Merkez Bankası, sadeleşme sürecinin kademeli olarak devam edeceğini açıklarken, bankalardan da KKM'ye geçen yatırımcıları TL mevduata yönlendirmesini istedi.
İçindekiler
Sadeleşme süreci kapsamında yabancı para mevduattan kur korumalı mevduata dönüşüm hedefi uygulamasına ve TL payına göre menkul kıymet tesis ve zorunlu karşılık uygulamasına son verildi. Türk lirası mevduatlar artarken, kur korumalı hesaplardan Türk lirası mevduata geçiş sağlanarak kur korumalı mevduatın azaltılması hedefleniyor.
Kur Korumalı Hesaplara İlişkin Basın Duyurusu
Kur korumalı TL mevduat sisteminin başlıca amacı, bankalarda bulunan toplam mevduat fonları içerisindeki Türk lirasının payını artırmaktı. Döviz kurlarındaki yükselişten dolayı yatırımcıların Türk lirasından uzaklaşıp dolara yönelmesini, yani dolarizasyonu önlemek de bu alternatif sistemin yürürlüğe alınmasının amaçlarından biriydi.
Kur korumalı TL mevduat yatırımcıların döviz hesaplarını TL cinsinden hesaplara dönüştürülmesi halinde kar kaybı yaşamayacağını garanti eden bir sistem. Döviz kurlarındaki dalgalanmaların dikkate alınarak vatandaşın birikimlerini güvence altına almayı hedefleyen bu devlet destekli bankacılık ürününde, vade sonunda kur değişiminin faiz oranı üzerinde kalması halinde oluşabilecek fark müşteri hesabına TL olarak yansıtılıyor.
Döviz garantisindeki TL yatırım teşviki, tüm banka hesap türlerini içeren bir sistem değildir. Yatırımcıların kamu, özel ve katılım bankalarında bulunan döviz tevdiat hesaplarını ve döviz cinsinden katılım fonlarını içerir.
Kur Korumalı Mevduatta Asgari Faiz Zorunluluğu Kaldırıldı!
Döviz garantili mevduat hesabı, kredili mevduat hesabı ve diğer vadeli hesaplara göre daha farklı çalışır. Mevduat hesaplarında sadece mevduat faiz oranları geçerli iken kur korumalı TL mevduat hesabında, döviz kurlarındaki dalgalanmalar da dikkate alınır. Mevduat hesabı sahipleri, vade sonunda ne kadar faiz getirisi kazanacaklarını net olarak önceden bilirler.
| Mevduat Hesapları | Döviz Garantili Mevduat Hesabı |
|---|---|
| Sadece mevduat faiz oranları geçerlidir. | Döviz kurlarındaki dalgalanmalar da dikkate alınır. |
| Faiz getirisi net olarak önceden bilinir. | Döviz kurları da dikkate alınır ve bu yüzden kazanç ancak vade sonunda hesaplanabilir. |
Kur korumalı TL mevduat faiz hesaplama işlemi, normal vadeli mevduat hesaplarındaki gibidir. Ancak burada hesaplama, herhangi bir kesinti söz konusu olmadan yapılır. Buna göre yatırımcının anaparasına, hak ettiği faiz getirisi de eklenir ve yatırımcıya ödenir. Döviz hesabının TL hesabına dönüştürüldüğü gün saat 11.00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kuru ile vadenin dolduğu gün yine aynı saatte ilan edilen kur arasındaki fark, mevduat faizinden daha fazla getiri sağlıyorsa, aradaki fark da hesaplanarak yatırımcıya ödenir.
Mevduat getirisinin stopaj vergisi var mı?
Uygulamanın yürürlüğe girdiğini bildiren Resmî Gazete tebliğinde stopaj ile ilgili herhangi bir madde yer almazken Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, kur korumalı TL mevduat hesabından elde edilen gelirler için stopaj uygulanmayacağı bildirildi. TL yatırımını teşvik etmek amacıyla bu uygulama dâhilindeki hesaplarda herhangi bir kesinti olmayacaktır.
TL ve dolar/döviz kuru arasındaki fark, vade sonunda hesaba yansıtılır. Önce kur korumalı TL mevduat faizinin getiri/kâr payı hesaplanır. Ardından hesabın açılışı ile vade sonundaki kur değişim oranı hesaplanır ve bu iki tutar arasında kıyaslama yapılır. Hangisi daha yüksekse, o oran üzerinden mevduat ve katılım fonu sahibine ödeme yapılır.
Kur Korumalı TL Mevduat Faiz Oranları
Yatırımcının anapara tutarı ile faiz/kâr payı getirisi, hesabın açıldığı banka tarafından hesap sahibine ödenir. Eğer kur değişim oranı doğrultusunda artı bir fark çıkarsa, bu fark TCMB tarafından, hesap sahibine ödenmek üzere ilgili bankaya iletilir. Yani yatırımcılar, dövize yatırım yaptıkları takdirde elde edecekleri geliri, TL’ye yatırım yaparak elde etmiş olurlar.
Yabancılar için Kur Korumalı TL Mevduat Sistemi
Türkiye'de kanuni yerleşim yeri bulunan gerçek kişiler kur korumalı TL mevduat hesabı açabilirler.
Döviz koruması ile yapılan mevduat hesabı TL yatırım teşviki, olumlu ve olumsuz birtakım sonuçlar doğurabilir. Hükümetin ve Merkez Bankası’nın öngörüsü, kısa vadede fiyat istikrarının sağlanacağı ve döviz kurlarındaki dalgalanma makaslarının kısalacağı yönünde. Sistemin birtakım sınırlandırmalara tabi olmasının sebebi de uzun vadede olumsuz etkiler doğurma ihtimalidir.
Enflasyona Etkileri: Kur korumalı TL mevduat hesaplarının vade tarihlerinde döviz kurlarının yüksek olması, Merkez Bankası tarafından farkın ödenmesini zorlaştırabilir. Böyle bir durumda kaynak yaratma amacıyla para basma yöntemine başvurulması kuvvetle muhtemeldir. Dolaşımdaki paranın ani artışı ise enflasyona olumsuz bir şekilde yansıyabilir.
Dolar Talebine Etkileri: Yatırımcılar, Türk lirasının değer kaybetme riskinden uzaklaşmaya ve nispeten daha güvenilir olduğu düşünülen dolara yatırım yapmaya eğilimlidir. Kur korumalı TL mevduat hesaplar, tasarruf sahiplerine, dolara yatırım yapmış gibi kazanç elde edebileceklerini garanti eder. Bu durum da yatırımcıların dolara olan talebini azaltabilir.
Hazineye Etkileri: Vade sonundaki döviz kuru seviyeleri, bu sistemin hazine üzerindeki etkilerini doğrudan belirleyecek olan unsurdur. Fiyat istikrarının sağlanması ya da Türk lirasının değer kazanması durumunda hazineye bir ödeme yükümlülüğü doğmayacak. Fakat TL değer kaybettiği takdirde kur farkını ödemek zorunda kalacak olan hazineye ciddi bir yük binebilir.
Kur korumalı TL mevduat hesabı açmak için, sisteme dâhil olan bankalardan birine başvurulabilir. Devlet bankaları, özel bankalar ve katılım bankalarının bu sisteme dâhil olma hakları bulunmaktadır. Hâlihazırda açık olan döviz tevdiat hesabının bulunduğu bir bankanın sisteme katılması ile birlikte kur korumalı TL mevduat hesap açılabilir.
HangiKredi Finansal Raporu ile Kredi Sağlığınızı Öğrenin!
8.12.2023
6.12.2023
4.12.2023
1.12.2023
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.