Pasaport Türleri Nelerdir?

Pasaport türleri nelerdir?

Pasaportlar, uluslararası seyahatlerde kimlik ve vatandaşlık bilgilerinizi doğrulayan resmî belgelerdir. Ancak farklı amaçlar ve kullanıcı grupları için ayrı pasaport türleri ve renkleri vardır. Peki pasaport türü nedir?

Türkiye'de dört ana pasaport türü mevcuttur. Bunlar; bordo (umuma mahsus), yeşil (hususi), gri (hizmet) ve siyah (diplomatik) pasaportlardır. Bu ayrım; pasaport sahiplerinin statülerine, görevlerine ve seyahat amaçlarına göre yapılır.

İlgili evrakta yer alan bilgilerinizi kontrol etmek istediğinizde “Pasaport türü nerede yazar?” diye merak edebilirsiniz. Bunun için belgeyi kontrol edebileceğiniz gibi e-Devlet üzerinden pasaport türü sorgulama işlemi de yapabilirsiniz. 

Pasaport türleri ve renkleri, seyahat edilecek ülkenin vize politikaları ve giriş koşulları üzerinde de etkili olabilir. Bu nedenle doğru pasaporta sahip olmak, uluslararası seyahatlerinizi planlarken büyük önem taşır. Pasaport türü nasıl anlaşılır, bu noktada hangi detaylara bakılır gibi soruların yanıtları ile devam edelim. 

Bordo pasaport nedir, kimlere verilir?

P türü pasaport olarak da bilinen bu belge, Türkiye'de son derece yaygın bir kullanıma sahiptir. Bordo pasaport hangi tür sorusunu, “umuma mahsus” şeklinde yanıtlamak mümkündür. Dünya genelinde geçerli olan bordo pasaport türü, yurt dışına seyahat etmek isteyen her Türk vatandaşının sahip olabileceği bir belgedir. P pasaport türü ne demek sorusunu yanıtlarken ilgili belgeye dair aşağıdaki özelliklere de mutlaka değinmek gerekir: 

• Kapsam: Bordo pasaport, herhangi bir özel statü veya görev gerektirmeyen, standart seyahatler için kullanılan bir belgedir.
• Geçerlilik Süresi: Bu pasaport, 6 aydan 10 yıla kadar değişen süreler için verilebilir. Pasaport süresi, başvuru sahibinin talebine ve ödeyeceği harç miktarına bağlıdır.
• Vize Gerekliliği: Bordo pasaport sahipleri, pek çok ülkeye vize ile giriş yapabilir. Ancak bu pasaport türleri ile vize muafiyetinden faydalanarak gidilebilecek ülkeler de mevcuttur. 

Bordo pasaport, yurt dışına seyahat edecek farklı yaş ve gruplardan bireyler için uygundur. İlgili pasaport türünün genel şartları ise şu şekildedir: 

• 18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı, gerekli belgelerle başvuru yaparak bordo pasaport alabilir.
• 18 yaş altındaki bireyler, ebeveynlerinin veya yasal vasilerinin onayı ile bordo pasaport alabilir. 12 yaşından küçük çocuklar için biyometrik veri gerekliliği bulunmaz.
• Yurt dışında eğitim görecek öğrenciler, bordo pasaport alarak eğitimlerine devam edebilir. Öğrenciler için bazı ülkelerde vize muafiyeti veya özel kolaylıklar sağlanabilir.
• Tatil, iş seyahati, aile ziyareti gibi çeşitli sebeplerle yurt dışına çıkmayı planlayan Türk vatandaşları, bordo pasaport başvurusunda bulunabilir.

Bordo pasaport ile vizesiz olarak gidilebilecek ülke sayısı, 2024 yılında 118’e ulaşmıştır. Seyahat planlarınızı yaparken pasaport sürenizi kontrol etmeyi ve gerekirse yenilemeyi unutmamanız gerektiğini hatırlatalım. 

Yeşil pasaport nedir, kimlere verilir?

Yeşil; yani hususi pasaport, kamu görevlilerine ve onların aile üyelerine verilen bir belge türüdür. Bordo pasaporta kıyasla daha fazla ayrıcalık sunan bu seyahat belgesi, birçok ülkeye vizesiz giriş imkânı tanır. Aşağıdaki durumlarda yeşil pasaport almak mümkündür:

• Yeşil pasaport, devlet memurları, kamu görevlileri ile bu kişilerin eş ve çocuklarına verilir. Ayrıca belirli kriterleri sağlayan emekliler de yeşil pasaport alabilir.
• Yeşil pasaport genellikle 5 yıl süreyle verilir. Bu süre dolduğunda belgenin yenilenmesi gerekir.
• Yeşil pasaport sahipleri, Schengen üyesi ülkeler başta olmak üzere birçok yere vizesiz seyahat edebilir. Ancak vizesiz giriş uygulamaları zaman içerisinde değişebileceğinden seyahat öncesinde güncel bilgileri kontrol etmelisiniz. 

2024 yılı itibarıyla yeşil pasaport ile vizesiz gidilebilecek ülkelerin sayısı 140 civarındadır. Bu olanaktan faydalanabilenler ise şu şekilde sıralanabilir: 

• Devlet Memurları: 1. 2. ve 3. derece kadrolu devlet memurları ve diğer kamu görevlileri yeşil pasaport alma hakkına sahiptir.
• Emekliler: Emekli olduklarında 1. 2. ve 3. dereceden emekli aylığı bağlanan kamu görevlileri de yeşil pasaport alabilir.
• Aile Üyeleri: Yeşil pasaport sahibi kamu görevlilerinin eşleri ve 18 yaşını doldurmamış çocukları, bu haktan yararlanabilir. İlgili kişilerin çocukları eğitim görüyorsa bu olanaktan 25 yaşına kadar faydalanabilir. Evlenmemiş ve iş sahibi olmayan engelli çocuklar ise yaş sınırı olmaksızın bu haktan yararlanabilir.
• Kamu Görevlileri: Belediye, il ve ilçe başkanları gibi belirli pozisyonlarda görev yapan kişiler de yeşil pasaport alabilir.

Kamu görevlileri için özel olarak düzenlenen yeşil pasaport belge türü, uluslararası seyahatlerde büyük avantajlar sunar.. Bu pasaporta sahip olmak, pek çok farklı ülkeye seyahat etmeyi kolaylaştırır. 

Gri pasaport nedir, kimlere verilir?

Resmî adıyla hizmet pasaportu, Türkiye Cumhuriyeti tarafından kamu görevi ile yurt dışına gönderilen kişilere verilen bir belgedir. Bu pasaport türü, devlet adına belirli görevleri yerine getiren kişilerin yurt dışındaki kimlik ve görevlerini belgelemelerini sağlar. Hizmet pasaportu pasaport türünün özellikleri aşağıdaki gibidir: 

• Gri pasaport, kamu görevi kapsamında yurt dışına çıkan kişilere verilir. Devlet adına geçici veya sürekli görevlerde bulunma durumlarında yetkili kurumlarca tahsis edilir. 
• Gri pasaport, görev süresi boyunca geçerlidir. Görev tamamlandığında veya sona erdiğinde geçerliliğini yitirir.
• Gri pasaport sahipleri, bazı ülkelerde vize muafiyetinden faydalanabilir. İlgili muafiyet hakları saklı tutulur. 

Gri pasaport, özellikle devlet adına yurt dışında görev yapmak üzere gönderilen kişilere verilir. Bu kapsamda aşağıdaki gruplar gri pasaport alabilir:

• Devlet kurumlarında çalışan ve yurt dışında görev yapması gereken personel
• Uluslararası organizasyonlarda Türkiye'yi temsil eden, Türkiye Kızılay Cemiyeti ve Türk Hava Kurumu (THK) tarafından atanan kişiler
• Devlet veya resmî kurumlar tarafından yurt dışında belirli bir proje üzerinde çalışmak üzere görevlendirilen kişiler
• Belediyeler ve üniversiteler tarafından yurt dışında görevlendirilen personel

Gri pasaport, kamu görevlilerinin resmî sorumluluklarını yerine getirirken kimlik ve görevlerini belgelemelerine olanak tanır. Bu pasaport türü, uluslararası görevlerde güvenliği ve resmî tanınırlığı sağlar.

Siyah pasaport nedir, kimlere verilir?

Diplomatik pasaport, en yüksek statüye sahip seyahat belgesi türlerinden biridir. Türkiye Cumhuriyeti tarafından belirli devlet yetkililerine, diplomatik görevlerde bulunanlara ve bazı özel statüdeki kişilere verilir. 

• Siyah pasaport, üst düzey devlet yetkilileri ve diplomatik temsilcilere verilen bir pasaport türüdür. Uluslararası ilişkilerde resmîyet ve statü göstergesidir.
• Bu pasaportun ortalama 2 yıl geçerlilik süresi bulunur. Ancak bazı ülkeler, ilgili TC pasaport türleri için farklı geçerlilik süreleri belirleyebilir. 
• Siyah pasaport sahipleri, birçok ülkeye vizesiz seyahat edebilir. Diplomatik ilişkiler gereği bu pasaport sahiplerine birtakım özel ayrıcalıklar tanınır.

Siyah pasaport, belirli kriterlere ve statülere sahip kişilere aşağıdaki durumlarda verilir:

• Cumhurbaşkanı, başbakan ve bu makamda bulunan kişiler siyah pasaport kullanır.
• Türkiye Cumhuriyeti hükûmetinde görev yapan bakanlar, siyah pasaport alma hakkına sahiptir.
• Yurt dışında Türkiye'yi temsil eden büyükelçiler, elçiler ve konsoloslar bu pasaportu kullanır.
• Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay gibi yüksek yargı organlarının üyeleri siyah pasaport alabilir.
• Devlet tarafından özel görevlerle yurt dışına gönderilen üst düzey kamu görevlileri ve diplomatik statüdeki diğer çalışanlar, ilgili haktan faydalanabilir. 

Siyah pasaport sahipleri, herhangi bir harç bedeli ödemekle yükümlü değildir. Yalnızca defter bedeli ödenerek ilgili belgeye sahip olunabilir. 

Pasaport başvurusu nasıl yapılır?

Pasaport başvurusu yapmak, yurt dışına seyahat etmek isteyen bireyler için önemli bir adımdır. Türkiye'de pasaport başvurusu süreçleri, aşağıdaki adımlar üzerinden ilerler:

• Pasaport başvurusu yapmak için öncelikle randevu alınması gerekir. Bu işlem, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün internet sitesi üzerinden veya çağrı merkezi aracılığıyla yapılabilir.
• Randevu alınan tarih ve saatte belirlenen başvuru merkezinde bulunmalısınız. Türkiye'de pasaport başvuruları ilçe nüfus müdürlüklerinde yapılır.
• Pasaport başvurusu sırasında başvuru sahibinin biyometrik verileri alınır. Bu işlem, parmak izi alımını ve fotoğraf çekimini içerir. 12 yaş altı çocuklardan bu veriler talep edilmez. 
• Başvuru merkezinde gerekli formlar doldurulur, belgeler teslim edilerek başvuru tamamlanır.
• İşlemler tamamlandıktan sonra pasaport, başvuru sahibinin belirttiği adrese posta yoluyla gönderilir. Pasaportun teslim süresi, genellikle 7-10 iş günü arasındadır.

Bu adımları takip ederek ve belgelerinizi eksiksiz bir şekilde teslim ederek başvurunuzu sorunsuz bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz. Yurt dışına seyahat planlarınızı yaparken pasaport başvurusunu erkenden tamamlamanız, olası gecikmelerin önüne geçmenizi sağlar.

Pasaport başvurusu için istenilen belgeler nelerdir?

Pasaport başvurusu yaparken gerekli belgeler eksiksiz olarak hazırlanmalıdır. Başvuru sürecinin sorunsuz ilerlemesi için kritik öneme sahip olan belgeler, aşağıdaki gibidir: 

• Pasaport başvurusunda kimlik kartı veya nüfus cüzdanının aslı istenir. Kimlik bilgilerinin güncel ve doğru olması gereklidir.
• Son 6 ay içinde çekilmiş, arka fonu beyaz ve biyometrik özelliklere sahip 1 adet fotoğraf gereklidir. Fotoğrafın güncel olması, yüz hatlarının net bir şekilde görünmesi önemlidir.
• Pasaport harcının ve defter bedelinin ödendiğine dair banka dekontu veya makbuz, başvuru sırasında sunulmalıdır. Ödeme, yetkili bankalar veya PTT şubeleri aracılığıyla yapılabilir.
• Yurt dışında eğitim görmeyi planlar, öğrenci belgelerini sunmalıdır. İlgili evrak, öğrencinin eğitim gördüğü kurumdan temin edilebilir.
• 18 yaş altı çocuklar için başvurularda ebeveynlerin veya yasal vasilerin onayı gereklidir. Boşanmış ebeveynlerde velayet kararını gösteren mahkeme kararı da sunulmalıdır.

Belgeler, başvuru sırasında kontrol edilerek ilgili yetkililere teslim edilir. İlgili kuruma gitmeden önce belgelerin tam ve doğru olduğundan emin olmak, başvurunun hızlı ve başarılı bir şekilde sonuçlanmasına yardımcı olur.

Pasaport ücretleri ne kadardır? 

Pasaport ücreti, başvuru yaparken ödemeniz gereken harç ve defter bedelinden oluşur. Harç miktarı, pasaportun geçerlilik süresine göre belirlenir. 6 aydan 10 yıla kadar değişen sürelerde pasaport harçları farklılık gösterir. Geçerlilik süresi arttıkça ödenecek harç miktarı da artar. 

Pasaport defter bedeli ise başvuru sırasında ödenen sabit bir ücrettir. Bu bedel, pasaport defterinin basım ve düzenlenme maliyetlerini karşılar. 2024 yılı için pasaport ücretleri şu şekildedir: 

Pasaport harcı ve defter bedeli, yetkili bankalar veya PTT şubeleri aracılığıyla nakit olarak veya kredi kartı ile ödenebilir. Ödeme işlemi tamamlandıktan sonra alınan makbuz veya dekont, pasaport başvurusu sırasında sunulmalıdır.