Yatırım Araçları Rehberi

Şirketlere ortak olma fırsatı: Hisse senetleri

Varlıklarınız üzerinden kazanç sağlamak istiyorsanız hisse senetlerine yatırım yapabilirsiniz. Şirketler, sermayesini ve likiditesini* artırmak için halka arz olur. Halka açılan şirketlerin paylarını satın aldığınızda hissedar hâline gelirsiniz. Böylece ilgili hissenin değeri arttığında paylarınız oranında kâr elde edebilirsiniz.

Hisse senetlerinin avantajları nelerdir?

Hisse senetlerinin yatırımcılara sağladığı pek çok avantaj bulunur. Bu avantajların başında yüksek getiri potansiyeli vardır. Bazı ekonomik koşullarda borsada alım fırsatları oluşur. Düşük seviyeden aldığınız payların değeri arttığında kazanç sağlarsınız. Bu noktada borsada sürecin her zaman aynı ilerlemediğini belirtelim. Temel yatırım araçlarından olan hisse senedinin diğer avantajları şunlardır:

Portföy çeşitlendirme: Borsada farklı sektörlerde ve ölçeklerde faaliyet gösteren çok sayıda şirket işlem görür. Risk ve getiri beklentilerinize göre farklı hisselere yatırım yaparak portföyünüzü çeşitlendirebilirsiniz.

Yatırım araçlarına göz atın!

Yüksek likidite: Hisse senetlerini borsanın işlem saatlerinde dilediğiniz gibi alıp satabilirsiniz. Böylece nakit ihtiyacınız olduğunda ya da birikimlerinizi başka bir yatırım aracına yönlendirmek istediğinizde beklemenize gerek kalmaz.

Hisse senedi almanın avantajları arasında temettü ödemeleri de bulunur. Şirketler, hissedarlarına belirli dönemlerde kâr dağıtabilir. Temettü, yıllık bilançoya göre belirlenen net kârdan ya da yedek akçelerden verilir. Yatırımcılara pasif gelir sağlayan temettü, hisse senedi sayısına göre belirlenir. Örneğin X hissesinden 3.000 adet aldığınızı varsayalım. Şirket hisse başına 2 TL temettü dağıtırsa 6.000 TL gelir elde edersiniz.

Hisse senedi seçerken nelere dikkat edilmelidir?

Hisse senedi, en sık tercih edilen yatırım araçlarından biridir. Bu menkul kıymete yatırım yapmadan önce bazı detayları araştırmalısınız. Hisse senetlerinin fiyatları; şirketin performansı, finansal tabloları, yönetim kalitesi, risk potansiyeli, sektör ve piyasa trendlerine göre belirlenir. Ayrıca şu fiyat değerleme ölçütleri de oldukça önemli:

Fiyat Kazanç Oranı (F/K): Hisse senedinin piyasa fiyatının şirketin net gelirine oranıdır. Düşük F/K oranı, hissenin şirket kazancına uygun fiyatlandırıldığını gösterir. Yüksek oran ise hissenin beklentilerin üzerinden değerlendiğini belirtir.

Piyasa Değeri / Defter Değeri (PD/DD): Piyasa değeri, hissenin fiyatı ile sayısının çarpımıdır. Defter değerine ise şirketin varlıklarından borçlarının çıkarılmasıyla ulaşılır. Bu iki değerin birbirine oranı, hisse değerlemesi ve şirketin öz kaynaklarının uyumunu gösterir.

İdeal PD/DD oranı, genel anlamda “1” olarak kabul edilir. İdeal seviyenin gerisindeki oran, şirketin ucuz fiyatlamadan dolayı zarara uğrayacağına işaret eder. Aksi durumda ise hissenin öz kaynaklara kıyasla aşırı fiyatlandığı söylenebilir.

Hisse senetleriyle nasıl yatırım yapılır?

Hisse senedine yatırım yapmak için izleyebileceğiniz farklı yollar bulunur. Dilerseniz SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) tarafından yetki belgesi verilen aracı kurumlar ve bankalar üzerinden hisse senedi alabilirsiniz. Öncelikle bu aracı kurumlarda bir yatırım hesabı açmalısınız. Ardından yatırım hesabınıza para yatırabilir, hisse senedi alım ve satım emri verebilirsiniz. Ayrıca profesyoneller tarafından yönetilen yatırım fonları da oldukça caziptir. Bu fonlara dâhil olarak hisse senedi seçimi ve portföy yönetimi gibi konularda stratejik kararlar alabilirsiniz.

Sabit getiri ve düşük riskli yatırım seçeneği: Tahviller

Sabit getirili ve düşük riskli yatırım araçları arıyorsanız tahvilleri tercih edebilirsiniz. Tahviller; şirketler, devletler ve diğer kuruluşlar tarafından ihraç edilir. Borçlanma aracı olduğu için ihraç edenlere finansman sağlar. Borç veren konumundaki tahvil yatırımcıları, belirli bir vadenin ardından faiz işlemiş anapara tutarını geri alır. Borsada işlem gören bu menkul kıymete yatırım yapmadan önce tahvil çeşitlerini, avantajlarını ve seçiminde dikkat edilmesi gereken noktaları bilmelisiniz.

Sıklıkla birbiriyle karıştırılan bono ve tahvile dair detaylar için ilgili linke tıklayın!

Tahvil çeşitleri nelerdir?

Risksiz yatırım araçlarından olan tahviller, ihraç eden kurum ve kuruluşa göre çeşitlere ayrılır. Ayrıca menkul kıymetin özelliklerine göre belirlenen bazı tahvil türleri de bulunur. Aşağıda tahvil çeşitlerini görebilirsiniz.

• Devlet tahvilleri: Hazine tahvili adıyla da bilinir. Düşük riskli olmasıyla ön plana çıkar.
• Özel sektör tahvilleri: Bankalar ya da anonim şirketler tarafından çıkarılır. Nispeten daha yüksek risk taşıyan bu tahviller, firmalara finansman desteği verir.
• Endeksli tahviller: Tahvillerin altın, anapara ve döviz gibi kıymetlere endekslenmesidir. Yatırımcıları, enflasyon ve faiz değişimlerine karşı korur.
• Kuponlu tahviller: Faiz getirisinin belirli dönemlerde ve vade bitiminden önce ödendiği kupon türleridir.

Bunların yanı sıra değişken ve sabit faizli olmak üzere iki ayrı tahvil çeşidi daha vardır. Değişken faizli tahvilde oranlar, piyasanın güncel koşullarına göre yenilenir. Sabit faizli tahvillerde ise vade sonuna kadar aynı oran uygulanır.

Tahvillerin avantajları nelerdir?

Tahviller, en sağlam yatırım aracını tercih etmek isteyenler tarafından rağbet görür. Zira bu menkul kıymeti ihraç edenler, yatırımcılara anapara ve faiz taahhüt eder. Ayrıca düşük risk, çeşitlilik ve likidite gibi avantajlar da bulunur. Temettü sahipleri, vade süresi boyunca düzenli ödeme alır. Böylece temel gelirinize ek sabit kazanç elde edebilirsiniz.

Tahvil seçerken nelere dikkat edilmelidir?

Gözde yatırım araçlarından biri olan tahviller arasında seçim yaparken bazı detayları göz önünde bulundurmalısınız. Tahvil seçerken dikkat edilecek hususlar şunlardır:

• Tahvil ihraç eden kurum ya da kuruluşun kredi derecelendirmesi
• Faiz oranına göre risk ve getiri dengesi
• Tahvilin işlem gördüğü piyasanın analizi
• Piyasa fiyatından nakde çevrilme kolaylığı

Tahvil seçiminde vade süresine de dikkat etmelisiniz. Bu noktada yatırım stratejileriniz size yol gösterir. Uzun ve kısa vadeli yatırım tercihinize göre tahvil vadesini belirleyebilirsiniz.

Tahvillerle nasıl yatırım yapılır?

Temel yatırım araçlarına, aracı kurumlar üzerinden ulaşabilirsiniz. Tahvil alıp satmak için lisanslı aracı kurumlarda ya da bankada yatırım hesabı açmalısınız. Yatırıma başlamadan önce sizden alacağınız tahvil fiyatı kadar parayı hesabınıza yüklemeniz istenir. Hazine tahvillerini, doğrudan Merkez Bankası şubelerinden de alabilirsiniz.

Fiziki ve sanal varlıklarla yatırım yapma yolu: Emtialar

Ticarete konu olan tüm fiziki ve sanal varlıklar, emtia sınıfında yer alır. Emtialara farklı kanallar üzerinden yatırım yapabilirsiniz. Bu yatırım araçları; standart borsada, spot, vadeli ve tezgâh üstü piyasalarda işlem görür. Spot piyasada anlık işlemler gerçekleştirilir. Vadeli piyasada ileri bir tarihte, belirlenen fiyat üzerinden işlem yapılır. Tezgâh üstü piyasalar ise yatırımcılar organize borsalar dışında bir araya gelir. Emtiaya ve yatırım stratejilerinize göre bu finansal piyasa türlerinden birini tercih edebilirsiniz.

Emtiaların çeşitleri nelerdir?

Finansal yatırım araçlarından emtianın bazı çeşitleri vardır. Aşağıdaki tabloda emtia kategorilerini ve türlerini görebilirsiniz.

Emtialar arasında pek bilinmeyen yatırım araçları da bulunur. Örneğin kimyasallar ve ormancılık ürünleri de emtia kabul edilir. Kimyasal emtialar; petrokimya ürünleri, gübreler, plastikler ve diğer bileşiklerdir. Ormancılık ürünlerinde ise kereste, odun ve ahşap gibi seçenekler yer alır.

Emtiaların avantajları nelerdir?

Kazançlı yatırım araçlarından olan emtiaların pek çok avantajı bulunur. Emtialar, portföyünü çeşitlendirmek isteyenler için oldukça idealdir. Zira hem fiziki hem sanal çok sayıda emtia türü vardır. Ayrıca bu yatırım araçları, enflasyon dönemlerinde bazı kâr fırsatları sunabilir. Jeopolitik olaylar, piyasa hareketleri, arz ve talep dengesine göre kazanç elde edebileceğiniz emtialara yatırım yapabilirsiniz.

Emtia yatırımında nelere dikkat edilmelidir?

Emtia yatırımı yapmadan önce güncel piyasa koşullarını araştırmalısınız. Ayrıca küresel ekonomik gelişmeleri takip etmeniz de oldukça önemlidir. Örneğin OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü) petrol fiyatlarını arttırdığında ilgili emtianın değeri değişebilir. Benzer şekilde kıtlık ve bolluk dönemlerinde tarım ürünlerinde fiyat dalgalanmaları olur. Bu gibi gelişmeleri takip ederek emtia seçebilir ve alım satım kararı verebilirsiniz.

Emtialarla nasıl yatırım yapılır?

Emtiaları da diğer yatırım araçlarında olduğu gibi aracı kurumlardan ya da bankalardan alabilirsiniz. Forex ve VİOP, emtia alım satımında en çok tercih edilen platformlardır. Dünyanın en büyük ve likit piyasası Forex (Foreign Exchange), emtiaları sanal yollarla almayı mümkün kılar. 24 saat açık olduğu için varlıkları dilediğiniz zaman nakde çevirmenizi sağlar. VİOP (Vadeli İşlem Opsiyon Piyasası) aracılığıyla da fiyatı, miktarı, niteliği önceden belirlenen emtiaları ileri bir tarihte alabilirsiniz.

Kârlı ve uzun vadeli yatırımın anahtarı: Gayrimenkul

En iyi yatırım aracını belirlerken uzun vadeli seçeneklere yönelebilirsiniz. Gayrimenkul yatırımı, sermayenizi düşük risk ve yüksek getiriyle değerlendirmenizi sağlar. Birikiminiz varsa konut ve arazi gibi taşınmaz türlerine yatırım yapabilirsiniz. Üstelik gayrimenkulün niteliğine göre bankaların sunduğu farklı krediler de bulunur. HangiKredi’den kredi türlerini karşılaştırabilir, en avantajlı tekliflere kolaylıkla başvurabilirsiniz.

Gayrimenkul yatırımının avantajları nelerdir?

Uzun vadeli yatırım araçlarından olan gayrimenkuller, yüksek değer artışı potansiyeline sahiptir. İlgili bölgede yapılan altyapı projeleri ve diğer gelişmeler, taşınmazın kıymetini zamanla artırır. Gayrimenkul yatırımıyla kira geliri de elde edebilirsiniz. Böylece hem değer artışından hem de kira gelirinden yararlanırsınız.

Gayrimenkul seçerken nelere dikkat edilmelidir?

Gayrimenkul, doğru seçildiğinde en kârlı yatırım aracı olabilir. Bunun için öncelikle taşınmazın yer aldığı konuma dikkat etmelisiniz. İleride değerlenme ihtimali yüksek olan yerlerdeki gayrimenkullerden daha fazla kazanç sağlarsınız. Ayrıca gayrimenkul türüne de karar vermelisiniz. Örneğin tarım arazisine yatırım yaparak üretime başlayabilir, merkezî konumlarda kiralamak üzere dükkân ya da ofis satın alabilirsiniz.

Gayrimenkul yatırımı nasıl yapılır?

Gayrimenkul yatırımı için öncelikle finansal durumunuzu değerlendirmelisiniz. Taşınmazı konut kredisiyle satın almak için belirli bir tutarda peşinatınız olmalıdır. Bankalar, çoğunlukla %20 peşinat göstermenizi ister. Gayrimenkul satın almak için güncel yatırım araçlarından da yararlanabilirsiniz. Örneğin Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları (GYO), alım satım ve kira kazançlarını kâr ortaklarına temettü olarak dağıtır. Genellikle yıl sonunda dağıtılan bu temettülerden düzenli gelir elde edebilirsiniz.

Notlar:
*nakde kolay çevrilebilen varlıklar