Yatırım Fonu Nedir ve Nasıl Kazandırır?

En Kazançlı Yatırım Kaynaklarından Olan Yatırım Fonu Nedir?

Yatırım fonları, portföyünü zenginleştirmek ve güçlendirmek isteyenlerin tercihi olur. Özetle yatırım fonu; hisse senedi, bono, sermaye piyasası araçları ve diğer menkul kıymetlere yatırım yapmak isteyenlerden toplanan para havuzudur. Söz konusu finansal araç, varlığın türüne ve yatırım şekline göre alt kategorilere ayrılır.

Örneğin borsa yatırım fonu (BYF); ayrı ayrı paylara değil, hisselerin bağlı olduğu endeksin tamamına yatırım yapmayı mümkün kılar. Bu yönüyle borsada uzun vadeli yatırım stratejilerini benimseyenlere hitap eder. Aracılar; yatırımcılardan nakit toplar, ilgili endeksteki fonları satın alır ve elde edilen portföyler ile borsa yatırım fonu oluşturur. Bu fonlar, endekste yer alan altın, döviz, pay gibi varlıkların hareketlerinden etkilenir. Benzer şekilde gayrimenkul, emtia ve tahvil yatırım fonu gibi alt kategoriler de bulunur.

Katılma Payı Nedir?

Katılma payı, yatırımcının fon portföyüne ortak olduğu oranı ifade eder. Fonun toplam değeri, bu oranlar kapsamında paylara ayrılır. Yatırımcılar, fondaki değer değişimlerinden belirli birim tutarı üzerinden satın aldıkları pay kadar etkilenir. Bu nedenle katılma payı, kazanç ve risk açısından önemlidir.

Yatırım Fonu Çeşitleri Nelerdir?

Yatırım fonu, varlık sınıflarına ve kapsamına göre çeşitlere ayrılır. Yatırım fonu çeşitlerinden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Likit Fon
• Hisse Senedi Fonu
• Tahvil ve Bono Fonu
• Yabancı Menkul Kıymetler Fonu
• Altın Fonu
• Kıymetli Madenler Fonu
• Sektör Fonu, Grup Fonu
• İştirak Fonu
• Gayrimenkul Yatırım Fonu
• Girişim Sermayesi Yatırım Fonu
• Borsa Yatırım Fonları
• Emeklilik Yatırım Fonları
• Karma Fon
• Değişken Fon
• Korunma Amaçlı Fon
• Garantili Fon
• Fon Sepeti
• Serbest Yatırım Fonları

Bunlara ek olarak para piyasası yatırım fonu da bulunur. Para piyasası fonları, portföy yönetiminde yüksek likiditeye* ve düşük riske sahip yatırım araçlarına yer verir. Bu yatırım araçlarına hazine bonoları ve banka mevduatları örnek olarak gösterilebilir.

Avantajlı Mevduat Faiz Oranlarını İncele

Yatırım Fonları Ne Tür Avantajlar Sunar?

Yatırım fonları, portföyü çeşitlendirmeden fırsatları doğru değerlendirmeye kadar pek çok avantaj sağlar. Yatırım fonlarının öne çıkan avantajları aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Tasarruf sahipleri, normal şartlarda yatırımlarını kendileri yönetir. Ancak gerek tecrübesizlik gerek piyasalardaki ani değişimlerden dolayı maddi kayıp yaşanabilir. Profesyoneller tarafından yönetilen yatırım fonları, bu sorunları ortadan kaldırarak birikimlerinizi güvenceye alır.
• Yatırımlarda doğru bir portföy oluşturmak, riskleri en düşük seviyeye taşımak için önemlidir. Yatırım fonlarıyla riskler minimuma indirilir.
• Yatırımcılar, menkul kıymet değerlemesi ve kontrolü gibi işlerle ilgilenmez. Bunun yanı sıra kupon, faiz ve temettü ödemesi fon yönetimi tarafından yapılır. Böylelikle yatırımcılar, vade takibi ya da tahsilat gibi zaman ve kaynak gerektiren işlemlerle uğraşmaz.

Yatırım fonları, nakde hızlı dönüştürülebilir. Bu sayede işlem saatleri içerisinde fondaki paylarınız için satış emri verebilir, nakit ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz. Ayrıca bu fonlar, küçük sermayelerle büyük ölçekli yatırımlara dâhil olmanızı sağlar. Böylece hem yurt içi hem küresel fonlara cüzi miktarlarla katılabilirsiniz.

Yatırım Fonlarının Taşıdığı Dezavantajlar Nelerdir?

Her yatırım aracı gibi yatırım fonlarının da bazı dezavantajları bulunur. Aşağıda fon işlemleri yaparken göz önünde tutulacak riskler yer alır.

• Dalgalanan fiyatlar: Yatırım fonları, piyasalardaki dalgalanmalara karşı açıktır. Örneğin doların diğer para birimlerine karşı güçlenmesi, yatırım fonundaki varlıkların değerini etkiler.
• Büyük miktarda nakit para tutma: Yatırım fonları, çok sayıda katılımcıdan oluşur. Bu sebeple fonda sürekli para girişleri ve çıkışları olur. Fonu yönetenler, likiditeyi korumak için portföylerin önemli bir kısmını nakit olarak tutar. Nakit pozisyonunun getirisi daha düşük olduğu için fonun potansiyel kazancı azalabilir.
• Masraflı fon yönetimi: Yatırım fonu oluşturmak, dağıtmak ve yönetmek gibi işlemler maliyetlidir. Bu masraflar, pay sahiplerine yansıtıldığı için yatırım yapmanın maliyetini artırabilir.
• Aktif fon yönetiminde daha yüksek masraflar: Aktif olarak yönetilen fonlar, pasif fonlara oranla daha yüksek tutarlara tabidir.
• Nakit bekleme problemi: Yatırım fonu ile hisselerinizi herhangi bir zamanda nakde çevirebilirsiniz. Ancak bunun için işlem gününün sonunu beklemelisiniz.

Fona para yatırmak için öncelikle bazı araştırmalar ve karşılaştırmalar yapmalısınız. Bu fonlar üzerinden fiyat/kazanç oranı, satış artışı, hisse başına kazanç ya da diğer önemli veriler kıyaslamak zordur. Bir yatırım fonunun net varlık değeri, karşılaştırma sırasında size yardımcı olabilir. Fakat portföy çeşitliliği dikkate alındığında tam bir çıkarım yapılamaz. Bu gibi durumlarda yalnızca aynı piyasaları takip eden endeks fonlarını karşılaştırmak mantıklıdır.

Riski en düşük yatırım aracını öğrenmek istiyorsanız içeriğimize göz atın!

Farklı Faydalar Sağlayan Yatırım Fonu Türleri Nelerdir?

Yatırım fonu türleri, 9 farklı kategoride incelenebilir. Her bir fon türünün kendine özgü nitelikleri olduğu için risk ve kazanç durumları farklıdır. Yatırım fonu türleri şunlardır:

Sayılanların dışında hedge yani serbest yatırım fonları da bulunur. Hedge fonları, yüksek risk ve kazanç dengesiyle ön plana çıkar. Genellikle kurumsal yatırımcılar ve yüksek sermaye sahipleri tarafından tercih edilir.

Paranızı Daha İyi Değerlendirecek Yatırım Fonu Nasıl Alınır?

Yatırım fonları, bankalar ve diğer finansal kuruluşlar üzerinden alınır. Bunun için öncelikle tercih ettiğiniz yatırım kanalında bir hesap açmalısınız. Ardından yatırım fonu katılma belgesi alarak portföye ortak olabilirsiniz. Bu belge, size yalnızca birikimlerinizi fona aktarma ve fondaki işlemlerden kazanç elde etme imkânı sunar. Yatırım fonu katılım belgesi ile işlem yapamazsınız. Portföy yöneticileri, fon alım satımı gerçekleştirir. Siz de bu işlemlerin getirilerinden payınız dâhilinde kazanç elde edersiniz.

Yatırım Fonu Masraf Oranları Nelerdir?

Yatırım fonu masrafları arasında katılım ve işletim ücreti gibi giderler yer alır. Bu ücretlerin miktarı ve kuralları, fonun iç tüzüğünde belirtilir. Fonun iç tüzüğünde yer almayan bilgiler üzerinden herhangi bir masraf kesilemez. Katılım ücreti, fona dâhil olmak isteyenler tarafından ödenir. Bir diğer masraf türü ise fonun işletilmesi sırasında ortaya çıkar. Fonun yönetimi, belge işleri ve bürokratik süreçler, profesyoneller tarafından yürütülür. Bu uzmanlara yapılan ödemeler ise fondan kesilir. Fonun yönetilme bedeli, yıl sonunda yatırımcılardan toplu olarak alınır.

Fon masraflarına menkul kıymetlerin alım satımında devreye giren aracı kurumlara yapılan ödemeler de dâhildir. Aracılık komisyonu olarak tanımlanan bu ödemeler, yatırımcıların tamamından belli oranlarda kesilir. Fon gider oranları, farklı yöntemlerle hesaplanır. Toplam harcama tutarının portföy büyüklüğüne bölünmesi ile masraf oranlarına ulaşılır.

Yüksek Getiriler için Yatırım Fonu ile Nerelere Yatırım Yapabilirsiniz?

En iyi yatırım aracını belirleyerek birikimlerinizle hedeflediğiniz kazançlara ulaşabilirsiniz. Aktif yatırım araçlarının çoğu, yatırım fonuna dâhil edilebilir. Yatırım fonunda aktif olan yatırım araçları şöyledir:

1. Özelleştirme dâhilinde olanlarla Türkiye’de kurulan ihraççılara ait paylar, özel sektör ve kamu borçlanma araçları
2. 12 ayı geçen vadede olmamak şartıyla vadeli mevduat, katılma hesabı ve mevduat sertifikaları
3. Borsada işlem görme şartıyla; altın ve diğer kıymetli madenler ile bu madenlere bağlı olarak ihraç edilen sermaye piyasası araçları
4. Fon katılma payları
5. Repo ve ters repo işlemleri
6. Kira sertifikaları
7. Gayrimenkul sertifikaları
8. Varantlar ve sertifikalar
9. Takasbank para piyasası işlemleri
10. Türev araç işlemlerinin nakit teminatları ve primleri
11. Sermaye Piyasası Kurulu tarafından uygun görülen özel tasarlanmış yabancı yatırım araçları ve ikraz iştirak senetleri

Dilerseniz kıymetli maden fonlarına da yatırım yapabilirsiniz. Kıymetli maden fonları portföylerinin en az %80’i, altın ve gümüş gibi yatırım araçlarından oluşur. Tasarruflarınızı tek bir kıymetli madene yönlendirmek yerine bu portföyleri tercih edebilirsiniz.

Altın hesaplaması yapmak için ilgili linke tıklayın!

Yatırım Fonuna Yatırım Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Her ne kadar profesyoneller tarafından yönetilen bir sistem söz konusu olsa da yatırım fonuna dâhil olurken bazı hususlara dikkat etmelisiniz. Bunların en önemlilerini sizler için sıraladık:

1. Fonun yatırım araçlarını hem geçmişe hem de geleceğe bağlı olarak incelemelisiniz.
2. Portföy dağılımını ve yatırım stratejisini geçmişteki en yakın tarihe göre kontrol etmelisiniz.
3. Vadelerin kontrol edilmesi çok önemli.
4. Risk seviyesi araştırılarak ona göre karar verilmeli.
5. Strateji içerisine dahil olan gayrimenkullerin ekonomik performansını gösteren karşılaştırmaları incelemelisiniz.
6. Fonu yönetmekte olan şirketi veya kişilerin araştırmalısınız.
7. Fonun getiri garantisi verdiğinden emin olmalısınız.
8. Yatırım fonunu kuran kişinin durumu ve geçmişte fon konusundaki performanslarını bilmelisiniz.
9. Geçmişteki performansın geleceği nasıl etkileyebileceği konusunda analizler yapmalısınız.
10. Erken ayrılmak istediğinizde komisyon olup olmadığını araştırmalısınız.
11. Fondan gelecek olan gelire uygulanacak olan stopaj oranını öğrenmelisiniz.
12. Fon içerisinde gerçekleşen alım satım işlemlerinin ne kadar süre içerisinde gerçekleşeceğini bilmelisiniz.

Bunların yanı sıra risk faktörlerini de göz önünde bulundurmalısınız. Piyasa hareketlerini izlemek, fonda yer alan varlıkların değeri açısından önemlidir. Örneğin hisse senedi ağırlıklı bir fon, borsalardaki dalgalanmalara karşı duyarlıdır. Tahvil ve bono ağırlıklı fonlar ise faiz değişimlerinden etkilenir.

Vadeli mevduat ve bono farkını öğrenmek için Bilgi Merkezi içeriğimizi inceleyebilirsiniz.

Hangi Yöntemlerle Yatırım Fonundan Kazanç Elde Edilebilir?

Yatırım fonlarıyla sermaye sahipleri, profesyonel anlamda yönetilen özkaynak, tahvil ve diğer menkul kıymet portföylerine ulaşabilir. Yatırım araçları fonları, pay sahiplerine birden fazla varlık üzerinden ve farklı yöntemlerle kazanç sağlar. Yatırım fonu üzerinden şu yollarla kâr elde edilebilir:

• Değer artışı: Para yatırılan fonun bağlı olduğu portföylerin değerinin artmasıdır. Değeri artan varlık satıldıktan sonra sermaye kazancı ortaya çıkar. Satış işleminin sonucunda elde edilen kazanç, fon portföy değerine yansır.
• Faiz, kâr ve temettü getirisi: Fonun bağlı olduğu portföyler, ekonomik duruma göre faiz, kâr ve temettü payı getirebilir. Bunun sonucunda oluşan bütün getiri ise portföye yansıtılır.

Fona ait olan bir menkulün değeri yükseliyor fakat satış işlemleri gerçekleşmiyorsa katılma paylarının kıymeti artar. Fonun toplam değerinin artması, portföyün başarısını gösterir. Buna bağlı olarak söz konusu fona olan taleple beraber pay sahiplerinin kazançları da artar.

Güçlü Kâr Potansiyeli Taşıyan Yatırım Fonları Ne Kadar Kazandırır?

Yatırım fonu, yatırımcılardan toplanan paraların bazı portföyler aracılığıyla yönetilmesidir. Yatırıma katkı sunarak fona katılan herkes, katılma paylarını alarak portföye ortak olur. Katılma payları, sermaye sahiplerinin fonun ne kadarına dâhil olduklarını gösteren değer olarak baz alınır. Sermaye piyasası, tahvil/bono, madenler, hisse senedi gibi yatırım araçlarının risk ve getiri potansiyelleri birbirinden farklıdır. Örneğin banka fon getirilerine güncel oranlarla yapılan faiz hesaplamalarıyla ulaşılır. Düşük risk hedefliyorsanız banka yatırım fonlarını tercih edebilirsiniz.

Profesyonel Risk Yönetimi için Hangi Yatırım Fonu Korunma Yöntemleri Kullanılabilir?

Yatırım fonlarında yer alan tüm varlıklar, Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında garanti ve koruma altındadır. Dâhil olunan tüm yatırım fonları, Takasbank adıyla da bilinen İstanbul Takas ve Saklama Bankası tarafından korunur. İlgili kurum, menkul kıymet işlemlerinin de hızlı ve daha güvenilir şekilde yapılabilmesini sağlar. Yatırım fonları içinde yer alan varlıklar, fon yöneticisi ya da herhangi biri tarafından hiçbir şekilde teminat gösterilemez. İlgili varlıklar; ipotek, rehin ve haciz işlemlerine de konu olamaz.

HangiKredi üzerinden vadeli altın hesabı, mevduat hesabı ve döviz hesabı gibi pek çok yatırım aracına ulaşabilirsiniz.

Notlar:

*paraya kolay çevrilebilen varlıklar