketim hızla azalmakta ve harcanacak olan paraların yastık altında kalmasına neden olmaktadır.
4. Yatırım Araçlarının Yetersizliği: Mevduat yatırım araçları genellikle faize dayalı olduğundan inancı gereği faiz geliri almak istemeyen vatandaşlar da paralarını burada değerlendirmemektedir.
5. Tasarrufların yatırım yapacak kadar büyük olmaması: Az miktarlardaki para yalnız başına bir yatırım için yeterli olmayabilir veya makul bir tasarruf aracı bulunamayabilir.
6. Finansal Kuruluşların Faiz Seviyesi ve İşlem Maliyetleri: Bireylerin tasarruflarını finansal sistemde bulundurmak istemeleri halinde de sorunlar meydana gelebilir.
Mevduat, belli bir sürede ya da arzu edildiğinde çekilmek kaydı ile bankalara faizle yatırılan para olarak tanımlanabilir. Vadeli ve vadesiz mevduat olarak sınıflandırılır. Vadeli mevduat hesabı, tasarruf ve ticari amaç ile kullanmak üzere iki türe sahiptir. Yatırılan paranın belirli bir zaman diliminde faiz getirisi sağladığı bir mevduat hesabı türüdür. Vadeli hesaba yatırılan ana para; 1 ay, 3 ay, 6 ay veya 1 yıl gibi belirli bir sürede belirlenen faiz oranı kadar getiri sağlar. Belirlenen süre arttıkça faiz oranı da artar ve dolayısıyla elde edilen getiri de artar. Vadesiz mevduat hesabı, paranızı bankaya yatırdığınızda herhangi bir getirisi olmadan sadece saklamak ve işlemlerde kullanmak üzere değerlendirebileceğiniz mevduat hesabı türüdür.
Kredili mevduat hesabı, hesapta para olmasa da limit tutarı kapsamında para çekebileceğiniz hesap türüdür. KMH kısaltma adı ile karşımıza çıkabilir. Doğru kullanıldığı takdirde kullanıcılarına oldukça avantaj sağlar. Bankaların internet şubesi ya da mobil uygulamasından kolaylıkla açılabilmektedir. Kullanıcılar fatura, kredi geri ödemeleri gibi ödemelerini gecikmeye düşmeden buradan karşılayabilir.
Bir diğer karıştırılmaması gereken husus ise faiz kavramıdır. Faiz, gelecekte ödenmek üzere borç alanın borç verene getirisi, borç alanın ise maliyetini ifade eder. Nominal faiz oranı halk arasında borç alma vermede kullanılan faizdir. Nominal faiz oranları risk primi ve beklenen enflasyon oranını içerir. Reel faiz ise nominal faizin beklenen enflasyonda arındırılmış halidir. Politika faizi, Merkez Bankası tarafından belirlenen, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranıdır ve mevduat faizi ile arasında farklılık vardır. Mevduat faizi o gün elde bulunan paranın miktarına, vadesinde ve piyasa şartlarına göre bankanın size önerdiği faiz oranıdır. Bu sebeple her banka için farklılık gösterir.
Kaynak
21.06.2021
21.06.2021
21.06.2021
17.06.2021
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.