IFRS Nedir?

IFRS nedir?

En sade hâliyle bir standartlar bütünü olarak ifade edilebilecek IFRS, farklı ülkelerdeki finans kuruluşlarının finansal raporlarını birbirleri ile karşılaştırmalarını sağlar. İngilizcesi International Financial Reporting Standards olan kavramın Türkçesi ise Uluslararası Finansal Raporlama Standartları.

UFRS temelde, farklı ülkelerde yatırımları bulunan tüzel kişilerin söz konusu yatırımları daha kolay takip etmesine olanak tanır. Raporun tamamı uluslararası standartlarda, ortak bir finans diline sahip olduğu için analiz edilmesi de oldukça kolay.

2005’te Avrupa Birliği üyesi ülkeler için zorunlu kılınan IFRS, şirketlerin finansal raporlarının uluslararası standartlara hakim finans uzmanları tarafından okunmasını kolaylaştırır. Böylece hem daha gerçekçi çıktılar elde edilir hem de işgücü verimliliği artırılır.

IFRS (UFRS) standartları neler?

16 farklı UFRS standardı mevcut. Aşağıdaki listede ilgili standartların tamamını görebilirsiniz.

• IFRS 1: Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının İlk Kez Uygulanması
• IFRS 2: Paylaşıma Dayalı Ödeme
• IFRS 3: İşletme Kombinasyonları
• IFRS 5: Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler
• IFRS 6: Maden Kaynaklarının Araştırılması ve Değerlendirilmesi
• IFRS 7: Finansal Enstrümanlar: Açıklamalar
• IFRS 8: Çalışma Bölümleri
• IFRS 9: Finansal Enstrümanlar
• IFRS 10: Konsolide Finansal Tablolar
• IFRS 11: Ortak Düzenlemeler
• IFRS 12: Diğer Kuruluşlardaki Payların Açıklanması
• IFRS 13: Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü
• IFRS 14: Düzenleyici Erteleme Hesapları
• IFRS 15: Müşterilerle Yapılan Sözleşmelerden Elde Edilen Gelir
• IFRS 16: Kiralamalar
• IFRS 17: Sigorta Sözleşmeleri

IFRS ne işe yarar?

IFRS farklı ülkelerde yapılan yatırımların takibini ve değerlendirilmesini kolaylaştırır. Ana hedefi yatırımcı ilişkilerini geliştirmek olup etkin şekilde kullanıldığında şirketlerin şeffaf, karşılaştırılabilir, ölçülebilir ve anlaşılabilir nitelik kazanmasını mümkün kılar. Dünya çapında 150’den fazla ülkede kullanılan IFRS sayesinde dilini hiç bilmediğiniz bir ülkedeki bir şirketin bile finansal durumunu anlayabilir ve buna göre aksiyon alabilirsiniz.

Finans sektörünün küresel kimliğini önemli ölçüde destekleyen IFRS, zamandan tasarruf sağlayarak işgücünün daha verimli kullanılmasının da önünü açar. IFRS dışında hazırlanan raporları ve diğer dokümanları analiz edebilmek için çeviri ve uyarlama süreçlerinin oluşturulması gerekir. Bu da hem iş akışında önemli bir yük meydana getirir hem de zamanın çok değerli olduğu finans sektöründe bazı yatırım fırsatlarının kaçırılmasına neden olabilir. Böyle bir sorundan kaçınmak için IFRS kullanarak finansal hamleler yapmak kuruluşlar için son derece önemli.

UFRS’nin faydalarını kısaca şu şekilde özetleyebiliriz:

• Küresel finans sektöründe şeffaflığı ve güveni temsil eden IFRS, finans kuruluşlarının görünürlüğüne katkıda bulunur.
• Finansal raporların yorumlanması ve analiz edilmesi sürecine katkı sağlayarak, finans kuruluşlarının performans ölçümünü kolaylaştırır.
• Dünya genelinde kabul gördüğü için küresel çapta var olma iddiasını pekiştirir.
• Finansal rapor ve tablolarda aynı dil kullanıldığı için yatırımcılar açısından anlaşılması kolay ve güven verici bir ortam yaratır.
• Ülke bazında raporlama standartları oluşturulmasına gerek bırakmayarak zamandan tasarruf sağlar.
• Finans sektöründeki emek gücünün verimli kullanımını destekler.
• UFRS rapor ve tablolarında hazırlayan kişinin bakış açısı yer almaz. Bu sayede subjektif değerlendirmelerin önüne geçilir.

IFRS hangi ülkelerde kullanılıyor?

Günümüzde UFRS’yi kullanan 150’den fazla ülke mevcut. 2005’te alınan karar ile Avrupa Birliği üyesi ülkelerin tamamı finansal rapor ve tabloların hazırlanmasında UFRS’den yararlanır durumda. Fakat durum başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere UFRS’yi tercih eden ülkelerin dışına çıkıldığında biraz farklılık gösterebilir. Şöyle ki Amerika Birleşik Devletleri US GAAP adındaki kendi standartlarını kullanır. Benzer şekilde Kanada Canadian GAAP, Birleşik Krallık ise UK GAAP standartlarını tercih eder. Türkiye’de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) ile Sermaye Piyasası Kurulunun oluşturduğu Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) kullanılır.

IFRS raporlarının içeriğinde hangi bilgiler yer alır?

IFRS rapor ve tablolarının içeriğinde yatırımların türünün ve içeriğinin anlaşılmasını daha kolay hâle getiren bilgiler yer alır. Buna ek olarak yatırımcı şirket ile yatırım yapılan şirketin mali durumlarını gösteren belgeler de UFRS’nin içeriğine dahil:

• Gelir durumunu gösteren kapsamlı tablo
• Nakit akışına ilişkin veriler
• Şirketin finansal durumunu ortaya koyan tablo
• Finansal tabloların detaylı açıklamaları
• Öz kaynaklardaki değişim gösteren tablo (Dağıtılmamış kârlar tablosu)

Bu noktada UFRS rapor ve tabloları ile muhasebe politikalarını açıklayan özetin de yatırım sürecindeki ilgili şirkete sunulması gerektiğinin altını çizmek gerek. Ayrıca son dönem UFRS raporunun yanı sıra bir önceki dönemin raporunun da sunulması kâr/zarar oranındaki değişikliklerin analiz edilmesi açısından önemli. Nitekim karşılaştırmalı veri analizinin önünü açmak şeffaflık ve güven ilkesini de destekleyerek şirketler arası ilişkileri geliştirebilir.

IFRS ve GAAP arasındaki farklar neler?

UFRS’nin kullanıldığı ülkeleri ve farklı raporlama standartlarını açıkladığımız bölümde Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Kanada’nın çeşitli versiyonlarını tercih ettiği GAAP’tan bahsetmiştik. IFRS ve GAAP arasındaki farkları irdelemek GAAP ile karşılaştığınızda işinizi kolaylaştırabilir. Söz konusu farkları aşağıdaki gibi özetlemek mümkün:

• Envanter yönetimi açısından muhasebe yönetimleri her iki sistemde de farklı işler.
• UFRS maddi olmayan varlıkları gelecekte ekonomik fayda yaratma ihtimalleri varsa muhasebeleştirir, GAAP bunu yapmaz.
• UFRS finansal ilkelerin değerlendirilmesine daha uygun iken GAAP daha çok prosedürler bütünü olarak görülebilir.
• UFRS geliri GAAP’a göre daha genel şekilde muhasebeleştirir.
• UFRS’de borçlar arasında ayrım yapılmaz. GAAP’ta ise cari ve cari olmayan borçlar sınıflandırması mevcut.

UFRS neden önemli?

Yatırımcıların, halka açık şirketlerin ve finansal tablo kullanıcılarının mali tablolarını uluslararası düzeyde karşılaştırmaları amacıyla oluşturulan UFRS, güveni ve şeffaflığı teşvik eder. Uluslararası finans piyasalarında güvenin ve şeffaflığın sorgulandığı durumlarda işlem hacmi düşer ve ekonomik yatırım azalır. Bu da hem ulusal hem de uluslararası bağlamda ekonomilerin daha kaygan zeminlere yerleşmelerine sebep olur.

UFRS’nin önemli olmasının bir diğer sebebi ise analiz edilebilirlik ve ölçülebilirlik sunması. UFRS aracılığıyla sunulan veriler şeffaf ve objektif olduğu için yatırımcıların şirketlerin temel finansal performansını değerlendirmesi kolaylaşır. Böylece yatırımcılar daha rasyonel veri setlerinden hareketle yatırımlarına karar verir. Aynı durum şirketlerin kendi finansal durumlarını, diğer şirketler ile kıyasladığı durumlar için de geçerli.

21. yüzyılda küresel piyasaların çok daha ulaşılabilir olması ve rekabetin yoğunluğunun bir hayli artması belirli standartları karşılamayı, şeffaflığı, güven ilkesini tesis etmeyi ve ölçülebilir olmayı gerekli kılar. Bu durum, kaçınılmaz olarak, muhasebe raporları  ve finansal tablolarda standartlaşmayı da beraberinde getirir.

UFRS dokümantasyonun uluslararası standartları açısından rekabet dezavantajı yaşamamanızı sağlar. Küresel piyasalardaki ulaşılabilirliğinize katkıda bulunan UFRS, yatırımcı ilişkilerinizde güven ilkesini tesis etmenize olanak tanır. Şeffaf bir finans politikası izlemenizi sağlayan UFRS, temel performans analizini takip etmenizi de sağlar.

Gerek finans kuruluşlarının yöneticileri gerekse yatırımcılar için uluslararası standartlara uygun bir konfor alanı yaratan UFRS, diğer ülkelerdeki finans kuruluşları ile ortak paydada buluşmanızı kolaylaştırır.