Kentsel Dönüşüm ve Kredi Desteği

Büyük depremlerden sonra gündeme gelen kentsel dönüşüm, adının aksine bir dönüşümden çok, kentlerin yapı stoklarının depreme dayanıklı hale getirilmesiyle sınırlı kalmış bir kentsel yenileme hareketi olmuştur. Kentsel dönüşüm denildiğinde deprem riski taşıyan binaların yıkılarak yeniden yapılması akla gelmiştir. 

Kentsel dönüşümde yasal düzenlemeler

Kentsel dönüşümü teşvik etmeyi amaçlayan yasal düzenlemelerin finans ayağı yeterince güçlü oluşmadığından, kentlerin görece gelir düzeyi yüksek değerli konutların bulunduğu semtlerde binalar yenilenmeye başlamıştır.  Ancak bu semtlerdeki yenilemeler önce mevcut binaların yıkılmasını gerektirdiğinden, sosyal ortamlarından uzaklaşmak istemeyen malikler yine yanı mahallede kiraya çıkmayı tercih etmişlerdir. Kısıtlı kiralık konut arzı nedeniyle bu semtlerde kiralar yüksek oranda artmıştır. Diğer yandan belli bir plan dahilinde olmayan bina yenilemeleri, biri bitmeden diğeri başlayan inşaat faaliyetlerine neden olmuş, inşaat faaliyetlerinin tozu, toprağı, gürültüsü ilgili semtlerdeki yaşam kalitesini olumsuz etkilemiştir.  

Gelir düzeyinin daha düşük ve aslında konut stokunun depreme karşı daha dayanıksız olduğu semtlerde ise finansman yetersizlikleri nedeniyle ilerleme kaydedilmemiştir. 

Şubat ayında ülkemizin güneyinde yaşanan depremlerin ardından konut stokunun depreme dayanıklı hale getirilmesi önceliklendirilmiş, bu çerçevede kentsel dönüşüm / kentsel yenileme tekrar sıcak bir gündem maddesi haline gelmiştir. 

Konut kredisi faiz oranlarını incele!

TOKİ yenileme programları 

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, daha önce devreye alınan düzenleme ve desteklere ilave olarak, riskli alanlarda yer alan ya da kendisi riskli olan yapıların kentsel dönüşümüne ilişkin destekler sağlanarak dönüşümün hızlandırılması ve muhtemel doğal afetlere karşı daha hazırlıklı olunması amaçlanan “Kentsel Dönüşüm Finansman Paketi” ile “Yarısı Bizden” olarak adlandırılan doğrudan TOKİ eli ile yenileme programı başlatmıştır. 

Kentsel Dönüşüm Finansman Paketi kapsamında, riskli alanlarda yer alan ya da kendisi riskli olan yapıların dönüştürülmesi için konutlarda 10, iş yerlerinde ise 7 yıl vadeli kullandırılacak kredilerin faiz oranının bir kısmı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından karşılanacak.

Diğer taraftan, İstanbuldaki riskli yapıların TOKİ eliyle yenilenmesini hedefleyen “Yarısı Bizden” kampanyası 31 Mayıs’ta sona erdi. Bu kampanyada inşaat maliyetinin yarısı devlet tarafından karşılanırken, diğer yarısı için de uygun faizli 10 yıl vadeli kredi imkanı sunuluyor. 

Yaklaşık bir milyon 300 bin bağımsız bölüm için dönüşüm başvurusu yapılan bu kampanyada iki yıl içinde yerinde dönüşüm yapılarak konutların teslim edilmesi planlanıyor.

Ülkemizde kentsel dönüşüm süreci, depreme karşı önlem alınmasının aciliyeti nedeniyle, yerinde yenileme sürecine dönüşmüştür. Adları kentsel dönüşüm kredisi olarak anılsa da kat maliklerinin riskli yapılarını bir an önce yıkarak yeniden yapmak üzere devlet destekli yenileme kredilerinden yararlanmaları, arkası gelmesi muhtemel olan “Yarısı Bizden” gibi yapım maliyetinin devletçe üstlenildiği kampanyaları yakından takip etmeleri gerekiyor.