Kıdem ve İhbar Tazminatı Hesaplama

Çalışanların, çalıştıkları süreye göre belli hakları oluyor. Bunlardan en merak edilenleri arasında kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı var. Sık sık birbiri ile karıştırılan bu iki terimin açıklamaları şöyle: 

Kıdem tazminatı: Sigortalı bir çalışanın, çalıştığı süre boyunca çalıştığı yere harcadığı emeğe karşılık işten ayrılırken aldığı bir tazminattır. Kıdem tazminatını hak etmek için o iş yerinde minimum 1 sene çalışılmış olması gerekir. 

İhbar tazminatı: Sigortalı bir çalışanın, kanunda belirtilen süreler kapsamında ihbar süresi dolmadan ya da önceden haber verilmeden işten çıkarılması durumunda çalışana ödenmesi gereken tazminattır. Bu durumun tersi de mevcut. Çalışan, yasalarda belirtilen süreler kapsamında önceden haber vermeden işten ayrılırsa bu sefer de çalışanın, işverenine ihbar tazminatı ödemesi gerekir. 
 

İhbar tazminatı, ihbar sürelerine göre hesaplanır. İhbar süreleri ise şu şekildedir:

• 6 aydan az çalışanlar için 2 hafta
• 6 ay ile 1,5 yıl arası çalışanlar için 4 hafta
• 1,5 ile 3 yıl arası çalışanlar için 6 hafta
• 3 yıldan fazla çalışanlar için 8 hafta

Hesaplama yaparken ilgili süreye karşılık gelen aylık brüt maaş üzerinden hesaplama yapılır. Ayrıca gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır. Kıdem tazminatı hesaplaması ise çalışılan her tam yıl ile aylık son brüt maaşın çarpılması ile yapılır. Kıdem ve ihbar tazminatı hesaplamasını, hesaplama aracımızı kullanarak kolayca gerçekleştirebilirsiniz. 
 

Emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam eden çalışanlar için de kıdem tazminatı söz konusu olabilir. Emekli olduktan sonra kıdem tazminatı alınmadan çalışılmaya devam edilmişse, iş sözleşmesi sona erdiğinde kıdem tazminatı almaya hak kazanacak şekilde, çalışma süresinin tamamını ve son brüt ücreti dikkate alınarak kıdem tazminatı ödemesi yapılır. 

Böyle bir durumda kıdem tazminatı alabilmek için bazı şartların sağlanıyor olması gerekir. Öncelikle İş Kanunu’na göre işveren zam yapmak zorunda değildir ancak verilen ücret asgari ücretin altında olamaz. Eğer iş sözleşmenizde her yıl yapılacak zam belirtilmişse ancak sözleşmeye uyulmamışsa haklı işten ayrılma sebebi ile kıdem tazminatı alınabilir. Ya da aldığınız ücret asgari ücretin altında kalmış ve buna rağmen zam yapılmamışsa yine kıdem tazminatı hakkı doğabilir. 

Kıdem tazminatı tavan tutarı yıldan yıla değişiklik gösterir. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 2022 için alınan karara göre kıdem tazminatı tavan tutarı 12.976,00 TL’dir. Aldığınız brüt ücret, belirlenen bu ücretin üzerinde olsa bile hesaplama bu tavan tutara göre yapılmaktadır. 

İş Kanunu’na göre kıdem tazminatı almak için sağlanması gereken şartlar şunlardır:

• İş akdinin belirli nedenlerle sona ermesi
• İşçi tarafından haklı nedenle derhal fesih hakkı
• Muvazzaf askerlik nedeni ile fesih
• Emeklilik nedeniyle fesih
• Kadın işçinin evlenmesi nedeni ile fesih

Kıdem ve ihbar tazminatlarında zaman aşımı vardır ve sözleşmesinin feshedildiği tarihte başlar. Farklı durumlar özelinde farklı zaman aşımı süreleri söz konusudur:

• 25 Ekim 2017 yılında yapılan düzenlemeden sonra iş sözleşmesi sonra erdirilen işçi için 5 yıl,
• 25 Ekim 2017 yılından önce sözleşmesi sona eren işçi için 10 yıl,
• 01 Temmuz 2012 ile 25 Ekim 2017 tarihleri arasında sona eren iş sözleşmeler için yıllık izin ücreti alacağı varsa 10 yıl,
• Emeklilik nedeniyle fesih
• 25 Ekim 2017 tarihinden önce iş sözleşmesi feshedilmişse ve kötü niyet tazminatı alınacaksa 10 yıl