Seçim Belirsizliğinde Nasıl Davranmalıyız?

2021 Aralık’ta düşük faiz (enflasyon altında seyreden negatif reel faiz) politikasının tercih edilmesinin ardından kurlarda hızlı bir yükseliş ortaya çıkmış bu da ekonomi yönetimi tarafından “rekabetçi kur” olarak adlandırılmıştı: Amaç ihracatı artırarak döviz fazlası vermekti. Döviz fazlası kurlardaki yükselişi durduracak ve kur artışının tetiklediği yüksek enflasyon platosundan tekrar düşük enflasyon platosuna geçilecekti. Ancak hedeflenen gerçekleşmedi. Cari açık (döviz açığı) yıllık 55 milyar dolar gibi rekor düzeylere ulaştı. Bu artışta enerji fiyatlarındaki artış da etkili oldu. Ancak yurtiçi harcama artışı odaklı ekonomik büyüme cari açığı artıran en önemli etkenlerden biriydi. Büyüme üretim artışı, üretim artışı da ithalat artışı demektir. Çünkü üretim yapımız doğrudan ve/veya dolaylı ithalata bağlı…

Tabii ki bu kadar yüksek cari açık verilen süreçte kurların nasıl “yatay” seyretmeye devam ettiği merak edilebilir. Bunun birkaç nedeni var: Birincisi TCMB’nın doğrudan/dolaylı döviz satışları. İkincisi de TL kredi kanalının, özellikle ithalatçı ve ithalatı destekleyecek harcamaları finanse etmek için kullanılmasının yolunu kesmek. Ek olarak da dövizin kontrollü satışını sağlamak.

Döviz kurları nasıl hareket edecek? 

Seçimlere kadar en azından döviz kurlarında yatay bir hareketin veya çok küçük yukarı yönlü hareketlerin olmasını bekliyoruz. Ancak bu sürecin aynı politikaları sürdürerek seçimlerden sonra devam etmesi çok zor. Çünkü TCMB’nin döviz rezervleri  swap adı verilen borçlanma ile biriktirilmiş dövizler. Diğer taraftan 196 milyar USD bir yıl içinde çevrilmesi gereken kısa vadeli dış borç söz konusu. Cari açığı da buna eklediğinizde yıllık yaklaşık 250 milyar USD finansman bulmak zorundayız. Dolayısıyla bu sürdürülebilir bir durum değil…

Döviz kurlarına göz atın!

Seçimlerden sonra mevcut yönetimin iktidarda kalması durumunda aynı politikalara devam etmesi muhtemel. Ancak bu durumda kurlarda ciddi bir yükseliş kaçınılmaz olabilir. Bu da zaten yüksek seyreden enflasyonun yüksek kalmaya devam etmesi demektir. Mevcut politikaları devam ettirmek için dövizi tutmak gerekiyor ki bu, sermaye kontrollerini sıkılaştırmak ve/veya TL kredi musluklarını kapatmak ile mümkün görünüyor. Bu da ekonomik faaliyetlerin daralması ve ekonomide nakit akışlarının bozulması anlamına geliyor. 

Belirsizlik karşısında ne yapmalıyız? 

• Öncelikle asla döviz ile borçlanma gibi bir kur riski altına girmeyeceğiz. Bunu mevcut koşullarda yönetmek oldukça zor.
• Bu koşullar altında mutlaka bir sepet yapmak gerekiyor. Bu sepette mutlaka altın da olmalı. Fed yüksek faiz nedeniyle faiz artımını biraz daha devam ettirirse ABD’nin durgunluğa girmesi muhtemel. Bu durumda Fed tekrar faiz düşürmeye ve parasal genişlemeye başlar bu da uluslararası piyasalarda altın fiyatlarını yukarı itebilir.
• Sepette TL mevduat (mevcut durumda yüzde 30 mevduata faiz ödeniyor) ve küçük de olsa kar dağıtan likiditesi yüksek (İMKB 30) hisse senedi de bulunmalı. Sepetin bir bölümünü de yabancı para veya yabancı para cinsinden enstrümanlar (örneğin Eurobond) oluşturmalı.
• Peki TL ve Yabancı Para ağırlığı yüzde kaç olacak? Bu sizin alacağınız riskle ve seçim sonuçlarından ne beklediğinizle ilgili. Herkesin risk algısı ve beklentisi farklı.
• Konut, arsa, otomobil gibi seçenekler de yabana atılmamalı. Bu yıl yüksek enflasyonun devam edeceği ortada iken TL cinsinden ev, arsa, otomobil gibi malların fiyatlarının düşmesini beklememek gerek. Ancak döviz veya altın bazında düşüş olabilir, TL bazında pek olası görünmüyor. Enflasyonda borçlunun ve malda olanın kazandığını çok tecrübe ettik, hala da ediyoruz.
• Öncelikli amacın bu süreçte kazanmak değil kaybetmemek olduğunu unutmayın. Bu nedenle yüksek risk almaktan kaçının… 

Sadi Uzunoğlu'na ait diğer içerikleri okumak için:

• ABD ve Avrupa'daki Bankacılık Krizi Ne Anlama Geliyor?
• Borçlanma ve Enflasyon
• Enflasyon Borçlular Açısından Ne Anlama Geliyor?